Upławy, które pojawiają się u większości kobiet, nie są chorobą, ale jej objawem. Dlatego aby się ich pozbyć, trzeba poddać się szczegółowej diagnostyce, a następnie leczeniu przyczyny dokuczliwej dolegliwości.

Co to są upławy?

Mianem upławów określa się nieprawidłową wydzielinę z dróg rodnych, czyli taką, która ma nietypowy kolor (żółty, brązowy, zielony), nieprzyjemny zapach, serowatą konsystencję i jest bardzo obfita. Przezroczysta (lub biaława), bezwonna i śluzowata wydzielina fizjologiczna, błędnie nazywana wodnistymi upławami, nie powinna niepokoić – to oznaka prawidłowo przebiegającego cyklu. Natomiast prawdziwe upławy mogą wskazywać na którąś z infekcji intymnych albo schorzenie narządów rodnych. Kiedy się pojawiają, wizyta u ginekologa i podjęcia leczenia stają się konieczne. W przeciwnym razie może dojść do rozwoju poważnej choroby.

Jakie są przyczyny upławów z pochwy?

Bezpośrednią przyczyną upławów z pochwy jest najczęściej infekcja – bakteryjna, grzybicza lub spowodowana przez pierwotniaki. Jej powstaniu sprzyjają przekrwienie błony śluzowej i zubożenie dobrej flory bakteryjnej, do których może dojść w wyniku podrażnień:

• alergicznych (uczulenia na lateks w prezerwatywach, kosmetyki, środki używane do prania bielizny bądź substancje zawarte we wkładkach zapachowych),
• mechanicznych (częstych stosunków lub masturbacji, regularnego stosowania tamponów, źle dobranej wkładki wewnątrzmacicznej),
• chemicznych (działania chloru stosowanego m.in. do oczyszczania wody w basenach, używania drażniących środków plemnikobójczych).

Ryzyko zakażeń zwiększają też: ogólne osłabienie organizmu wynikające np. z długotrwałej antybiotykoterapii, częste zmienianie partnerów seksualnych oraz nieutrzymywanie higieny osobistej lub niewłaściwe dbanie o nią (używanie wspólnego ręcznika, stosowanie do podmywania się kosmetyków nieprzeznaczonych do higieny intymnej, noszenie bielizny nieprzepuszczającej powietrza).

Białe upławy – leczenie nie zawsze konieczne

Białe gęste upławy najłatwiej jest pomylić z prawidłową wydzieliną z pochwy, ponieważ ta może mieć taki sam kolor (zwłaszcza w trzeciej, najdłuższej fazie owulacji, kiedy śluz gęstnieje). Odróżniają się od niej przede wszystkim konsystencją przypominającą ser. Jest to rodzaj upławów, który występuje najczęściej (w ok. 80% przypadków) i zwiastuje grzybicę pochwy (zakażenie drożdżakami). Pojawieniu się takiej wydzieliny towarzyszą świąd lub pieczenie sromu, zaczerwienienie i obrzęk. Jeśli zapach upławów jest ostry (rybi), a kolor biało-szary, najprawdopodobniej doszło do waginozy bakteryjnej.

Żółte upławy z pochwy

U niektórych kobiet śluz szyjkowy po owulacji może mieć również jasnożółty kolor. Należy go jednak bacznie obserwować, bo takie samo zabarwienie przyjmują niekiedy upławy z pochwy. Nieprawidłową wydzielinę rozpoznaje się po intensywnym, nieprzyjemnym zapachu i dolegliwościach podobnych do tych, które występują przy grzybicy pochwy. Żółte upławy zwykle występują przy nadżerce macicy, która dotyka młodych kobiet (zwłaszcza tych, które wcześnie rozpoczęły współżycie) lub rozwija się z niedoleczonego stanu zapalnego towarzyszącego zakażeniu. Z nadżerki może powstać ognisko nowotworowe.

Inną przyczyną żółtych upławów bywa przenoszona drogą płciową rzęsistkowica, czyli zakażenie pierwotniakiem – rzęsistkiem pochwowym. W jej wyniku powstają dolegliwości bólowe dyzuryczne (związane z oddawaniem moczu) i towarzyszące kontaktom płciowym. Obfite upławy spowodowane tą chorobą charakteryzują się pienistością. Wodniste upławy o żółtym zabarwieniu mogą natomiast zwiastować zanikowe zapalenie pochwy (atropię), która zdarza się u kobiet po menopauzie.

Jak działa kobiecy układ rozrodczy? Dowiesz się tego z filmu:

Zielone upławy z pochwy

Zielone upławy, tak jak żółte, najczęściej oznaczają rzęsistkowicę, zwłaszcza jeśli są pieniste i mają nieprzyjemny zapach. Ropne i śluzowate świadczą zwykle o chlamydiozie – chorobie bakteryjnej, która jest trudna do rozpoznania, bo nie daje wielu objawów, ale może powodować groźne powikłania, np. zapalenie cewki moczowej.

Brązowe upławy z pochwy

Brązowy kolor wydzieliny z pochwy nie zawsze należy interpretować jako upławy z krwią. Takie plamienia pojawiają się niejednokrotnie w okolicach miesiączki (tuż przed nią lub po krwawieniu), a w wyniku wahań hormonalnych – nawet w środku cyklu. Miewają je też młode dziewczyny, które spodziewają się pierwszego okresu. Brązową wydzielinę mogą zauważyć na bieliźnie również kobiety, które przyjmują tabletki antykoncepcyjne (plamienia pojawiają się zamiast miesiączki). Jeśli jednak brunatne upławy nie mają związku z menstruacją, powinny skłonić do wykonania badań, ponieważ mogą towarzyszyć nadżerce macicy, polipom, zapaleniu lub rakowi szyjki macicy oraz chorobom wenerycznym, takim jak kiła i rzeżączka.

Upławy w ciąży

Na początku ciąży można zauważyć różowe upławy – śluz z domieszką krwi pojawia się w wyniku implantacji zarodka. Ciężarne na ogół mają obfite wydzieliny, które chronią płód przed bakteriami. Jednocześnie jednak z powodu mocnego przekrwienia śluzówki są szczególnie narażone na infekcje, które stwarzają zagrożenie dla dziecka. Wystąpienie niepokojącej wydzieliny trzeba więc zawsze zgłaszać lekarzowi. Zielona wydzielina w ciąży w okresie, kiedy spodziewany jest poród, mogą świadczyć o sączeniu się wód płodowych.