Prolina to występujący naturalnie, pierwszorzędowy, niepolarny, obojętny aminokwas białkowy. Syntetyzowana jest w organizmie, a dodatkowo dostarczana z dietą. Zapotrzebowanie na prolinę rośnie wraz z procesem starzenia się organizmu. Wśród najważniejszych jej funkcji wymienia się udział w syntezie kolagenu. Dodatkowo jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania aparatu ruchu. Okazuje się pomocna w okresie rekonwalescencji po urazach, w których doszło do przerwania ciągłości tkanek.
Czym jest prolina?
Prolina to aminokwas endogenny (z ang. dispensable amino acids, DAA), który ludzki organizm jest zdolny samodzielnie syntetyzować. Jest aminokwasem wyłącznie glukogennym. Oznacza to, że stanowi substrat szlaku glukoneogenezy, czyli syntezy glukozy z prekursorów niecukrowych. W informacyjnym RNA (z ang. messenger RNA, mRNA) prolinę kodują następujące kodony (sekwencje nukleotydów): CCA, CCC, CCU, CCG. Ma ona postać krystalicznego ciała stałego o słodkim smaku.
Gdzie występuje prolina?
Prolina występuje w rozmaitych produktach spożywczych. Najwyższą jej zawartość stwierdzono w żelatynie, mięsie, mleku i przetworach mlecznych oraz jajkach. Źródłem proliny są także produkty pochodzenia roślinnego, jak np. kasze, mąka pszenna i żytnia, pistacje, migdały, orzechy włoskie, sezam, soja, groch, len, fasola, pestki dyni.
Właściwości i zastosowanie proliny
Wieloletnie badania potwierdzają liczne właściwości proliny, w tym m.in. ochronne, budulcowe, energetyczne i regulacyjne. Prolina to składnik wielu białek. Po przekształceniu do postaci hydroksyproliny stanowi jeden z głównych składników kolagenu, który jest podstawowym budulcem m.in. tkanki chrzęstnej, kostnej, naczyń krwionośnych i skóry. Przemiana ta wymaga udziału witaminy C. Przypisuje się jej zdolność do wspomagania funkcjonowania układu odpornościowego. Poprawia też stan jelit.
Aminokwas ten znajduje się w składzie macierzy zewnątrzkomórkowej tkanki łącznej. Prolina obecna jest w chrząstkach stawowych. Wykazuje w związku z tym duży wpływ na kondycję aparatu ruchu (stan stawów, chrząstek i ścięgien). Wpływając na aktywność czynnika wzrostu hepatocytów (HGF), przyspiesza proces gojenia ran. Zmniejsza ryzyko powstawania blizn. Reguluje metabolizm komórkowy, ułatwia budowanie muskulatury i regenerację po intensywnym treningu siłowym. Prolina ma glukogenny charakter. W związku z tym może stanowić substrat do produkcji glukozy w organizmie w sytuacji zaistnienia kryzysu energetycznego. Zwalcza wolne rodniki, intensyfikuje regenerację uszkodzonej wątroby, zapobiega osadzaniu się tłuszczu na ściankach naczyń krwionośnych.
Prolina a wygląd zewnętrzny
Prolina wpływa pozytywnie na kondycję włosów, skóry i paznokci. Odbudowuje cebulki włosowe oraz stymuluje porost nowych, zdrowych włosów. Odpowiada za elastyczność skóry, zapobiega utracie jędrności i zmniejsza ryzyko powstania zmarszczek. Spowalnia procesy starzenia się skóry i podnosi jej odporność na promieniowanie UV. Suplementacja proliny polecana jest posiadaczom suchej i pozbawionej wilgoci skóry. Związek ten zwiększa zdolność skóry do wiązania wody.
Suplementy diety, czyli co? Dowiesz się tego z naszego filmu:
Prolina w suplementach
Ze względu na swoje cenne działanie prolina to składnik suplementów diety, które wspomagają układ ruchu oraz wspierają regenerację i zapewniają prawidłową kondycję stawów. Zażywanie suplementów z proliną w sposób szczególny polecane jest w przypadku problemów z układem kostno-stawowym, pogorszeniem wyglądu zewnętrznego czy doświadczania bólu stawów. Stosowanie proliny wskazane jest dla osób aktywnych fizycznie, które narażone są na powstanie kontuzji aparatu ruchu. Zwiększone zapotrzebowanie organizmu na prolinę zauważa się w przypadku urazów tkanki łącznej takich, jak oparzenia, złamania, naderwania mięśni, ścięgien. Niedobór proliny mógłby zaburzyć prawidłową regenerację struktur tkankowych.
Ile kosztują suplementy diety z proliną?
Prolina dostępna jest w proszku do wymieszania z wodą lub sokiem oraz w formie tabletek i kapsułek. W pierwszym przypadku opakowanie 113,4 g (około 56 porcji) kosztuje średnio 60 zł. Z kolei za opakowanie 120 kapsułek po 500 g zapłaci się około 50 zł. Preparaty dostępne są w niektórych sklepach czy punktach sprzedaży suplementów diety. Możliwe jest także ich nabycie przez Internet. Ze względu na fakt, że proces syntezy kolagenu wymaga obecności witaminy C, zażywanie proliny łączyć się powinno z kwasem askorbinowym.
Bibliografia:
- A. Kołodziejczyk, Naturalne związki organiczne, PWN, Warszawa, 2003.
- R. Kincaid Murray, D. K. Granner, V. W. Rodwell , Biochemia Harpera ilustrowana, PZWL, Warszawa 2008.
- L. Stryer, Biochemia, PWN, Warszawa 2003.