Balneoterapia to jedna z najstarszych gałęzi medycyny. Stosowana była już przez Hipokratesa. Z balneoterapii korzysta się w profilaktyce, leczeniu i łagodzeniu przebiegu wielu chorób. Oprócz działania terapeutycznego w zależności od potrzeb woda uspokaja i relaksuje bądź pobudza organizm.

Co to jest balneoterapia?

Balneoterapia to jeden z działów fizjoterapii, który wykorzystuje wody lecznicze o różnej temperaturze (zwykle zbliżonej do ciepłoty ludzkiego ciała), bogate w lecznicze mikroskładniki, peloidy (utwory geologiczne po rozdrobnieniu i zmieszaniu z wodą, jak borowiny czy gliny) i gazy lecznicze do zabiegów rehabilitacyjnych stanowiących element leczniczy wielu schorzeń. Termin „balneoterapia” wywodzi się z języka łacińskiego od słowa balneum, co tłumaczy się jako ‘kąpiel’, ‘łaźnia’.

Lista zabiegów balneologicznych jest bardzo długa. Wśród najważniejszych z nich wymienia się masaż wodny, kąpiele lecznicze, okłady, inhalacje, czyli wdychanie par, kurację pitną (krenoterapia), irygacje, czyli przepłukiwanie. Balneoterapia ma charakter holistyczny ponieważ odnosi się do całego organizmu, zarówno sfery fizycznej, jak i psychicznej, ponieważ relaksuje, odpręża, przynosi ukojenie. Z zabiegów balneoterapii można skorzystać w większości polskich uzdrowisk. Nie są one uciążliwe i męczące dla chorego. Za to dość łatwo dostępne i skuteczne. Do zalet balneoterapii zalicza się też dobrą tolerancję zabiegów oraz trwały i długoterminowy efekt leczniczy.

W jakich chorobach korzysta się z balneoterapii?

Pozytywny wpływ balneoterapii zauważyć można niemalże na cały ludzki organizm. Inhalacje jako element balneoterapii stosowane są przede wszystkim w chorobach układu oddechowego, jak astma oskrzelowa, ostre i przewlekłe stany zapalne dróg oddechowych. Z kolei kuracja pitna działa głównie na układ pokarmowy i wydalniczy. Ze względu na działanie moczopędne stosowana jest przy kamicy nerkowej, zmniejsza zgagę i wspomaga leczenie wątroby i dróg żółciowych. Picie wody leczniczej zalecane jest przy nadwrażliwości błony śluzowej żołądka, wrzodach żołądka, nieżycie przewodu pokarmowego i dróg żółciowych, nadkwaśności, anemii.

Najpopularniejsze spośród zabiegów balneoterapii są kąpiele, w tym m.in. radoczynne (wody z niewielką ilością radonu), solankowe (wody chlorkowo-sodowe, zawierające dodatkowo jony magnezu, potasu, wapnia, bromu, jodu), siarczkowe i siarczkowo-siarkowodorowe (wody z zawartością związków siarki), kwasowęglowe (wody z zawartością dwutlenku węgla). Wykorzystywane są do rekonwalescencji po licznych zabiegach operacyjnych. Dodatkowo w przewlekłych zespołach zapalnych, stanach po urazach lub przeciążeniach narządu ruchu, chorobach psychosomatycznych, zmianach zwyrodnieniowych stawów. Z kąpieli leczniczych korzysta się w przypadku dyskopatii, problemów z krążeniem, bolesnego miesiączkowania, w chorobach ortopedycznych, reumatycznych, a nawet laryngologicznych.

Zobaczcie, czym objawia się dyskopatia i jak powinno się ją leczyć:

Wpływ balneoterapii na organizm człowieka

Zabiegi balneoterapii wykazują działanie odżywiające i dotleniające komórki, łagodzące ból. Wzmacniają odporność organizmu, poprawiają funkcjonowanie układu immunologicznego i limfatycznego. Dodatkowo wspomagają oczyszczanie organizmu z toksyn. Poprawiają ukrwienie, zmniejszają pobudliwość nerwów ruchowych i czuciowych, pobudzają przemianę materii. Działają rozkurczowo, wzmacniają mięśnie, odciążają stawy i wysmuklają sylwetkę. Poprawiają nastrój, uspokajają, odprężają, relaksują. W związku z tym zalecane są osobom nadmiernie przemęczonym czy narażonym na silny stres. Ponadto regenerują organizmu po wysiłku.

Balneoterapia w chorobach skóry i kosmetologii

Balneoterapia to częsty element w terapii przewlekłych chorób skóry (łuszczyca, atopowe zapalenie skóry). Ponadto regeneruje włosy i paznokcie. To doskonały sposób na poprawę wyglądu zewnętrznego. Zabiegi balneoterapii zapewniają wygładzenie, ujędrnienie, nawilżenie skóry. Wspomagają zwalczanie cellulitu i rozstępów.

Przeciwwskazania do balneoterapii

Mimo iż balneoterapia cieszy się ogromną popularnością i szerokim zastosowaniem, to istnieją pewne przeciwwskazania do korzystania z niej. Zabiegi balneoterapii nie są zalecane w przypadku: ran otwartych, kolagenoz, liszaja rumieniowatego, stwardnienia rozsianego, ostrych urazów stawów, stanów pobudzenia i psychozy. Do przeciwwskazań zalicza się również: pokrzywkę, stany gorączkowe, krwawienia (w tym również menstruacyjne) w przypadku zabiegów ciepłych, hemofilię, skłonność do krwotoków, zaburzenia wrażliwości skóry, niektóre choroby nowotworowe, niestabilną chorobę wieńcową przebiegającą z dusznicą, stany po zawale serca, ciężką niewydolność krążenia.

Bibliografia:

1. Ponikowska I., Ferson D., Nowoczesna medycyna uzdrowiskowa, Warszawa, Medi Press, 2009.

2. Kochański J.W., Balneologia i hydroterapia, Wrocław, AWF, 2002.

3. Boniek-Poprawa D., Obszański B., Kleinrok A., Zabiegi balneoterapii u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, „zamojskie Studia i Materiały”, 2012, 1(35), s. 101-110.