Pszenica durum, mimo iż znana jest od bardzo dawna, zaczęła cieszyć się zainteresowaniem dopiero na początku XX w. Wytwarza się z niej drobną kaszę znaną jako kuskus i mąkę określaną jako semolina. Produkty te zawierają bogaty wachlarz składników mineralnych. Pszenica durum to ważne zboże konsumpcyjne, które stanowi podstawę pożywienia w wielu krajach Afryki, a zwłaszcza w Maroku, Tunezji, Algierii. Cieszy się popularnością we Francji, Włoszech i Hiszpanii. Największym producentem pszenicy durum i semoliny jest Kanada.
Co to jest pszenica durum?
Pszenica durum (z łac. Triticum durum Desf.) inaczej nazywana bywa pszenicą twardą lub makaronową. To roślina należąca do rodzaju pszenica i rodziny wiechlinowate. Durum to pszenica stanowiąca mutację genową, czyli efekt zmian materiału genetycznego komórek pszenicy płaskurki (z łac. Triticum dicoccon (Schrank) Schübl). Uzyskane z niej ziarna są bardzo twarde, duże i bursztynowego koloru. Służą do wyrobu drobnej kaszy kuskus i mąki, która jest powszechnie wykorzystywana do robienia makaronu, a zwłaszcza spaghetti czy cannelloni. Mąka z pszenicy durum to inaczej semolina. Produkty te cechują się wysoką wartością odżywczą.
Ile kosztują produkty z pszenicy durum?
Za opakowanie 300 g kaszy z pszenicy durum zapłaci się około 4,50 zł. Z kolei cena mąki z pszenicy durum za opakowanie 500 g wynosi około 6 zł. Produkty te można kupić w marketach i w sklepach ze zdrową żywnością.
Właściwości prozdrowotne pszenicy durum
Pszenica durum wykazuje cenne właściwości prozdrowotne. To cenne źródło błonnika pokarmowego wspierającego pracę układu pokarmowego. Błonnik usprawnia proces trawienia, zapobiega zaparciom, zapewnia na dłużej uczucie sytości, zmniejsza ochotę na słodkie produkty. Dodatkowo pomocny jest w stabilizowaniu poziom cukru we krwi. Godne podkreślenia jest, że makaron z mąki durum ma stosunkowo niski indeks glikemiczny, jeśli jest krótko gotowany. IG znajduje się na poziomie około 44, jeśli gotuje się go średnio 10 minut. Im dłuższy czas obróbki termicznej, tym wartość IG będzie większa. Stąd też makaron z durum poleca się osobom chorym na cukrzycę, gdyż nie powoduje nagłego wyrzutu cukru i insuliny.
Pszenica durum dostarcza organizmowi niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu witamin z grupy B, jak: B1, B2, B5, B6, kwasu foliowego oraz składników mineralnych, takich: jak selen, wapń, żelazo, magnez, potas, sód, cynk i fosfor. Związki te oddziałują korzystnie na kondycję skóry, włosów i paznokci. Wpływają pozytywnie na funkcjonowanie systemu nerwowego. Część z nich to silne antyoksydanty, które usuwają z organizmu wolne rodniki. Ze względu na zawartość żelaza i potasu pszenica durum zapobiega rozwojowi anemii i przyczynia się do tworzenia nowych czerwonych krwinek, czyli erytrocytów. Determinuje prawidłową pracę serca, wzmacnia ściany naczyń krwionośnych i obniża ciśnienie tętnicze krwi. Durum zawiera również luteinę, która wspomaga wzrok, a dzięki zawartości magnezu zapewnia regenerację mięśni.
Przekonajcie się, czy glutenu trzeba się bać:
Czy pszenica durum zawiera gluten?
Pszenica durum zawiera gluten, stąd też nie powinna znajdować się w diecie osób z nadwrażliwością na to białko oraz chorych na celiakię.
Pszenica durum znalazła szerokie zastosowanie w sztuce kulinarnej. Uzyskany z niej makaron doskonale komponuje się z duszonymi warzywami, jak bakłażan, pomidory, cukinia, papryka. Danie to posypać można dodatkowo startym parmezanem i doprawić czosnkiem. Uzyska się wówczas smaczny, lekki, zdrowy posiłek. Z kolei kuskus świetnie pasuje do baraniny, drobiu i ryb. Kasza ta stanowi też częsty dodatek do zup i bulionów. Służy do przygotowywania ciepłych dań śniadaniowych. Mąka z pszenicy durum wykorzystywana może być z powodzeniem do słodkich wypieków. Uzyskane z niej ciasto jest kruche i chrupiące. Nadaje się na ciasto do wypieku pieczywa, na naleśniki, omlety, placuszki czy pizzę. Dodatkowo dzięki wyrazistemu smakowi używa się jej do wytwarzaniu sosów, budyniów i deserów.
Makaron z pszenicy durum – przepis
Mimo iż makaron wyprodukować można z różnych mąk zbożowych, to klasycznym surowcem używanym według włoskiej tradycji jest semolina z pszenicy durum. Zawarte w niej naturalne barwniki należące do grupy karotenoidów i ksantofili zapewniają makaronowi bursztynowożółty odcień.
Do samodzielnego przygotowania makaronu potrzebne będą:
- 300 g semoliny,
- 200 g mąki pszennej,
- 4 duże jajka,
- 3 łyżki oliwy z oliwek,
- 3 łyżki wody,
- 1 łyżeczka soli.
Semolinę wsypuje się do miski, wbija jaja, dokładnie miesza widelcem i odstawia na 30 minut. Po tym czasie dodaje się mąkę pszenną, wodę, sól, oliwę. Wyrabia się gładkie ciasto o zbitej konsystencji, które rozwałkowuje się na cienkie płaty. Żeby nie przykleiło się do blatu, posypuje się je mąką. Rozwałkowane ciasto odkłada się na chwilę, gdyż lekko podeschnięte znacznie lepiej się kroi. Następnie, najlepiej przy użyciu radełka, tnie się paski i wrzuca na gotującą się wodę.