Cisplatyna jest skutecznym lekiem w walce z nowotworami. Stosowana w chemioterapii umożliwia remisję choroby. Należy jednak podkreślić, że przyjmujące ją osoby doświadczają wielu działań niepożądanych, które nierzadko są groźne w skutkach. Są to na przykład utrata słuchu, zawał lub niewydolność oddechowa.

Cisplatyna – co to jest?

Cisplatyna to nieorganiczny związek platyny. Jako lek cytostatyczny stosowany jest w chemioterapii nowotworów złośliwych, takich jak czerniak, rak płuc, jajnika, szyjki i trzonu macicy, jądra, pęcherza moczowego oraz głowy i szyi. W badaniach naukowych zaświadcza się również, że jest skuteczny w walce z rakiem sutka u kobiet z mutacją BRCA1.

Czy cisplatyna wywołuje skutki uboczne? Powikłania chemioterapii przeciwnowotworowej

Cisplatyna to lek, który wywołuje skutki uboczne. Niestety działania niepożądane występują częściej niż u 1 osoby na 10 leczonych pacjentów. Najczęściej pojawiają się nudności i wymioty. Są bardzo uciążliwe, ponieważ mają miejsce już 1–4 godziny po podaniu leku, a mogą się utrzymywać nawet do 2 tygodni po zakończeniu terapii. Ponadto towarzyszy im jadłowstręt, biegunka i bóle żołądka. Może dochodzić również do uszkodzeń słuchu, a także szumów w uszach i osłabienia zmysłu. Skutki uboczne związane ze słuchem częściej występują u dzieci. Bardzo często pojawiają się zaburzenia błędnika, zawroty głowy i neuropatia. 

Osobom, którym podaje się cisplatynę, mogą dokuczać też parestezje i drętwienie kończyn. Do bardzo częstych skutków ubocznych chemioterapii cisplatyną zalicza się również: bladość skóry, duszności, osłabienie i gorączkę. Do działań niepożądanych występujących często (częściej niż 1 na 100, ale rzadziej niż 1 na 10) zalicza się: posocznicę (zakażenie krwi) i zaburzenia pracy serca (bradykardię, tachykardię, objawy niedokrwienia serca). Często osoby chore mogą wykazywać zaburzenia w funkcjonowaniu wątroby. Ponadto po zażyciu cisplatyny mogą występować: ból, obrzęk, zaczerwienienie, objawy grypopodobne (gorączka, dreszcze), a nawet owrzodzenie skóry. Często pojawiają się również zaburzenia czucia i widzenia oraz utrata smaku. Dochodzi także do zapalenia płuc, zapalenia żył i utrudnionego oddychania. Do niezbyt częstych skutków ubocznych (częściej niż 1 na 1000, ale rzadziej niż 1 na 100) zalicza się: zaczerwienienie i zapalenie skóry, łysienie, zaburzenia hormonalne, a także ogólne osłabienie. 

Chemioterapia cisplatyną wywołuje następujące rzadkie skutki uboczne (częściej niż 1 na 10 tys., rzadziej niż 1 na 1000): ciężkie reakcje nadwrażliwości, niedokrwistość hemolityczna, niewydolność oddechowa oraz zahamowanie czynności układu odpornościowego i zawał serca. Z kolei bardzo rzadko (rzadziej niż 1 na 10 tys.) stwierdza się działania niepożądane takie jak: napady padaczkowe, zatrzymanie akcji serca oraz zaburzenia przepływu krwi.

Które działania niepożądane cisplatyny trzeba natychmiast zgłosić lekarzowi?

Cisplatyna wykorzystywana jest w leczeniu wielu chorób – raka płuc, jajnika, pęcherza moczowego czy piersi. Niezależnie od rodzaju nowotworu złośliwego stosowanie leku wywołuje skutki uboczne. Jeśli przeprowadzana jest terapia z wykorzystaniem cisplatyny, a któraś z dolegliwości wystąpiła, należy zgłosić to natychmiast specjaliście. Chemia z zastosowaniem tego leku może wywołać objawy, takie jak:

• przewlekłe wymioty lub biegunki,
  
• trudności w przełykaniu,
  
• drętwienie kończyn,
  
• kaszel, duszności i inne objawy ze strony układu oddechowego,
  
• krwawienie,
  
• skrajne wyczerpanie,
  
• zakażenie,
  
• dyskomfort w miejscu podania wlewu.
  

Każde z tych działań niepożądanych należy zgłosić lekarzowi.

Cisplatyna – dawkowanie

Cisplatyna stosowana jest podczas chemioterapii. Jej dawkowanie polega na zastosowaniu dożylnego wlewu kroplowego – co najmniej przez 6–8 godzin. Jeśli przeprowadzana jest monoterapia, zaleca się 2 schematy dozowania: jednorazowo 50–100 mg/m2 pc. lub jeden raz dziennie 15–20 mg/m2 pc. przez 5 dni. W tego typu terapii cykl należy powtarzać co 3–4 tygodnie. Możliwe jest również dawkowanie cisplatyny w terapii wielolekowej, które zależne jest od doboru pozostałych leków. Czasami specjaliści decydują się także na podawanie cisplatyny miejscowo, np. dopęcherzowo. Substancję można stosować już u dzieci powyżej 6 miesiąca życia. Młodsi, w przeciwieństwie do dorosłych, mogą ją przyjmować według zmodyfikowanych schematów, które dobierają specjaliści prowadzący leczenie. Dawkowanie w wielu przypadkach ustalane jest indywidualnie.