Zapalenie miazgi skutkuje bólem, który może przechodzić od lekkiego do bardzo mocno odczuwalnego i promieniującego na sąsiadujące tkanki. Takie objawy są wskazaniem do udania się do gabinetu stomatologicznego.

Zapalenie miazgi – przyczyny i objawy

Zapalenie miazgi najczęściej jest bolesną konsekwencją braku odpowiednio wczesnego podjęcia leczenia chorego zęba lub całkowitego zbagatelizowania jego stanu. Przy próchnicy jego twarde tkanki atakowane są przez bakteryjną chorobę zakaźną. Następuje wtedy demineralizacja struktury zęba. Bakterie obecne w jamie ustnej przyczyniają się do rozkładu cukrów i produkcji kwasów organicznych. Następnie poprzez ten rozkład tworzą miękki nalot o białawo-żółtawym zabarwieniu, który dobrze przylega do powierzchni zębów i szczelnie je oblepia. Jest to tzw. płytka nazębna. 80% jej składu to właśnie drobnoustroje – reszta ma charakter organiczny i ułatwia przyleganie do szkliwa.

Bakterie odpowiedzialne za rozwój próchnicy to w największym stopniu L. acidophilus i paciorkowce, z których te najbardziej niszczące należą do szczepu Streptococcus mutans. Do powstawania próchnicy przyczyniają się także S. salivarius, S. mitis, S. Sanguinis oraz Enterococcus faecalis. Mają one zdolność inicjacji procesu próchnicowego. Wytwarzają kwasy w wyniku metabolizowania cukrów, zwłaszcza kwas mlekowy. Demineralizacji szkliwa sprzyja zakwaszone środowisko jamy ustnej – czynnik pH ma wówczas wartość poniżej 5,5.

Jednak zapalenie miazgi zębowej może być również konsekwencją urazów mechanicznych, takich jak złamanie i późniejsze szlifowanie zęba, bądź zabiegi dentystyczne wykonywane wielokrotnie w tym samym obrębie.

Wśród objawów zapalenia miazgi zęba najczęstszym jest występowanie bólu o zróżnicowanym nasileniu. Tkanka, która wypełnia ząb, jest silnie unerwiona, a kiedy jest odsłonięta, następuje ostra reakcja bólowa na zmianę temperatury i dotyk. W początkowej fazie choroby ból pojawia się jedynie podczas picia oraz spożywania słodyczy i słodkich potraw, a także takich o niskich temperaturach (w tym zimnych napojów). W fazie zaawansowanej zapalenia miazgi natomiast ból doskwiera nieustannie przy spożywaniu jakichkolwiek posiłków, jak również podczas przebywania w pozycji leżącej. Jeżeli nawraca bardzo często, choroba jest już na etapie nieodwracalnym. Towarzyszą jej wtedy także wysoka temperatura ciała, bóle głowy oraz ogólne złe samopoczucie.

Zapalenie miazgi zęba – charakterystyka kolejnych etapów

Nieleczony stan zapalny miazgi zęba może się rozwijać od delikatnego bólu aż do martwicy miazgi, dlatego nie można bagatelizować początkowych objawów.

Pierwszy etap jest odwracalny. Trwa do trzech dni. Odczuwalny jest niewielki ból podczas spożywania zimnych oraz słodkich posiłków. Chorobę udaje się zahamować, jeśli na tym etapie chory zgłosi się do stomatologa. Ma wtedy miejsce leczenie zachowawcze polegające na usunięciu próchnicy z ubytków. Następnie zakładane jest stałe wypełnienie lub przeprowadza się terapię preparatami dentystycznymi.

Drugi etap jest już nieodwracalny i dentysta nie jest w stanie zatrzymać rozwoju stanu zapalnego. Charakterystyczny jest tutaj uciążliwy i pulsujący ból zęba, nasilający się głównie w nocy, wraz z ciągłą nadwrażliwością na dotyk i jedzenie. Usunięcie próchnicy nie przynosi efektu i konieczne jest całkowite pozbycie się uszkodzonej miazgi.

Trzeci etap polega na powstaniu (początkowo bezobjawowej) martwicy miazgi. W badaniu stomatologicznym stwierdza się głęboką próchnicę i częściowe zniszczenie sklepienia komory, da się także zaobserwować masy martwicze i utratę barwy oraz połysku zębów – przyjmują one sine zabarwienie, a z czasem miazga rozkłada się i tworzy zgorzel.

Zobacz film i dowiedz się jak dbać o zęby:

Zapalenie miazgi – powikłania i leczenie

Nieleczone zapalenie miazgi zęba, kiedy dojdzie do etapu martwicy, może spowodować poważne konsekwencje, takie jak zapalenie okostnej, zakażenie tkanek okołozębowych czy zniszczenie kości sąsiadujących z korzeniem zęba. Mogą tworzyć się stany ropne, przetoki i torbiele. W najgorszym wypadku rozwijają się choroby ogólnoustrojowe, takie jak zapalenie mięśnia sercowego, ropień mózgu, zapalenie nerek, choroby reumatyczne czy sepsa, ponieważ bakterie dostają się do krwiobiegu.

Charakter leczenia zapalenia miazgi zęba zależy od stopnia zaawansowania choroby. Nie są tu wskazane jakiekolwiek domowe sposoby – wszystko odbywa się w gabinecie dentystycznym. W początkowej fazie stosowane są sposoby leczenia biologicznego, dzięki czemu zachowana zostaje żywotność miazgi. Zwyczajowo polegają one na usunięciu próchnicy, założeniu specjalnego opatrunku z tlenkiem cynku i wodorotlenkiem wapnia, który należy nosić przez ok. 3 miesiące. Następnie ma miejsce wypełnienie ubytków, a jeżeli ból nie ustępuje – leczenie kanałowe. Niekiedy konieczne jest też usunięcie zęba.