Cukier brzozowy to alternatywa dla zwykłego cukru. Mimo iż dopuszczalna dzienna dawka spożycia ksylitolu nie została ustalona, to zjedzony w nadmiarze, może wywołać biegunkę i ból brzucha. Jednakże skutki uboczne występują bardzo rzadko. Cukier brzozowy wykazuje działanie grzybobójcze i bakteriobójcze. Wspomaga ogólną odporność organizmu i proces odchudzania. Znajduje się w składzie gum do żucia, miętówek, pasty do zębów. Ojczyzną ksylitolu jest Finlandia.

Co to jest cukier brzozowy?

Cukier brzozowy to inaczej ksylitol (wzór sumaryczny: C5H12O5), czyli zdrowszy zamiennik białego cukru buraczanego. To substancja słodząca pochodzenia naturalnego. Pod względem chemicznym jest pentanolem i przynależy do tzw. alkoholi cukrowych. Wyglądem i smakiem przypomina zwykły cukier. Można go używać dokładnie w taki sam sposób jak cukier biały. Ksylitol doskonale nadaje się do wypieku rozmaitych ciast i wytwarzania owocowych przetworów. Jest odporny na działanie wysokich temperatur, dzięki czemu podczas obróbki termicznej nie traci naturalnych właściwości. Ksylitol pełni też rolę dodatku do żywności. Nadano mu symbol E967, co oznacza, że został przyporządkowany do grupy Środki słodzące, nabłyszczające i inne.

Czym zastąpić cukier? Zobaczcie na filmie:

Gdzie występuje cukier brzozowy?

W przemyśle cukier brzozowy otrzymuje się z kory brzozy fińskiej i coraz częściej z kukurydzy. Naturalnie znajduje się w owocach i warzywach, takich jak maliny, śliwki, gruszki, kalafior, truskawki, jagody. Ponadto w niewielkich ilościach ksylitol wytwarzany jest przez ludzki organizm. Nabyć go można w sklepach ze zdrową żywnością, w większości dużych marketów i dzięki sprzedaży internetowej. Cena za 1 kg produktu oscyluje w granicach 30 zł.

Dlaczego cukier brzozowy polecany jest dla diabetyków?

Cukier brzozowy ma niższy indeks glikemiczny w porównaniu z tradycyjnym białym cukrem. IG ksylitolu wynosi 8, a dla porównania IG glukozy to 100, a sacharozy 70. Jest wolniej wchłaniany w przewodzie pokarmowym, a dzięki temu nie powoduje szybkiego wzrostu poziomu glukozy i insuliny we krwi. Dodatkowo jego metabolizm odbywa się w sposób praktycznie niezależny od insuliny. Metabolizowany jest przede wszystkim w jelicie cienkim, co pozwala na odciążenie wątroby. W związku z tym w sposób szczególny polecany jest osobom chorym na cukrzycę, z zakłóconą tolerancją glukozy czy insulinoodpornością.

Cukier brzozowy – wpływ na jamę ustną

Cukier z kory brzozy stymuluje wytwarzanie śliny, przez co łagodzi problem suchości w ustach. Dodatkowo zmniejsza kwaśny odczyn śliny i przywraca jej odpowiednie pH. Ze względu na działanie przeciwpróchnicze ksylitol to powszechny dodatek w gumach do żucia, pastach do zębów oraz płynach do płukania jamy ustnej. Jego spożycie może sprzyjać likwidacji płytki nazębnej. Uczestniczy też w utrzymaniu równowagi wapniowo-fosforanowej w ślinie, co wpływa korzystnie na mineralizację szkliwa. Hamuje namnażanie bakterii odpowiedzialnych za psucie się zębów. Cukier brzozowy ma delikatną miętową woń, która wywołuje w jamie ustnej przyjemne wrażenie chłodu i neutralizuje wydobywający się z niej przykry zapach.

Cukier brzozowy – inne właściwości prozdrowotne

Cukier brzozowy ma dwa razy mniej kalorii od tradycyjnego białego cukru. Dostarcza około 2,4 kcal/g, zaś zwykły cukier średnio 4 kcal/g. Dlatego też zaleca się go osobom zmagającym się z nadmierną masą ciała i na diecie odchudzającej. Dodatkowo zmniejsza łaknienie na słodycze i powoduje uczucie sytości.

Brzozowy cukier wskazany jest osobom poddawanym długotrwałym kuracjom sterydowym lub antybiotykoterapii, przez co zagrożonym rozwojem grzybicy. Ksylitol nie ulega fermentacji w jelicie, w wyniku czego stwarza niekorzystne środowisko dla chorobotwórczych drożdży i hamuje ich rozwój.

Ksylitol opóźnia proces starzenia się tkanek i wzmacnia ogólną kondycję organizmu. Regularne spożywanie cukru brzozowego zmniejsza ryzyko powstawania zajadów w kącikach ust. Stosowany jest też do irygacji zatok i jamy nosowej. Stanowi składnik kropli do nosa łagodzących obrzęk śluzówki i walczących z przyczyną powstania nieżytu.

Cukier brzozowy stymuluje wchłanianie wapnia w jelitach, dzięki czemu odgrywa istotną rolę w mineralizacji kości. W związku z tym poleca się go osobom z osteoporozą, ale i dzieciom od 3. roku życia, których układ kostny kształtuje się. Ksylitol nie powinien występować w diecie młodszych dzieci z powodu niewystarczającej dojrzałości enzymów trawiennych.

Czy cukier brzozowy ma szkodliwy wpływ na organizm?

Ksylitol brzozowy według Agencja Żywności i Leków nie wykazuje żadnych własności toksycznych. Komitet Ekspertów ds. Dodatków do Żywności funkcjonujący przy Światowej Organizacji Zdrowia nie ustalił dopuszczalnej dziennej dawki spożycia ksylitolu. Jednakże zjedzony w nadmiarze, może wywołać biegunkę, ból brzucha, gazy. Docelowo zaleca się do 15 g ksylitolu dziennie, czyli około 3–4 łyżeczek. Fińscy uczeni zalecają, by spożywać maksymalnie 10 płaskich łyżeczek na dzień. 

Zobaczcie, ile cukru zjadamy: