Wielu pacjentów nie zdaje sobie sprawy z tego, że są nosicielami bakterii gronkowca. Do zakażenia może dojść na wiele sposobów, znacząco mogą różnić się od siebie także objawy rozwijającej się choroby. Warto znać sposoby walki ze stafilokokami i wiedzieć, jak można się zarazić gronkowcem.

Co to jest gronkowiec?

Gronkowce (zwane również stafilokokami) to bakterie z grupy Gram-dodatnich (G+). Nazwę zawdzięczają skupiskom, w których żyją w zaatakowanym organizmie. Wbrew pozorom nie zagrażają wyłącznie człowiekowi – mogą wyrządzić krzywdę również zwierzętom. Bakterie przenoszą się drogą kropelkową, przez bezpośredni kontakt i pokarm. Do zarażenia może dojść nawet poprzez przedmioty codziennego użytku czy drobne rany. Gronkowce możemy przy tym spotkać praktycznie wszędzie – znakomicie odnajdują się zarówno w wodzie, jak i na powierzchni ziemi. Zakażeniu sprzyja obniżona odporność. Bakterie często atakują w szpitalach i przychodniach lekarskich. Na choroby związane z rozwojem gronkowca szczególnie narażone są dzieci, osoby starsze, kobiety w ciąży oraz chorzy na nowotwór i inne dolegliwości, które utrudniają właściwą pracę układu immunologicznego.

Rodzaje gronkowców

Bakterie gronkowca można podzielić na dwa rodzaje. Pierwszy z nich – bakterie koagulazododatnie wytwarzają koagulazę, czyli białkowy enzym, produkowany przez niektóre mikroorganizmy. Są to szczepy gronkowca złocistego, które wyróżniają się olbrzymią żywotnością. Stanowią tym samym olbrzymie zagrożenie dla zdrowia człowieka. Są odporne na wysokie temperatury, nie zabija ich nawet proces gotowania czy pieczenia, więc mogą z łatwością przedostać się do organizmu wraz z jedzeniem. Bardzo często znajdują się także na powierzchni skóry osób pracujących w przychodniach i szpitalach. Zakażenie może wiązać się z biegunką, wymiotami, wstrząsem, który w wyjątkowych przypadkach doprowadza nawet do śmierci. Gronkowce koagulazoujemne żyją na powierzchni skóry, na błonach śluzowych, w drogach moczowo-płciowych i jelicie grubym człowieka. W normalnych warunkach nie doprowadzają do zakażenia, jednak stają się groźne w stanach obniżonej odporności.

Gronkowiec – objawy

Stafilokoki mogą powodować choroby wielu organów, poza tym objawy zakażeniem gronkowcem są w znacznej mierze uzależnione od sposobu jego przedostania się do organizmu. W przypadku zakażenia się przez żywność, zazwyczaj obserwuje się symptomy charakterystyczne dla zatrucia pokarmowego. Bakterie bardzo często znajdują się w przeterminowanej żywności. Gronkowiec u dzieci może być spowodowany spożywaniem lodów, które nie zostały zamrożone we właściwy sposób, może również znajdować się na brudnych rękach. Zakażeniu towarzyszą biegunka, wymioty, bóle brzucha, a czasami również gorączka. W przeciwieństwie do zwyczajnego zatrucia, objawy gronkowca utrzymują się znacznie dłużej. Bakteria często powoduje choroby skórne. Na powierzchni naskórka pojawiają się pęcherze, jęczmień na powiekach i czyraki, często występuje również zapalenie mieszków włosowych głowy lub twarzy. Zakażenie gronkowcem może również dotknąć pacjenta po infekcjach układu oddechowego, w okresie obniżonej odporności organizmu. Do chorób, które mogą się pojawić w jego wyniku, zaliczamy zapalenie płuc, oskrzeli, migdałków, ucha i tchawicy. Zakażenie gronkowcem złocistym, związane z wydzielaniem przez bakterię toksyn, prowadzi również do niebezpiecznych chorób: zespołu wstrząsu toksycznego i choroby Rittera.

Leczenie gronkowca

W przypadku wykrycia w organizmie gronkowca podejmuje się antybiotykoterapię, jednak – ze względu na wysoką oporność części bakterii na antybiotyki – terapia bywa utrudniona. Niektóre szczepy wytwarzają penicylinazę, rozkładającą penicylinę.

Jak uchronić się przed gronkowcem?

Aby nie dopuścić do zakażenia bakterią, konieczne jest zachowanie odpowiedniej profilaktyki. W głównej mierze skupia się ona na zachowaniu higieny i wzmocnieniu odporności. Należy myć często ręce, unikać bezpośredniego kontaktu z czynnikami chorobotwórczymi, każde skaleczenie dokładnie zdezynfekować. O zachowaniu środków bezpieczeństwa trzeba pamiętać zwłaszcza podczas wizyt w szpitalu. Nie bez znaczenia okazuje się również odpowiednia dieta, w której powinno znaleźć się miejsce dla wszystkich niezbędnych witamin i mikroelementów. Szczególne niebezpieczeństwo wiąże się z gronkowcem u noworodka. Obrona przed bakterią jest bardzo trudna i wymagająca – drobnoustroje utrzymują się na powierzchni ręczników i ubrań, z którymi dzieci mają kontakt. Niemowlęta powinny być otoczone szczególną opieką, a przedmioty, które znajdują się w ich otoczeniu, powinny być zawsze czyste. Warto zadbać także o zdrowie i odporność pociech – należy unikać osób chorych, które przenoszą zarazki, oraz nie dopuszczać do przegrzania albo przemarznięcia organizmu.

Zobacz wideo: Bakterie i superbakterie - w jaki sposób stały się odporne na leki