Ćwiczenia dla osób z przepukliną kręgosłupa ustala fizjoterapeuta lub lekarz prowadzący. Należy ściśle przestrzegać zaleceń specjalistów, w szczególności unikać niektórych pozycji i przeciążającej grzbiet pracy fizycznej. Samodzielna ingerencja w program rehabilitacji może zaostrzyć objawy i pogorszyć kondycję kręgosłupa.

Zobacz także:

Dyskopatia odcinka szyjnego – jakie mogą być pierwsze objawy choroby?

Skąd się bierze ból w dole pleców i dlaczego warto skonsultować się lekarzem?

Co to jest przepuklina? Rodzaje, przyczyny, leczenie choroby

Przepuklina kręgosłupa – ćwiczenia i inne metody nieinwazyjnego leczenia

W schorzeniu, jakim jest przepuklina kręgosłupa lędźwiowego i szyjnego, czyli odcinków, w których najczęściej dochodzi do zmiany wytwórczej tego typu, ćwiczenia ruchowe stanowią podstawowe narzędzie procesu leczenia. Zarówno w ostrej fazie schorzenia, jak i w przewlekłej postaci przepukliny rehabilitację uzupełniają także inne nieinwazyjne metody terapeutyczne, jak fizykoterapia, kinesiotaping czy wypoczynek z dodatkowym zaopatrzeniem ortopedycznym.

Ćwiczenia na przepuklinę kręgosłupa są wskazane bez względu na jej rozmiar i kierunek wychodzenia, jednak należy pamiętać, że to właśnie on w dużej mierze wyznacza charakter objawów i wskazanych ćwiczeń. Odpowiednio dobrana przez specjalistów fizjoterapii aktywność ruchowa ma na celu zmniejszenie reakcji włókien nerwowych, skompresowanych przez przepuklinę w kanale kręgowym. W efekcie oczekuje się centralizacji bądź osłabienia dolegliwości bólowych i innych objawów neurologicznych, a ostatecznie – cofnięcia przepukliny.

Aby uzyskać właściwy efekt terapeutyczny, ćwiczenia przy przepuklinie kręgosłupa należy wykonywać z maksymalną precyzją i systematycznością. Należy też ściśle przestrzegać zaleceń, w szczególności unikać niektórych pozycji i przeciążającej grzbiet pracy fizycznej. Samodzielna ingerencja w program rehabilitacji może zaostrzyć objawy i pogorszyć kondycję kręgosłupa, jednak nie zawsze przepuklina kręgosłupa lędźwiowego czy szyjnego oznacza dyskwalifikację z dotychczasowej aktywności, szczególnie jeśli chodzi o siłownię. W schorzeniu, jakim jest przepuklina kręgosłupa, ćwiczenia na siłowni nie są zabronione. Warunkiem treningów jest świadomość zmiany w kręgosłupie oraz znajomość konsekwencji przetrenowania lub wykonywania niewskazanych i bezwzględnie zabronionych ćwiczeń. Zwiększona rezerwa miejsca w otworze kręgowym zapewnia drożność i swobodny przebieg tkanek nerwowych, naczyń krwionośnych i innych struktur znajdujących się wewnątrz kręgosłupa.

Jakie ćwiczenia na przepuklinę kręgosłupa lędźwiowego są zalecane?

Ćwiczenia na kręgosłup lędźwiowy przy przepuklinie zależą od fazy choroby oraz kierunku wychodzenia zmiany. Rehabilitacja patologii rozpoczyna się od ustalenia bezbolesnych pozycji dla grzbietu. Wyniki ułatwiają dobór technik sprzyjających repozycji przepukliny. Ćwiczenia na kręgosłup lędźwiowy nie są wskazane w ostrej fazie objawów, jednak szczególnie zaleca się odpoczynek w dogodnych dla siebie pozycjach, np. leżenie tyłem z elewacją kończyny. Uniesienie nogi za pomocą klinów czy poduszek odciąża dolny odcinek pleców i zwiększa drożność kanału kręgowego. Bardziej rozbudowaną fizjoterapię wprowadza się po ustąpieniu dolegliwości bólowych. Ćwiczenia na przepuklinę kręgosłupa lędźwiowego skupiają się wówczas na wzmocnieniu mięśni brzucha i grzbietu oraz nóg i miednicy.

Przykładowe ćwiczenia przy przepuklinie kręgosłupa:

• klęk podparty, wzrok skierowany na matę. Wdech – skłon głowy w tył z jednoczesnym wypięciem pośladków. Wydech – koci grzbiet, czyli skłon głowy w przód z wygięciem grzbietu ku górze;

• leżenie tyłem, ręce wzdłuż tułowia, nogi złączone. Przyciąganie naprzemiennie nóg do klatki piersiowej z dociśnięciem rękoma kolan do torsu;

• leżenie przodem, ręce proste nad głową, głowa czołem oparta o matę, nogi proste. Unoszenie i opuszczanie tułowia i rąk nad matę.

Przepuklina kręgosłupa szyjnego – ćwiczenia

Ćwiczenia przepukliny kręgosłupa szyjnego nie są wskazane w ostrej fazie objawów. Wówczas optymalnym rozwiązaniem jest unieruchomienie odcinka szyjnego kołnierzem ortopedycznym. Rehabilitacja w przewlekłej fazie przepukliny szyi poza ćwiczeniami czynnymi kończyn górnych, obręczy barkowej i tułowia powinna obejmować ćwiczenia proprioceptywne i kształtujące ogólną koordynację ruchową, ćwiczenia stabilizacji centralnej (tzw. mięśni core) oraz trening ogólnokondycyjny, jak pływanie czy aqua gimnastykę. Warto pamiętać także o ćwiczeniach oddechowych. Przykładowo:

• siad na taborecie, ręce luźno; skłon głowy w przód – wydech. Powrót – wydech. Skłon głowy w tył – wdech. Powrót – wydech;

• siad na taborecie, ręce luźno; unoszenie i opuszczanie barków;

• siad na taborecie, lewa dłoń oparta na lewej skroni. Wywieranie oporu ręką na głowę, przy czym głowa stara się powstrzymać opór i napiera na rękę; napięcie należy utrzymać przez 8 s.

Skąd się biorą problemy z kręgosłupem i jak sobie z nimi poradzić? Dowiesz się tego z filmu:

Bibliografia:

1. Boos M., „Choroby kręgosłupa”, Medipage, Warszawa 2016.

2. Bowen B., „Diagnostyka obrazowa – kręgosłup”, Urban & Partner, Wrocław 2009.

3. Chojnowska-Depczyńska E. „Dyskopatia. Ćwiczenia”, Literat, Białystok 2017.

4. Owczarek S., „Atlas ćwiczeń korekcyjnych”, WSiP, Warszawa 2009.

5. Nowakowski A., „Wiktora Degi Ortopedia i rehabilitacja”, PZWL, Warszawa 2003.