Wierzba biała sprawdzi się przy przeziębieniach, bólach kostnych i stawowych, miażdżycy, odchudzaniu. W celach leczniczych wykorzystuje się korę wierzby, która zawiera m.in.: glikozydy fenolowe, kwasy organiczne, flawonoidy, sole mineralne. Roślina ze względu na zawartość salicyny zwana jest naturalną aspiryną i stanowi doskonały zamiennik dla tej w tabletkach.
Jak wygląda wierzba biała?
Wierzba biała (z łac. Salix alba, z ang. White Willow) określana też jako wierzba srebrna, pospolita, wierzbina i blińdzia to gatunek drzewa należący do rodzaju wierzba (z łac. Salix) przynależącego do rodziny wierzbowatych (z łac. Salicaceae). Roślina szeroko rozpowszechniona na świecie. W Polsce występuje pospolicie na terenie całego kraju. Najczęściej spotkać ją można w miejscach o wilgotnym podłożu. Typowa dla lasów łęgowych, które lokalizują się nad potokami, stawami i rzekami, w zasięgu wód powodziowych. Jedną z popularniejszych jej odmian jest wierzba biała zwisająca znana też jako płacząca.
Zobaczcie, jakie zioła były wykorzystywane w medycynie staropolskiej:
Właściwości lecznicze i zastosowanie wierzby białej
Wierzba biała jest szeroko stosowana w lecznictwie. Surowcem zielarskim jest jej kora (z łac. Cortex Salicis). Roślina wykazuje działanie przeciwgorączkowe, wzmacniające, przeciwbólowe, ściągające, lekko uspokajające i napotne. Dodatkowo dzięki obecności garbników ma właściwości przeciwzapalne (hamuje wytwarzanie prostaglandyn) i bakteriobójcze. Wierzba biała ułatwia zasypianie. Wspomaga proces oczyszczania organizmu z toksyn. Zwiększa ilość wydalanego moczu. Usprawnia przebieg reakcji oksydoredukcyjnych, zwanych zwyczajowo reakcjami utleniania i redukcji. Dochodzi w nich do przekazywania między cząsteczki związków chemicznych elektronów w trakcie zachodzących procesów metabolicznych. Zawarte w korze wierzby związki czynne uszczelniają naczynia włosowate oraz zapobiegają nadmiernej krzepliwości krwi.
Ten gatunek stosowany bywa w łagodzeniu objawów m.in. infekcji górnych dróg oddechowych, gorączki reumatycznej, gośćca przewlekłego postępującego, czyli reumatoidalnego zapalenia stawów, nieżytów błon śluzowych przewodu pokarmowego. Wykorzystuje się ją przy miażdżycy, zapaleniu żył, nadmiernym poceniu się, nerwobólach, artretyzmie i dnie moczanowej. Ułatwia gojenie ran, stanów zapalnych i bakteryjnego zakażenia skóry, łuszczycy, trądziku. Wyciągiem z kory wierzby białej wzbogacić można kosmetyki dla cery naczynkowej, tłustej, starzejącej się oraz przeznaczone do przetłuszczających się włosów. Roślina wspomaga oczyszczanie skóry i reguluje wydzielanie łoju.
Wierzba biała może być stosowana w formie naparów, odwarów oraz przygotowanych z ich użyciem okładów czy kąpieli. Stanowi częsty składnik preparatów farmaceutycznych, w tym tabletek, syropów, maści czy specjalnych płynów do kąpieli.
Wierzba biała na odchudzanie
Wierzba biała a dokładnie kora drzewa stanowi częsty składnik preparatów wspomagających proces odchudzania. Działanie to zawdzięcza zawartości salicyny, która w organizmie ludzkim ulega przetworzeniu w kwas salicylowy. Ten z kolei skutecznie usprawnia funkcjonowanie układu pokarmowego. Przyspiesza rozkład węglowodanów i tłuszczów. Dodatkowo powoduje szybsze spalanie kwasów tłuszczowych, gdyż pobudza pocenie się i termogenezę.
Jak przygotować herbatę z wierzby białej?
Herbata z wierzby białej przygotowywana jest na bazie kory, którą można kupić w niektórych aptekach, sklepach zielarskich, dzięki sprzedaży online bądź opracować samodzielnie. W sprzedaży najczęściej spotyka się pięćdziesięciogramowe opakowania suszonej kory, które kosztują średnio 3,50 zł. Zbiór surowca ma miejsce wiosną. Ścina się młode (dwu- lub trzyletnie) i giętkie gałązki, z których ściąga się korę. Suszenie powinno się odbywać w naturalnych suszarniach. Herbata z wierzby białej jest stosunkowo prosta w do zrobienia. Należy 1 łyżeczkę kory zalać 1 szklanką wrzącej wody. Miksturę odstawia się pod przykryciem na 10–15 minut do zaparzenia, po czym przecedza i spożywa.
Wierzba biała to nie tylko właściwości lecznicze
Wierzba biała jest wykorzystywana w lecznictwie, ale pełni też funkcje ozdobne. Sadzana jest przy drogach, w parkach i przydomowych ogrodach. Roślina osiągnąć może nawet 30 m wysokości. Ma szerokorozłożystą koronę i krótki, pochyły pień. Pokryta jest popękaną, ciemnoszarą korą. Zakwita wczesną wiosną. Kwiaty zwane są kotkami. Liście są wąskie, lancetowate, długie na około 8 cm.
Wierzba biała pobiera z podłoża duże ilości wody. W związku z tym wykorzystuje się ją w celu osuszenia bagien i terenów podmokłych. Dodatkowo ze względu na silnie rozbudowany system korzeniowy sadzi się ją na brzegach rzek i w okolicy wałów przeciwpowodziowych. Zmniejsza to ryzyko osunięcia się ziemi. Wierzba biała używana jest też w procesie rekultywacji (przywracanie wartości przyrodniczych lub użytkowych) terenów zniszczonych ludzką działalnością.
Bibliografia:
1. O. Johnson, D. More, Drzewa, Multico, Warszawa 2009.
2. W. Matuszkiewicz, Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, PWN, Warszawa 2006.
3. E. Lamer-Zarawska, B. Kowal-Gierczak, J. Niedworok, Fitoterapia i leki roślinne, PZWL, Warszawa 2017.
4. B. Waliszewska, H. Dukiewicz, Wykorzystanie wierzby w farmacji, [w:] „Zeszyty Naukowe Wydziału Nauk Ekonomicznych”, 2014, 18, s. 57–66.