Zwężenie cewki moczowej to pojęcie obejmujące zmniejszenie średnicy cewki moczowej na pewnym odcinku. Może mieć wiele przyczyn, które są inne u mężczyzn, kobiet i dzieci. Wynika to przede wszystkim z różnic anatomicznych, a także z wieku. U chłopców bowiem najmniej prawdopodobny jest przerost prostaty, który u mężczyzn jest główną przyczyną zwężenia cewki moczowej. Leczenie jest zawsze zależne od przyczyny i konieczne, ponieważ objawy towarzyszące zwężeniu cewki moczowej są dokuczliwe.
Zwężenie cewki moczowej – przyczyny
Zwężenie cewki moczowej ma najczęściej charakter nabyty. Wyróżnia się jednak wady wrodzone u dzieci. Zalicza się tu:
- spodziectwo (ujście cewki moczowej znajduje się między żołędzią a kroczem zamiast na żołędzi),
- wierzchniactwo (rozszczepienie cewki moczowej na grzbietowej stronie penisa),
- zastawka cewki tylnej (odpływ moczu utrudniony jest przez fałdy błony śluzowej).
Wady te dotyczą chłopców. Rzadko kiedy dochodzi do wad wrodzonych związanych ze zwężeniem cewki moczowej u dziewczynek.
Wśród nabytych przyczyn zwężeń cewki moczowej wyróżnia się:
- ciało obce wprowadzone z zewnątrz,
- rozrost nowotworowy,
- przemieszczenie się kamienia moczowego w obręb cewki moczowej i zatkanie jej światła,
- urazy,
- uchyłki cewki moczowej,
- uraz w przebiegu procesów medycznych,
- zapalenie cewki moczowej i układu moczowego,
- zbyt długie utrzymywanie w drogach moczowych cewnika moczowego.
Różnice w przyczynach zwężenia cewki moczowej u mężczyzn i kobiet
Choroby nowotworowe, kamica, ciało obce, cewnikowanie czy stan zapalny mogą dotyczyć obu płci. Są jednak stany, które ściśle są przypisane mężczyznom lub kobietom. Mężczyźni bardzo często mają problem ze zwężeniem cewki moczowej w związku z problemami z prostatą. U kobiet natomiast często dochodzi do zwężenia cewki moczowej jako powikłania okołoporodowego. Urazy krocza, złamanie kości miednicy czy rany cięte tej okolicy to zdecydowanie częstsze zjawisko u kobiet niż u mężczyzn.
Zwężenie cewki moczowej – co powinno zaniepokoić?
Zwężenie cewki moczowej nawet na niewielkim odcinku może stanowić istotny element przeszkody w oddawaniu moczu. To z kolei powoduje, że strumień moczu staje się słaby, pojawiają się dodatkowe objawy mogące sugerować zapalenie pęcherza, a mianowicie częste parcie na mocz mimo dopiero co zakończonej mikcji, ból w podbrzuszu itp. Natomiast należy też mieć na względzie, że zwężenie cewki moczowej, mimo iż samo jest schorzeniem, może być przyczyną wtórnych problemów w postaci zapalenia pęcherza, a nawet nerek, poprzez zastój moczu, który jest doskonałą pożywką dla bakterii. Wśród kolejnych objawów związanych ze zwężeniem cewki moczowej wymienia się oddawanie moczu w nocy i częstsze oddawanie moczu w ciągu dnia, bóle przy oddawaniu moczu, nagłe parcie na mocz, zatrzymanie moczu czy słaby wypływ moczu w zależności od stopnia zwężenia cewki moczowej.
Zwężenie cewki moczowej może nie być istotne klinicznie, czyli nie powodować żadnych objawów. Czasami wykrywane jest przypadkowo przy nieudanej próbie zakładania cewnika do pęcherza moczowego.
Jak działa układ nerwowy? Dowiesz się tego z filmu:
Jak wykryć zwężenie cewki moczowej?
U mężczyzn w przypadku zwężenia cewki moczowej istnieje zawsze podejrzenie rozrostu gruczołu krokowego. Szeroki panel diagnostyczny badań umożliwia dokładną diagnostykę. Zalicza się do nich np. uretroskopię, czyli obserwację cewki moczowej od środka przy użyciu specjalnych narzędzi diagnostycznych. Wykonuje się również takie badania, jak:
- badania laboratoryjne,
- uretrografia wsteczna, czyli podanie do cewki moczowej kontrastu, po czym wykonanie zdjęcia rentgenowskiego,
- cystouretrografia mikcyjna – polega na wprowadzeniu do pęcherza środka kontrastowego, a następnie wykonywaniu zdjęć rentgenowskich.
Szczegółowa diagnostyka jest ważna ze względu na możliwość współistnienia innych schorzeń.
Zwężenie cewki moczowej – czy konieczna jest operacja?
Czasami można spróbować instrumentalnych metod polegających na mechanicznym rozwarciu cewki. Nie pozwalają one jednak określić przyczyny schorzenia. Największą popularnością cieszy się uretrotomia, która polega na wprowadzeniu przez cewkę cienkiego narzędzia i miejscowym usunięciu zwężenia. Operacja nie zawsze jest konieczna, jednak zalecana, zanim powstaną powikłania schorzenia. Polega na usunięciu zwężonego odcinka cewki moczowej, zszyciu koniec do końca i uzupełnieniu ubytków. Jeśli nie przeprowadzi się właściwego leczenia, mogą pojawić się powikłania w postaci: zakażenia układu moczowego, uchyłków, kamicy w pęcherzu moczowym, ropni okołocewkowych.