Zaburzenie błędnika jest także charakterystyczne dla choroby lokomocyjnej, która poza dyskomfortem związanym z przemieszczaniem się np. samochodami czy autokarami, nie ma poważniejszych konsekwencji dla zdrowia. Ponadto dotyka głównie dzieci, które często z niej wyrastają.

Zaburzenia błędnika – charakterystyczne objawy

Niezależnie od choroby, która prowadzi do uszkodzenia błędnika, objawy są bardzo charakterystyczne. Jego nieprawidłowe funkcjonowanie często powoduje nudności, które mogą się przerodzić w uciążliwe wymioty. Często jest to związane z nasilającymi się zawrotami głowy. Utrzymujące się dolegliwości wywołują dotkliwe bóle głowy, które z kolei jeszcze bardziej nasilają mdłości. Zaburzenie błędnika powoduje znaczny dyskomfort i utrudnia normalne funkcjonowanie. Cierpiące osoby najlepiej czują się w pozycji leżącej z zamkniętymi oczami, stąd konieczne jest szybkie podjęcie leczenia i określenie przyczyny.

Zaburzenia błędnika w chorobie lokomocyjnej

Choroba lokomocyjna (inaczej kinetoza) jest nadmierną reakcją organizmu na bodźce ruchowe, podczas gdy błędnik nie odczuwa zmiany położenia ciała. Dzieje się tak szczególnie w środkach transportu, kiedy przez szybę pojazdu obserwowany jest zmieniający się krajobraz, wobec czego mózg dostaje sygnały, że ciało znajduje się w ruchu. Ponieważ jednak tych samych bodźców nie rejestruje błędnik, gdyż ciało znajduje się zwykle w pozycji siedzącej (nieruchome), do mózgu trafiają jednocześnie dwa sprzeczne sygnały. Na skutek tego dochodzi do wielu jednoczesnych reakcji obronnych ze strony autonomicznego układu nerwowego. Najbardziej charakterystycznymi symptomami zaburzenia błędnika są: nasilające się nudności, wymioty, zawroty i ból głowy oraz pogarszające się samopoczucie.

Choroba lokomocyjna ustępuje zwykle po krótkim czasie od zakończenia podróży, chociaż nudności mogą być tak intensywne, że jeszcze kilka godzin po skorzystaniu ze środka transportu odczuwalny będzie znaczny dyskomfort. Aby jej zapobiec, warto zażyć odpowiednie leki.

Problemy z błędnikiem w przebiegu innych chorób

Choroby błędnika lub problemy z błędnikiem mogą być konsekwencją innych schorzeń. Jednym z rzadszych jest tzw. choroba Meniere'a, czyli idiopatyczny wodniak błędnika. Jej przyczyną jest wzrost ciśnienia gromadzącej się w błędniku endolimfy, co objawia się uczuciem rozpierania w uchu, przeszkadzającym szumem, nudnościami i zawrotami głowy. Charakterystyczna jest postępująca utrata słuchu i nasilający się oczopląs. Leczenie musi być prowadzone pod kontrolą specjalisty laryngologa i wymaga przyjmowania leków przeciwhistaminowych lub wstrzyknięcia kortykosteroidów bezpośrednio do jamy bębenkowej.

Często dochodzi do zapalenia nerwu przedsionkowo-ślimakowego, które również powoduje problemy z błędnikiem. Nerw ten jest odpowiedzialny za prawidłowe słyszenie i równowagę – za infekcje najprawdopodobniej odpowiadają wirusy, np. opryszczki, odry, świnki, grypy, półpaśca czy ospy wietrznej. Poza zaburzeniami funkcjonowania błędnika pojawiają się zawroty głowy, utrata równowagi, mdłości i wymioty.

Jedną z chorób błędnika jest również stan zapalny, który zaczyna się zwykle od ucha wewnętrznego (zapalenie ucha wewnętrznego). W jego przebiegu pojawiają się ból ucha i głowy oraz problemy ze słuchem równowagą. Na późniejszym etapie dochodzą nudności i wymioty. Najczęściej infekcja jest spowodowana przez bakterie, które nie tylko niszczą struktury ucha wewnętrznego, ale bez podjętego leczenia będą się rozprzestrzeniać na sąsiadujące tkanki i kolejne narządy. Najlepiej jest, aby w tym przypadku terapia przeprowadzana była w warunkach szpitalnych z zastosowaniem dożylnych wlewów z antybiotyków.

Dolegliwości ze strony błędnika – leczenie domowe

Umiarkowane dolegliwości ze strony błędnika można zminimalizować domowymi sposobami, które mogą okazać się skuteczne jako wsparcie leczenia farmakologicznego. Nigdy jednak nie można bagatelizować występujących zaburzeń i jeżeli nie są związane z chorobą lokomocyjną, to zawsze wymagają specjalistycznej konsultacji i wykrycia przyczyny.

Leczenie domowe zaburzeń błędnika polega na zminimalizowaniu uciążliwych objawów dodatkowych. W celu zmniejszenia nudności i wymiotów dobre efekty daje stosowanie naparów lub herbat z dodatkiem imbiru. W aptekach dostępne bez recepty są również leki ziołowe z dodatkiem jego korzenia. W celu zmniejszenia nudności, zawrotów głowy i wymiotów dobrze sprawdzają się leki na chorobę lokomocyjną, które można przyjąć niezależnie od przyczyny dolegliwości. Wskazany jest odpoczynek, unikanie gwałtownych ruchów, a przede wszystkim wizyta u lekarza specjalisty, który być może zleci dodatkowe leczenie farmakologiczne. Jeżeli problemy z błędnikiem mają poważniejszą przyczynę, samo leczenie domowymi sposobami jedynie czasowo łagodzi objawy, ale nie likwiduje pierwotnej choroby, która często wymaga podania specjalistycznych leków (np. antybiotyków).