Czarcie żebro to roślina znana z licznego pozytywnego działania na ludzki organizm. W ludowych przekazach podkreśla się jej magiczną moc, którą wykorzystywano do usuwania wszelkich uroków. Ostrożeń warzywny stosować można zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie. Popularną formą użytkowania go są kąpiele i napary. Roślina wspomaga pracę wątroby, działa przeciwzapalnie, oczyszczająco i moczopędnie.
Co to jest czarcie żebro?
Czarcie żebro (łac. Cirsium oleraceum (L.) Scop.) to gatunek rośliny zaliczany do rodzaju ostrożeń i rodziny astrowatych. Alternatywnie określany jest jako ostrożeń warzywny, carskie ziele, pietra ziele, czarcie ziele, chrabust, drapacz łąkowy, oset warzywny. Roślina porasta tereny Europy i Azji. W Polsce występuje powszechnie na obszarze nizinnym. Najlepiej rośnie na wilgotnych glebach, unika zaś ziem kwaśnych i ubogich w węglan wapnia. Spotkać ją można przy lasach, na pastwiskach, ugorach, polanach, w dolinach rzek. Surowiec zielarski stanowi ziele ostrożenia warzywnego (łac. herba cirsii oleracei).
Ile kosztuje i gdzie można kupić czarcie żebro?
Ziele ostrożenia warzywnego nabyć można w sklepach zielarskich, niektórych aptekach i dzięki sprzedaży internetowej. Roślina sprzedawana jest przeważnie w opakowaniach po 50, 100 lub 250 g, za które zapłaci się odpowiednio – 4, 10 i 18 zł.
Ziele ostrożenia – na co pomaga?
Ostrożeń posiada liczne zastosowanie prozdrowotne. Używany wewnętrznie wykazuje właściwości moczopędne, odprężające, oczyszczające, odtruwające, tzn. aktywuje procesy detoksykacji, przyśpiesza usuwanie szkodliwych metabolitów z ustroju. Roślina wzmaga regenerację komórek wątrobowych. Stosowana jest w profilaktyce i leczeniu kamicy żółciowej oraz stanów zapalnych wątroby, którą dodatkowo chroni przed marskością i stłuszczeniem. Poprawia funkcjonowanie tego organu po zabiegu resekcji pęcherzyka żółciowego. Zauważono, że zmniejsza cofanie się żółci do żołądka oraz zapobiega powstawaniu determinowanych tym stanów zapalnych żołądka czy dwunastnicy. Ziele ostrożenia działa korzystnie na proces przemiany materii, obniża poziom cukru we krwi, wspomaga łagodzenie dolegliwości bólowych głowy, ogólnego osłabienia organizmu. Ze względu na zawartość laktonów i fenolokwasów, wykazuje właściwości przeciwnowotworowe. Inne składniki aktywne ziela to: flawonoidy, alkaloidy, olejek eteryczny, garbniki, fitosterole.
Zobacz film i dowiedz się, które zioła wykazują właściwości lecznicze:
Czarcie żebro używa się zewnętrznie w przypadku oparzeń termicznych, słonecznych, a nawet chemicznych. Łagodzi stany zapalne, podrażnienia i uciążliwe uczucie swędzenia, pieczenia skóry. Wspomaga leczenie trudno gojących się ran, owrzodzeń, ukąszeń owadów. Czarcie żebro sprawdzi się na trądzik, wysypki alergiczne, łuszczycę, łojotok, rumień, zajady. Działa ściągająco na skórę i błony śluzowe. Roślina polecana jest w problemie łupieżu i nadmiernego wypadania włosów, a dodatkowo przyspiesza ich porost.
Jak stosuje się czarcie żebro?
Ostrożeń – czarcie żebro można stosować na kilka sposobów. Z ziela przygotowuje się napary do zewnętrznego, jak i wewnętrznego wykorzystania. W tym celu należy 1 łyżkę ziół zalać 1 szklanką wrzącej wody i gotować przez 10–15 minut na małym ogniu. Herbatę z ziela ostrożenia zaleca się spożywać 2 razy dziennie (rano i wieczorem) po szklance przed posiłkiem. Można nią też przemywać zmienioną chorobowo skórę. Inną formą użycia ostrożenia warzywnego są kąpiele. Jak przygotować kąpiel z czarciego żebra? Należy 5 łyżek ziela zalać 2 szklankami wody i gotować przez 10–15 minut. Następnie przecedzić i wlać do wanny wypełnionej do połowy letnią wodą. Kąpiel w czarcim żebrze powinna trwać około 20 minut. Po wyjściu z wanny należy pozwolić skórze swobodnie wyschnąć. Zabieg, oprócz działania leczniczego, skutecznie relaksuje i odpręża.
Ostrożeń ziele można wykorzystać do przygotowania intraktu na gorącym winie lub wódce do 50% z zachowaniem proporcji 1:5. Kurację tym specyfikiem poleca się w celu poprawy trawienia, oczyszczeniu dróg moczowy, łagodzenia objawów reumatyzmu. Dodatkowo z roztartego świeżego ziela przygotować można okłady na okolice stawów i miejsca kontuzjowane. Kłącza i młode rośliny używane są w sztuce kulinarnej. Uważa się je za bardzo dobre źródło białka i składników mineralnych, w tym wapnia, potasu, magnezu. Uprawą dla celów spożywczych zajmują się zwłaszcza takie kraje, jak Japonia i Indie.
Kiedy warto leczyć się ziołami? Dowiesz się tego z filmu:
Czarcie żebro a inne rośliny
Ostrożeń stosowany w leczeniu wątroby wykazuje działanie synergistyczne z ostropestem, rzepikiem, mniszkiem lekarskim, karczochem. Z kolei w łagodzeniu przerostu prostaty zaleca się go łączyć z wilżyną, wierzbownicą, niecierpkiem, kłączem pokrzywy, korą czeremchy. W zakresie działania przeciwreumatycznego wskazane jest łączenie czarciego ziela z kwiatem wiązówki, zielem pszeńca, szelężnika, zagorzałka, liśćmi i pączkami topoli, rdestem japońskim, lukrecją, kolcoroślem. Działanie moczopędne rośliny podniesie rdest, wilżyna, perz, nawłoć, brzoza.
Czarcie żebro w praktykach ludowych
Czarcie żebro wykorzystywane było niegdyś w praktykach ludowych ze względu na przypisywaną mu magiczną moc. Przemywanie oczu przygotowanym z rośliny naparem miało oczyścić daną osobę z rzuconych na nią uroków. Innym rozwiązaniem było okadzanie palonymi pęczkami suszonego czarciego żebra lub polewanie głowy letnim naparem.
Bibliografia:
1. J. Sucholas, Zioła i rośliny świąteczne miejskiego targowiska w Poznaniu (Wielkopolska): powrót do badań Szulczewskiego po 80 latach, „Etnobiologia Polska”, 2016, 6, s. 7–30.
2. L. Rutkowski, Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, Warszawa 2006.