Urazy kolana są jednymi z najbardziej powszechnych uszkodzeń narządu ruchu w organizmie człowieka. Lekarze dzielą urazy dotyczące elementów kolana na: zwichnięcia, skręcenia, stłuczenia, rany oraz złamania.

Z czego składa się kolano?

Kolano jest najbardziej złożonym stawem w ludzkim organizmie. To staw, w którym łączą się kość piszczelowa i kość udowa. W stawie kolanowym obecna jest kość trzewna (trzeszczka) w postaci rzepki. W stawie znajdują się również dwie łąkotki, które w trakcie czynności ruchowej dopasowują powierzchnie stawowe. Na płaszczyźnie funkcjonalnej kolano jest stawem zawiasowym, który wykonuje ruch zginania oraz prostowania. W czasie zgięcia stawu kolanowego możliwy jest ruch rotacyjny. Ze względu na rodzaj podejmowanego ruchu kolano jest narażone na wiele urazów.

W obrębie stawu kolanowego znajdują się liczne więzadła: więzadło poboczne, więzadło poboczne strzałkowe, więzadło poboczne piszczelowe, więzadło krzyżowe kolana, więzadło krzyżowe przednie, więzadło krzyżowe tylne, więzadło podkolanowe skośne, więzadło podkolanowe łukowate, więzadło rzepki oraz więzadło poprzeczne kolana. W stawie kolanowym znajdują się łąkotki: łąkotka boczna oraz łąkotka przyśrodkowa. Warto wspomnieć, że kłykcie kości udowej są uznawane za główkę stawową, a powierzchnie kłykci kości piszczelowej oraz rzepka stanowią panewkę stawu kolanowego. Główka stawowa oraz panewka stawowa są elementami powierzchni stawowej kolana.

Kolano biegacza, czyli co? Dowiesz się tego z naszego filmu

Urazy kolana – objawy

W większości urazów kolana objawy są podobne: silny ból, ograniczenie ruchomości w stawie (prowadzące w niektórych przypadkach do zablokowania ruchów w kolanie), drętwienie, mrowienie oraz inne zaburzenia czucia, zasinienie, obrzęk i ocieplenie w okolicy urazu kolana. Wraz z niestabilnością kolana mogą pojawiać się trzaski oraz trzeszczenie w czasie prób poruszania kolanem. Niekiedy charakterystyczny trzask jest słyszalny w momencie doznania urazu kolana.

Najczęstsze urazy kolana

Jak wyjaśniają lekarze, najczęstszymi urazami w obrębie kolan (poza niegroźnymi stłuczeniami) są: urazy więzadeł stawu kolanowego, uszkodzenia łąkotek, uszkodzenia chrząstki stawowej. Przyczynami wymienionych urazów są zazwyczaj uderzenia kolana od strony zewnętrznej, kiedy to najbardziej cierpią więzadeł pobocznych, łąkotka przyśrodkowa i więzadła krzyżowe. Innymi, stosunkowo często występującymi, urazami kolana są zerwanie więzadeł pobocznych oraz uszkodzenie więzadeł krzyżowych. Do tego typu urazów kolana dochodzi zazwyczaj w wyniku uderzenia stawu kolanowego od wewnętrznej strony.

Urazy kolana, które wystąpiły bez żadnego kontaktu, są diagnozowane przez lekarzy jako urazy skrętne. Najczęściej dochodzi do nich w trakcie jazdy na nartach lub snowboardzie, choć mogą przydarzyć się również w trakcie biegania i wykonywania codziennych czynności (np. w czasie poruszania się na nierównej powierzchni). W przypadku urazów skrętnych kolana bez kontaktu uszkodzeniu ulegają najczęściej więzadła krzyżowe przednie, a także łąkotki. Innym rodzajem urazów kolana są zwichnięcia, do których dochodzi najczęściej w wyniku zerwania lub naciągnięcia więzadła w kolanie. Urazy kolana to także urazy poszczególnych chrząstek (najczęściej w efekcie uderzenia kolana), złamania oraz przemieszczenia kości w obrębie stawu kolanowego, uszkodzenia łąkotek (występują bardzo często wraz ze zwichnięciami w stawie kolanowym), zapalenie torebki stawowej oraz zapalenie ścięgien znajdujących się w stawie (w wyniku zbyt intensywnego wysiłku).

Czym jest kolano skoczka? Odpowiedź znajdziesz w naszym filmie

Powikłania w urazach kolana

Niestety, urazy kolana cechują się bardzo dużym ryzykiem wystąpienia powikłań, które mogą prowadzić do poważnych uszkodzeń. Do powikłań dochodzi w wyniku uderzeń oraz innych czynności prowadzących do wystąpienia urazu. Powikłania w wyniku doznania urazu prowadzą do pogłębienia uszkodzenia składowych stawu kolanowego, znacznie pogarszając jego stan, jednocześnie prowadząc do konieczności podjęcia skomplikowanego leczenia oraz rehabilitacji. Wielokrotnie przytrafiające się urazy kolana, będące np. wynikiem skręcenia stawu, powodują niestabilność stawu kolanowego. Tego typu patologia w obrębie kolana wywołana jest nadmierną miękkością tkanek, co z kolei prowadzi do nadmiernej ruchomości stawu.

Wśród następstw urazów kolana, a w szczególności skręceń stawu, bardzo często dochodzi do uszkodzeń łąkotek. Urazami łąkotki mogą być np. pęknięcia, zgniecenia. Natomiast zwichnięcia kolana dają bardzo często powikłania w postaci urazów rzepki, która w wyniku przemieszczenia wysuwa się z prawidłowego miejsca, powodując silne napięcie mięśnia czworogłowego.

Powikłania urazów stawu kolanowego to także urazy mięśniowe, zwłaszcza w obrębie uda oraz łydek (naciągnięcia, naderwania, a nawet całkowite zerwanie mięśni). Urazy kolana w wielu przypadkach prowadzą do urazów mięśni zginaczy stawu kolanowego. Wśród powikłań po urazach stawu kolanowego można wymienić: chondromalację rzepki oraz zwyrodnienie stawu kolanowego.

Zobacz nasz film i dowiedz się wszystkiego o układzie kostnym