Siność siatkowata w środowisku medycznym przez część specjalistów uważana jest wyłącznie za defekt kosmetyczny, a inni postrzegają ją jako chorobę dermatologiczną. W klasyfikacji ICD-10 nadano jej numer R23.1. Zmiany na skórze w postaci sinej mozaiki wynikają z zaburzonego odpływu krwi żylnej z położonych brzeżnie rejonów skóry w kierunku miejsc bogato unaczynionych tętnicznie. Pojawia się najczęściej w obrębie skóry kończyn.
Co to jest siność siatkowata?
Siność siatkowata (z łac. Livedo reticularis) w nomenklaturze medycznej określana bywa także jako sinica marmurkowata lub sinica siateczkowata. To schorzenie dermatologiczne, które przejawia się w postaci czerwono-niebieskich (rzadziej sinych lub sino-różowych) plam na skórze, tworzących siateczkę niezmieniającą ułożenia podczas choroby. Zmiany mają charakter naczyniowy, tzn. powstają na skutek zaburzenia czynności naczyń krwionośnych. Determinowane są przez nierównomierny skurcz tętniczek, przy jednoczesnym rozszerzeniu żyłek przepełnionych odtlenowaną (pozbawioną tlenu) krwią żylną. W konsekwencji tego powstaje zabarwiona na sino mozaika skórna, która nie pozostawia trwałych blizn. W internecie odnaleźć można wiele zdjęć przedstawiających siność siatkowatą.
Rozpowszechnienie siności siatkowatej
Nie została jak dotąd oszacowana częstość występowania siności siatkowatej. Ponadto ze względu na rozmaite przyczyny odpowiadające za jej powstanie utrudnione jest określenie grupy w największym stopniu narażonej na rozwój siności.
Siność siatkowata w klasyfikacji ICD-10
W Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 (z ang. International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems) siność siatkowata sklasyfikowana została do kategorii R, czyli „Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych gdzie indziej niesklasyfikowane”, podkategorii 23, czyli „Inne zmiany skórne” i podtypu 1 – „Bladość”.
Siność siatkowata a inne choroby
Siność siatkowata może nie mieć związku z żadnymi chorobami lub pojawić się w przebiegu innych schorzeń. W pierwszym przypadku siność siatkowata może mieć formę:
- fizjologiczną, gdzie zmiany znikają po ociepleniu skóry i pojawiają się przeważnie na kończynach dolnych, znacznie rzadziej lokalizują się w obrębie innych części ciała;
- pierwotną – zmiany znikają bez względu na temperaturę otoczenia;
- idiopatyczną – zmiany nie zmieniają rozmiarów po ociepleniu skóry.
Sinica marmurkowata współwystępować może z: krioglobulinemią, zespołem Sneddona, czerwienicą prawdziwą, chorobami układowymi tkanki łącznej, w tym przeważnie toczniem rumieniowatym układowym, chorobami bakteryjnymi (np. boreliozą, kiłą, gruźlicą). Pojawić się może także w przebiegu zatorowości obwodowej (bakteryjnej lub cholesterolowej), zespołu zimnych aglutynin, zapalenia skórno-mięśniowego, zapalenia trzustki, chłoniaków, reumatoidalnego zapalenia stawów czy cukrzycy. Jednak najczęściej towarzyszy zespołowi antyfosfolipidowemu, zwanemu też zespołem antykardiolipinowym. To niezapalna, układowa choroba tkanki łącznej, w której występuje zakrzepica naczyniowa i stwierdza się obecność przeciwciał antyfosfolipidowych skierowanych przeciw wiążącym fosfolipidy białkom osocza i określonym ujemnie naładowanym fosfolipidom. W tym przypadku spotyka się jednoczesne występowanie siności siatkowatej oraz objawu Raynauda (inne zaburzenie mikrokrążenia polegające na blednięciu palców rąk lub stóp).
Jak pozbyć się pajączków? Dowiesz się tego z filmu:
Literatura przedmiotu donosi o przypadkach siność siatkowatej jako reakcji po zastosowaniu leków, takich jak:
- chinina – pierwszy skuteczny leki przeciw malarii, który obecnie zastępowany jest powszechnie innymi syntetycznymi lekami przeciwpierwotniakowymi,
- chinidyna – uważana za najstarszy lek przeciwarytmiczny, który rozszerza naczynia krwionośne, zmniejsza napięcie mięśni gładkich, obniża ciśnienie krwi. Stosowana m.in. przy: napadowym częstoskurczu przedsionkowym, wrodzonym zespole krótkiego QT, trzepotaniu przedsionków, zespole wczesnej repolaryzacji, napadowym migotaniu przedsionków,
- amantadyna – stosowana jako lek przeciwwirusowy w leczeniu i profilaktyce grypy typu A u dorosłych. Używana jest również w leczeniu choroby Parkinsona,
- leki fibrynolityczne – pobudzając fibrynolizę, czyli proces rozkładu zakrzepu.
Leczenie siności siatkowatej
Niezwiązana z żadnymi chorobami siność siatkowata nie wymaga leczenia. Ze względu na fakt, że w większości przypadków zmiany skórne pod wpływem zimna stają się ciemniejsze i wyraźniejsze, chory powinien ograniczyć ekspozycję na niskie temperatury. Leczenie siność siatkowatej determinowane jest chorobą podstawową. Rodzaj wdrożonego leczenia zależny jest w tym przypadku od konkretnego schorzenia.
Siność siatkowata miewa podobny przebieg jak: sinica w przebiegu wrodzonych wad serca, marmurkowatość skóry, skóra marmurkowata naczyniasta, przewlekłe uszkodzenie cieplne skóry, naczyniak pełzakowaty. W związku z tym niekiedy konieczna bywa diagnostyka różnicowa z powyższymi przypadłościami. Lekarz musi przeprowadzić u chorego dokładne badanie podmiotowe oraz przedmiotowe. Diagnostyka opiera się w dużej mierze na analizie pobranego wycinka ze zmianą.
Bibliografia:
1. Bayliss Mallory S., Bree A., Chern P., Dermatologia pediatryczna. Diagnostyka i leczenie, Lublin, Czelej, 2007.
2. Jabłońska S., Majewski S., Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Warszawa, PZWL, 2005.