Zakażenie wirusem HCV wyniszcza wątrobę i osłabia jej funkcje. Ostatecznie prowadzi do marskości bądź nowotworu – stanów, które bardzo często wymagają przeszczepu. Niestety osoby chore przez wiele lat żyją, nie zdając sobie sprawy z choroby, co sprawia, że mogą także nieświadomie zarażać. Mimo że najczęstszą drogą zakażenia jest krew, to bardzo łatwo może dojść do niego np. w gabinetach stomatologicznych, podczas drobnych zabiegów chirurgicznych, a nawet akupunktury, piercingu lub tatuowania.
Żółtaczka typu C – objawy i etapy
Żółtaczka typu C może przebiegać jako ostre bądź przewlekłe WZW typu C. Ostra forma żółtaczki typu C jednak występuje sporadycznie i u większości choroba przebiega bezobjawowo. W trakcie ostrego WZW typu C pierwsze objawy pojawiają się ok. 3.–12. tygodnia od zakażenia. Symptomy to: osłabienie, złe samopoczucie, brak apetytu. Nie występują także objawy typowe dla żółtaczki – zażółcenie skóry, błon śluzowych oraz twardówek. Sporadycznie dochodzi także do nadostrego zapalenia wątroby. U większości chorych żółtaczka typu C ma formę przewlekłą. W tej fazie wirus HCV, znajdujący się we krwi osoby zakażonej, może utrzymywać się w organizmie przez nawet 6 miesięcy. Ten typ żółtaczki u większości osób przebiega bezobjawowo. Niewidocznym objawem są zaburzenia funkcji wątroby, prowadzące do jej uszkodzenia. Dopiero w momencie zaawansowania choroby u osób zakażonych występują objawy. Włóknienie wątroby przeradza się w marskość, co może powodować powikłania, takie jak: krwawienia z przewodu pokarmowego, wodobrzusze, zespół wątrobowo-nerkowy, a nawet nowotwór wątroby.
Żółtaczka typu C – jak można się nią zarazić?
Do zakażenia żółtaczką typu C dochodzi głównie poprzez kontakt z krwią osoby zakażonej. Wirusem HCV można zarazić się także w trakcie drobnych zabiegów stomatologicznych, jeśli doszło w gabinecie specjalisty do zaniedbań. Pewną grupę chorych na WZW typu C stanowią także narkomani, u których zakażenie nastąpiło poprzez używanie np. jednej igły czy strzykawki. Do zakażenia może także dojść drogą okołoporodową – około 3–10% wszystkich zakażeń jest przekazywanych z matki na dziecko (źródło). Ryzyko niosą też inne zabiegi, takie jak akupunktura, zabiegi kosmetyczne, piercing oraz tatuowanie – jednak to niezwykle rzadka droga zakażenia żółtaczką typu C. Takim samym ryzykiem obarczone jest codzienne funkcjonowanie z osobą zakażoną, gdy do zakażenia dochodzi np. poprzez golarki, przybory do paznokci czy szczoteczki do zębów. Rzadkie, ale możliwe, jest także zakażenie podczas stosunków seksualnych, jeśli dochodzi do przerwania ciągłości błon śluzowych.
Szczepionka na żółtaczkę typu C i profilaktyka
Do tej pory nie powstała szczepionka na żółtaczkę typu C. Dlatego też należy pamiętać o unikaniu zachowań ryzykownych, które mogą doprowadzić do zakażenia wirusem. Należy również pamiętać o wykonywania badań na obecność przeciwciał anty-HCV. Powinny je wykonywać przede wszystkim osoby z takich grup jak:
- osoby dializowane,
- osoby po zabiegach operacyjnych,
- biorcy krwi,
- osoby mające tatuaże i korzystające z piercingu,
- chorzy na hemofilię,
- osoby po przebytym WZW typu B,
- narkomani,
- zakażeni HIV.
Tylko wczesne wykrycie daje szansę na skuteczne leczenie. Ponadto pomaga to uchronić zdrowe osoby przed rozprzestrzenianiem się wirusa żółtaczki typu C.
Żółtaczka typu C – rozpoznanie i leczenie
Aby sprawdzić, czy dana osoba choruje na WZW typu C, konieczne jest wykonanie badań, w których sprawdza się występowanie przeciwciał anty-HCV. Wynik dodatni pierwszego badania nie daje 100% pewności, że osoba została zarażona wirusem. Wykonanie kolejnych 2 prób, w których co najmniej 1 będzie dodatnia, potwierdza obecność WZW typu C. Stwierdzenie przeciwciał anty-HCV jednak nie zawsze świadczy o aktywnym zakażeniu, gdyż często wirus występuje jeszcze przez jakiś czas u osób wyleczonych. Specjalista, który chce się upewnić, czy w danym organizmie trwa zakażenie, wykonuje badanie na obecność w tkankach materiału genetycznego wirusa – HCV-RNA. Niestety, w związku z bezobjawowym przebiegiem żółtaczki typu C szacuje się, że wykrywalność choroby w Polsce wynosi zaledwie 15%. W pozostałych krajach europejskich mieści się ona w granicach 30–50% (źródło).
Leczenie tzw. żółtaczki wszczepiennej typu C w wielu przypadkach jest tylko staraniem poprawienia życia osoby chorej. Najczęściej WZW typu C wykrywane jest w zaawansowanym stadium choroby, gdy jedyną możliwą formą leczenia jest przeszczep wątroby. Należy jednak pamiętać, że nie jest to forma leczenia zakażenia, a jedynie leczenie następstw niewydolności wątroby. W leczeniu przyczynowym żółtaczki typu C stosowane jest leczenie farmakologiczne z wykorzystaniem leków p-wirusowych.