Zapalenie gardła i nierzadko też towarzyszące mu zapalenie migdałków podniebiennych, czyli angina, to zapalenie błony śluzowej gardła wywołane czynnikiem zakaźnym, najczęściej wirusem. Patogeny odpowiedzialne za wywołanie zapalenia gardła różnią się częstotliwością występowania ze względu na wiek. Najczęściej zapalenie gardła wywołane jest przez wirusy; rzadziej przez bakterie. Wśród bakteryjnych przyczyn zapaleń gardła wyróżnia się przede wszystkim zakażenie paciorkowcem beta-hemolizującym grupy A.
Jak skutecznie pozbyć się bólu gardła? Odpowiedź znajdziesz w naszym filmie
Co to jest zapalenie gardła?
Zapalenie gardła to określenie obejmujące stan zapalny błony śluzowej gardła i migdałków podniebiennych, najczęściej o ostrym przebiegu. Zazwyczaj rozwija się wirusowe zapalenie gardła, zdecydowanie rzadziej bakteryjne (w tym paciorkowcowe zapalenie gardła jako najpowszechniejsze wśród bakteryjnych zapaleń). Grzybicze zapalenia gardła są bardzo rzadkie. Właściwie występują wyłącznie w stanach znacznego upośledzenia układu odpornościowego, np. przy chemioterapii czy antybiotykoterapii o szerokim spektrum działania.
Przyczyny zapalenia gardła
Główną przyczyną zapalenia gardła jest kontakt z zakażoną osobą. Przyczynia się do niego również osłabienie odporności, a drogi zakażenia obejmują przede wszystkim drogę kropelkową i swoiste dla określonych patogenów możliwości zarażenia, np. seks oralny w przypadku zapalenia gardła o etiologii rzeżączkowej (Neisseria gonorrhoeae).
Czy można samemu rozpoznać rodzaj infekcji? Dowiesz się tego z naszego filmu
Objawy zapalenia gardła
Paciorkowce najczęściej powodują nagłe, silne zapalenie gardła oraz objawy pod postacią wysokiej gorączki, problemów z połykaniem. Częste są wybroczyny i przekrwienia błony śluzowej jamy ustnej, naloty na migdałkach i powiększenie węzłów chłonnych. Zapaleniu gardła u dzieci towarzyszą zwykle dodatkowe objawy, jak ból brzucha, nudności i wymioty.
Wirusowe zapalenie gardła od bakteryjnego różnią nieżyt nosa i kaszel. Zapalenia wirusowe charakteryzują się również swoistymi dla danego patogenu zmianami. Są to np.:
- zapalenie spojówek w przypadku zapalenia gardła wywołanego adenowirusami,
- owrzodzeniami błony śluzowej jamy ustnej (opryszczkowe zapalenie gardła i zapalenie wywołane przez enterowirusy),
- powiększenie śledziony i uogólnione powiększenie węzłów chłonnych (mononukleoza zakaźna).
Rozpoznanie zapalenia gardła
Konieczne jest wykluczenie zakażenia paciorkowcowego, które wymaga zastosowania leczenia antybiotykami celem uniknięcia powikłań ropnych i gorączki reumatycznej. Diagnostyka paciorkowcowego zapalenia gardła opiera się na wykonaniu szybkiego testu na obecność antygenu paciorkowca bądź posiewu.
Ponadto na podstawie tzw. skali Centora, biorącej pod uwagę obecność niektórych objawów i wiek pacjenta, lekarz może określić prawdopodobieństwo wystąpienia paciorkowcowego zapalenia gardła. Na tej podstawie wdraża dalsze postępowanie.
Jak leczyć zapalenie gardła?
Wirusowe zapalenie gardła leczy się objawowo lekami przeciwbólowymi, przeciwgorączkowymi i przeciwzapalnymi. Leczenie domowe opiera się na odpowiednim nawodnieniu chorego, unikaniu przegrzania organizmu i wypoczynku. Jedynie potwierdzenie infekcji paciorkowcowej jest wskazaniem do stosowania antybiotyków. Zaleca się penicylinę, chyba że pacjent wykazuje nadwrażliwość na dany antybiotyk. Leczenie paciorkowcowej anginy powinno trwać 10 dni.
Zobacz nasz film i dowiedz się jak działa układ oddechowy