Wirusowe zapalenie wątroby typu C to choroba zakaźna. Jej przyczyną jest wirus HCV (hepatitis C virus). Ma on sześć genotypów, a każdy z nich dzieli się na podtypy. W Polsce najczęściej sprawcą WZW typu C jest wirus genotypu 1 podtyp b. Jest on najtrudniejszy w leczeniu spośród wszystkich genotypów i podtypów wirusa HCV. Po dostaniu się do organizmu wirus replikuje się (powiela) i wywołuje chorobę. Od zarażenia do wystąpienia zapalenia wątroby typu C mija od 20 do 150 dni.
Żółtaczka typu C – rozpoznanie i leczenie
Aby sprawdzić, czy dana osoba choruje na WZW typu C, konieczne jest wykonanie badań, w których sprawdza się występowanie przeciwciał anty-HCV. Wynik dodatni pierwszego badania nie daje 100% pewności, że osoba została zarażona wirusem. Wykonanie kolejnych 2 prób, w których co najmniej 1 będzie dodatnia, potwierdza obecność WZW typu C. Stwierdzenie przeciwciał anty-HCV jednak nie zawsze świadczy o aktywnym zakażeniu, gdyż często wirus występuje jeszcze przez jakiś czas u osób wyleczonych. Specjalista, który chce się upewnić, czy w danym organizmie trwa zakażenie, wykonuje badanie na obecność w tkankach materiału genetycznego wirusa – HCV-RNA. Niestety, w związku z bezobjawowym przebiegiem żółtaczki typu C szacuje się, że wykrywalność choroby w Polsce wynosi zaledwie 15%. W pozostałych krajach europejskich mieści się ona w granicach 30–50% .
Wirusowe zapalenie wątroby typu C. Jak przebiega choroba?
Wirusowe zapalenie wątroby typu C: objawy wczesne, fazy ostrej i przewlekłej
Zapalenie wątroby typu C przeważnie nie powoduje żadnych dolegliwości. Może objawiać się podobnie do WZW typu A lub B o łagodnym przebiegu. Na początku wirusowe zapalenie wątroby typu C objawy daje podobne do choroby posurowiczej:
- bóle mięśni i stawów, obrzęk stawów,
- osłabienie,
- gorączkę,
- biegunkę,
- ból brzucha,
- powiększenie węzłów chłonnych.
WZW typu C może przejść w fazę ostrą. Wówczas mogą wystąpić takie objawy, jak:
- zmniejszenie apetytu,
- niepokój,
- problemy z koncentracją,
- nudności,
- utrata masy ciała,
- spadek nastroju, a nawet depresja.
Oprócz tego w ostrej fazie u niektórych chorych rozwija się żółtaczka, która może powodować zażółcenie skóry i białek oczu oraz uporczywy świąd skóry. Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu C występuje od miesiąca do 3 miesięcy po zarażeniu i może trwać około pół roku. W około 15 do 20 procent przypadków dochodzi do samowyleczenia. Pozostałych 80 procent zakażeń przechodzi w fazę przewlekłą.
Zobacz także: Żółtaczka typu C – objawy, zakażenie, szczepionka. Jak leczyć?
Przewlekłe zapalenie wątroby typu C nieleczone prowadzi do marskości wątroby (w ciągu 20 do 25 lat) i zwiększa ryzyko raka tego narządu. Dotyczy to od 5 do 20 procent chorych.
Objawy marskości wątroby w przebiegu zapalenia wątroby typu C to:
-
wodobrzusze,
- żółtaczka,
- chroniczne zmęczenie,
- osłabienie,
- utrata apetytu i zmniejszenie wagi ciała,
- swędzenie skóry,
- tendencja do podskórnych wylewów krwi, pękania naczynek krwionośnych, krwotoków z nosa i krwawienia dziąseł,
- nadciśnienie wrotne,
-
żylaki przełyku,
- uszkodzenie wątroby.
Czasem występują w zapaleniu wątroby typu C także zmniejszenie liczby płytek krwi (trombocytów) oraz cukrzyca i chłoniaki nieziarnicze.
Zapalenie wątroby typu C – jak można się zarazić? Drogi zakażenia, szczepionka
Szczepionka na wirusa HCV nie istnieje, w przeciwieństwie do szczepionek na wirusy wywołujące wirusowe zapalenie wątroby typu B i A. Wirus HCV przenosi się przez krew.
Drogi zakażenia WZW typu C i czynniki ryzyka to:
- transplantacja narządu od osoby chorej lub nosiciela wirusa,
- przetoczenie zarażonej krwi – zdarza się bardzo rzadko, ponieważ krew przez transfuzją jest badana pod kątem chorób zakaźnych, na WZW typu C mogą chorować osoby, które miały transfuzję krwi przed 1992 rokiem,
- brak sterylności narzędzi dentystycznych lub ich nieprawidłowe odkażanie,
- nieprzestrzeganie zasad higieny i niesterylność narzędzi w gabinetach kosmetycznych i salonach tatuażu,
- używanie przyborów osobistych, jak np. żyletka czy szczoteczka do zębów (jeśli u chorego występuje krwawienie dziąseł), osoby zarażonej,
- korzystanie z tej samej igły co osoba zarażona – dotyczy przeważnie narkomanów zażywających narkotyki w formie iniekcji.
Nie dowiedziono, że wirus wywołujący zapalenie wątroby typu C przenosi się płciowo, ale wskazuje się na zwiększone ryzyko zarażenia podczas czynności seksualnych, podczas których może pojawić się krew, np. stosunek analny czy BDSM (seks sadomasochistyczny). Wirus HCV może wniknąć do organizmu podczas współżycia również wtedy, gdy uszkodzone są narządy płciowe (np. otarcia czy mikrourazy).
Leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu C: WZW typu C jest uleczalne
Inaczej niż pozostałe typy WZW typ C można wyleczyć. Leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu C opiera się na farmakologii. Celem jest zahamowanie replikacji wirusa i jego usunięcie z organizmu. Aby leczenie było skuteczne, należy przeprowadzić badania w kierunku genotypu i podtypu wirusa HCV oraz jego ładunku.
Stosowane w terapii leki to:
- sofosbuwir,
- ledipaswir,
- symeprewir,
- rybawiryna,
- elbaswir,
- grazoprewir,
- daklataswir,
- parytaprewir,
- ombitaswir,
- rytonawir.
Leki na WZW typu C stosuje się przeważnie w kombinacjach. Kuracja ustalana jest również na podstawie chorób towarzyszących wirusowemu zapaleniu wątroby typu C, a także występowania marskości wątroby.
Od 2015 roku w Polsce wirusowe zapalenie wątroby typu C leczy się bez użycia interferonu. Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje leczenie WZW typu C, a czas oczekiwania na leczenie refundowane to od kilkunastu do kilkudziesięciu miesięcy.
Dieta w wirusowym zapaleniu wątroby typu C
Chorym na wirusowe zapalenie wątroby typu C zaleca się dietę nieobciążającą wątroby. Najlepiej, by posiłki były spożywane często i w mniejszych ilościach, by były lekkostrawne i nie zawierały dużej ilości tłuszczów i węglowodanów, soli ani konserwantów czy barwników. W trakcie leczenia obowiązuje bezwzględny zakaz spożywania alkoholu, odradza się też palenie papierosów.