W takim przypadku konieczna jest konsultacja z gastrologiem, który po przeprowadzonym wywiadzie podejmie decyzje o dalszej diagnostyce. Problemy z wypróżnianiem bardzo często pojawiają się u kobiet w ciąży oraz u dzieci, w tym przede wszystkim u niemowląt.

Problemy z wypróżnianiem mogą przyjmować dwojaką postać: biegunki lub obstrukcji, czyli zaparcia, zwanego również potocznie zatwardzeniem. Przyczyny tego typu zaburzeń w defekacji mogą być zróżnicowane, w zależności od objawów towarzyszących. Jedną z częstszych przyczyn zaburzeń wypróżniania jest nieprawidłowa dieta. 

Biegunka - częste wypróżnianie

Jednym z najczęstszych problemów w oddawaniu stolca jest biegunka, zwana również rozwolnieniem. Zaburzenie to polega na zwiększonej częstotliwości wypróżnień. Każdy człowiek ma swój indywidualny rytm fizjologiczny, który determinuje częstotliwość oddawania stolca. Przyjmuje się jednak, że zdrowy człowiek powinien wypróżniać się dwa razy dziennie. O rozwolnieniu można mówić wówczas, gdy stolec oddawany jest częściej niż trzy raz na dobę. 

Zobacz także: Dieta podczas ostrej i przewlekłej biegunki – zalecenia

Oprócz częstotliwości defekacji, wyznacznikiem biegunki jest również zmiana konsystencji stolca na płynną lub półpłynną. Niekiedy biegunka mylona jest z nietrzymaniem stolca, którego przyczyną są zaburzenia w funkcjonowaniu zwieraczy odbytu. Co istotne, biegunce bardzo często towarzyszy ogólne osłabienie organizmu, podwyższona temperatura ciała oraz intensywny ból brzucha. Wśród najczęstszych przyczyn zwiększonej częstotliwości wypróżniania, można wymienić: 

• grypę żołądkową, 
  
• zapalenie bakteryjne - salmonellę,
  
• nadmierny stres, 
  
• alergię pokarmową,
  
• zatrucie środkami chemicznymi. 
  

Bardzo często biegunka towarzyszy takim chorobom układu pokarmowego, jak zespół jelita drażliwego, zapalenie trzustki, zapalenie jelit, zespół Leśniewskiego-Crohna. Niekiedy biegunka może stanowić jeden z objawów nowotworów, związanych z układem trawiennym.

Zaparcia - przyczyny i diagnostyka 

Innym typem problemów z wypróżnianiem są zaparcia, zwane również obstrukcją lub potocznie zatwardzeniem. Zaburzenia te charakteryzują się utrudnionym i bardzo rzadkim oddawaniem stolca. Często obstrukcję definiuje się jako zmianę częstotliwości w dotychczasowym oddawaniu stolca. Wyróżnia się trzy rodzaje zaparć: przypadkowe (idiomatyczne), krótkotrwałe oraz przewlekłe. 

Najczęstszym typem obstrukcji są zaparcia przypadkowe, które związane są z nieprawidłową dietą. Problemy z wypróżnianiem, polegające na rzadkim oddawaniu stolca, często pojawiają się u kobiet, zwłaszcza podczas miesiączkowania. Do najpowszechniejszych przyczyn zaparć można zaliczyć:

• hemoroidy, 
  
• zwężenie jelit, wywołane przez guz nowotworowy,
  
• niedrożność jelit,
  
• alergię pokarmową,
  
• silny stres,
  
• depresję,
  
• niedoczynność tarczycy,
  
• cukrzycę,
  
• przyjmowanie niektórych leków, np. moczopędnych czy przeciwpadaczkowych.
  

Zaparcia u dzieci i niemowląt często związane są z alergią pokarmową na białko mleka krowiego lub (rzadziej) chorobą Hirschsprunga, będącą rzadkim schorzeniem jelita. Obstrukcja występuje także, jako jeden z objawów starzenia się.

Problemy z wypróżnianiem a ciąża i poród

Zaburzenia wypróżniania bardzo często towarzyszą ciąży i najczęściej są bezpośrednim skutkiem zmian hormonalnych w organizmie kobiety. Najczęściej w okresie ciąży pojawiają się zaparcia, które związane są również z rozrostem macicy, która uciskając jelita, zaburza ich prawidłowe funkcjonowanie. 

Zobacz także: Rozwolnienie w ciąży – z czego się bierze i jak sobie z nim radzić?

Trudności w wypróżnianiu mogą pojawić się również po porodzie. W takim przypadku, zazwyczaj są one związane z osłabieniem mięśni dna miednicy oraz nacięciem krocza w wyniku porodu naturalnego. Po porodzie metodą cięcia cesarskiego, zaburzenia wypróżniania wynikają ze stosowanego znieczulenia. Perystaltyka bardzo szybko wraca do normy.

Domowe sposoby na problemy z wypróżnianiem

W przypadku ciężkich zaburzeń wypróżniania należy skonsultować się z gastrologiem, który na podstawie wywiadu lekarskiego i innych działań diagnostycznych zaplanuje leczenie. Niekiedy jednak problemy z wypróżnianiem można zwalczać samodzielne, w domowych warunkach. Podstawą w leczeniu biegunki jest przyjmowanie płynów, odznaczających się dużą zawartością sodu, potasu i chloru. Ma to w głównej mierze na celu zapobieganie odwodnieniu. 

Ponadto bardzo często w leczeniu biegunek stosuje się węgiel leczniczy, który można dostać w każdej aptece. Wśród domowych sposobów na biegunkę można wymienić: jedzenie dużej ilości czekolady (najlepiej gorzkiej), jagód, aronii, kisielu, galaretki, picie herbaty (mocnej, bez cukru) oraz naparu z ziół – rumianku, korzenia lukrecji, konieczny polnej oraz pierwiosnka lekarskiego.

Domowymi sposobami można leczyć również zaparcia. Wśród najpopularniejszych metod na obstrukcje można wymienić: picie mikstury z oliwy oliwek i soku z cytryny oraz melasy z trzciny cukrowej. Pomocne w walce z zaparciami są również otręby z jogurtem oraz aktywność fizyczna, w tym szczególności ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha. Skuteczne w leczeniu zaparć są również siemię lniane oraz soda oczyszczona. Nieocenione są także suszone owoce.