Ból w plecach przy oddychaniu ma przeważnie charakter kłujący, często opasujący. Nasila się w trakcie wdechu. Dolegliwości zwykle nawracają, ograniczając zdecydowanie aktywność fizyczną chorego. Najczęściej powiązane są ze zwyrodnieniem kręgosłupa w dolnej połowie odcinka szyjnego i w części szyjnej.
Proces oddychania – wpływ na bóle pleców
Proces oddychania to mechanicznie dość skomplikowany proces. Płuca zlokalizowane są w klatce piersiowej, w przestrzeni ograniczonej kręgosłupem, żebrami i mostkiem. Z jednej strony struktury te stanowią zabezpieczenie organów wewnętrznych przed urazami z zewnątrz, z drugiej – pozwalają na utrzymanie odpowiedniego ciśnienia w płucach. Choć konstrukcja kostna klatki piersiowej jest sztywna, dzięki układowi stawów, więzadeł i mięśni ma również pewną elastyczność, która umożliwia jej wykonywanie ruchów oddechowych i wraz z przeponą – generowanie wdechów i wydechów.
Bóle oddechowe najczęściej związane są z tymi właśnie ruchami – podczas wdechu żebra unoszą się, zwiększa się też napięcie mięśni obręczy barkowej (które pełnią funkcję pomocniczych mięśni oddechowych). Jakikolwiek proces chorobowy toczący się w obrębie układu kostno-stawowego, mięśniowego czy w aparacie więzadłowym powoduje ból intensyfikujący się cyklicznie w pewnych fazach oddechu.
Bóle w plecach przy oddychaniu – charakterystyczne objawy
Bóle pleców przy oddychaniu mogą mieć różnorodną lokalizację i charakter. Najczęstszą postacią są nerwobóle międzyżebrowe. Zwykle zlokalizowane są one w tylnej części klatki piersiowej, niekiedy między łopatkami. Często promieniują wzdłuż któregoś z żeber do boku i przedniej części klatki piersiowej. Objawem nerwobólu tego typu są niekiedy kłujące, piekące lub palące bóle mostka, mogące imitować bóle serca.
Co zrobić, aby kręgosłup nie bolał? Odpowiedź znajdziesz w filmie:
Inny charakter mają bóle związane z kręgosłupem szyjnym. Lokalizują się one zwykle w środkowej części pleców, między łopatkami. Ich intensywność zależy nie tylko od fazy oddechu, ale często również od pozycji szyi i głowy oraz ruchów wykonywanych kończynami górnymi.
Główne przyczyny bólów pleców przy oddychaniu
Bóle pleców przy oddychaniu i ruchu wiążą się najczęściej ze zmianami zapalnymi lub uciskiem na korzenie nerwów rdzeniowych wychodzących z dolnych segmentów odcinka szyjnego i z części piersiowej kręgosłupa. Przyczyną tych dolegliwości jest zwyrodnienie kręgosłupa związane z wiekiem albo wynikające z nadmiernego obciążenia układu kostnego. Bardzo podatne na tego typu dolegliwości są osoby:
- wykonujące długotrwale czynności w pozycji stojącej albo wymuszonej,
- intensywnie pracujące fizycznie lub zmuszone do regularnego dźwigania lub podnoszenia z podłoża ciężkich przedmiotów,
- pracujące w pozycji siedzącej,
- chodzące często w obuwiu na wysokim obcasie,
- wyczynowo uprawiające sport.
Dodatkowym czynnikiem obciążającym i powodującym bóle pleców przy oddychaniu jest osteoporoza – odwapnienie kości. Przede wszystkim przyspiesza ona zmiany zwyrodnieniowe (obciążone fragmenty kości łatwiej ulegają mikrourazom i deformacjom). Za jej sprawą, pod wpływem niewielkiej siły, mogą powstawać tzw. złamania patologiczne, prowadzące np. do skruszenia trzonu kręgu. Uraz taki wtórnie wywołuje korzeniowe zespoły bólowe.
Na dolegliwości bólowe pleców narażone są osoby z wadami postawy. Dotyczy to np. chorych z bocznym skrzywieniem kręgosłupa (skoliozą) albo wrodzonym lub pourazowym skróceniem jednej z kończyn dolnych.
Bóle pleców przy oddychaniu i kaszlu mogą wskazywać na proces zapalny toczący się w obrębie układu oddechowego. Może to być suche zapalenie opłucnej albo zapalenie płuc przebiegające z jej podrażnieniem. Mechanizm powstawania bólu wiąże się wówczas z nasileniem zmian zapalnych i tarciem o siebie mocno unerwionych czuciowo dwóch blaszek opłucnej – ściennej i płucnej.
Jak dbać o kręgosłup? Dowiesz się tego z filmu:
Inne przyczyny bólów pleców przy oddychaniu
Oprócz wymienionych wcześniej przyczyn w procesie określania przyczyny bólów w plecach przy oddychaniu należy wziąć pod uwagę inne możliwości. Należą do nich m.in. jednorazowe, znaczne przeciążenie mięśni, urazy kręgosłupa, kości i tkanek miękkich obręczy barkowej.
Bóle pleców przy oddychaniu mogą być spowodowane również przez inne toczące się procesy chorobowe, takie jak np. półpasiec obejmujący nerw międzyżebrowy (zwykle towarzyszą mu charakterystyczne zmiany na skórze), rak płuc albo guz nowotworowy w obrębie kręgosłupa lub żeber (zwykle o charakterze przerzutowym). Utrzymujące się długo dolegliwości mogą też być skutkiem powstania pozapalnych zrostów opłucnowych.
Ze względu na wiele możliwych przyczyn bóle pleców przy oddychaniu, skojarzone z kaszlem lub ruchami, powinny być poddane dokładnej diagnostyce, szczególnie jeśli utrzymują się przez dłuższy czas albo często nawracają. Wykrycie przyczyny pozwala zwykle na wdrożenie postępowania, które całkowicie eliminuje lub znacząco ogranicza dolegliwości i zwiększa w istotny sposób komfort chorego.