Objawy tężyczki są charakterystyczne dla wielu schorzeń, dlatego jej diagnoza jest zawsze utrudniona, zwłaszcza przy typie utajonym. W skrajnych przypadkach zagraża życiu, ponieważ na skutek skurczów mięśni może dojść do zamknięcia głośni, co uniemożliwia prawidłowe oddychanie.

Co to jest tężyczka? Przyczyny ataku

Tężyczka jawna jest spowodowana zbyt niskim poziomem wapnia we krwi. Wapń jest odpowiedzialny za przekazywanie impulsów nerwowych i zachowanie równowagi między pobudzaniem i hamowaniem procesów w korze mózgu.

Tężyczka występuje w postaci jawnej tzw. hipokalcemicznej i utajonej, określanej jako tężyczka normokalcemiczna lub spazmofilia. Przyczyną tej pierwszej są najczęściej zaburzenia hormonalnymi na skutek np. usunięcia przytarczyc w zabiegu chirurgicznym. Rzadziej jest następstwem zaniku przytarczyc i grasicy w wyniku: zespołu DiGeorge'a, patologii powodujących hipokalcemię (niedobór wapnia we krwi) lub stosowania silnych leków moczopędnych.

Tężyczka utajona ma podobny mechanizm powstawania – jej przyczyną nie jest niedobór wapnia, ale innych elektrolitów (najczęściej magnezu) lub zaburzenia związane z oddychaniem (hiperwentylacja)

Charakterystyczne dla ataku tężyczki są parestezje, czyli nietypowe wrażenia czuciowe różnych partii ciała, które zazwyczaj objawiają się jako mrowienia, drętwienia, zmiany temperatury ciała i skurcze różnych zespołów mięśni. Występują spazmy toniczne, podczas których napięcie mięśni utrzymuje się przez jakiś czas i kloniczne, których mechanizm polega na szybko następujących po sobie skurczach, które najczęściej dotykają kończyn, z okresami zwiotczenia mięśni.

Na ataki narażone są zwłaszcza osoby cierpiące na alergie, cukrzycę i choroby tarczycy. Zobaczcie, za co odpowiada tarczyca:

Objawy tężyczki jawnej

Pierwszymi objawami tężyczki jawnej są najczęściej mrowienia w opuszkach palców i wokół ust. Dopiero w następnej kolejności atak powoduje wzmożone napięcie mięśni twarzy i kończyn połączone z ich uciążliwymi przykurczami. Mogą go też poprzedzać stany silnego napięcia psychicznego, zdenerwowania, a także napady lęku. Silne ataki tężyczki mogą być mylone z padaczką, ponieważ towarzyszą im drgawki. W trakcie może dojść do utraty przytomności.

Tężyczka utajona – diagnostyka

Forma utajona tężyczki jest znacznie trudniejsza do zdiagnozowania, ponieważ nie daje ona objawów charakterystycznych tylko dla tej choroby. Można jedynie określić zespół symptomów, na podstawie którego należy ją podejrzewać. Najczęstszymi przypadłościami są: wzmożone napięcie mięśniowe, różnego rodzaju parestezje kończyn górnych i dolnych, skurcze mięśni, zaburzenia nastroju (zmęczenie, bezsenność, zdenerwowanie, zmiany nastroju), zaburzenia ze strony układu naczyniowo-sercowego, pokarmowego i zaburzenia naczynioruchowe. Osoby cierpiące na tężyczkę utajoną mogą skarżyć się na kolki. W diagnostyce tężyczki ważną funkcję pełni badanie neurologiczne. Na tężyczkę wskazuje obecność specyficznych objawów neurologicznych, takich jak np. objaw chwostka (gwałtowne skurcze twarzy, które można zaobserwować po uderzeniu młoteczkiem neurologicznym w brzeg mięśnia żwacza) oraz objaw Trousseau (przykurcz palców dłoni tzw. ręka położnika – skurcze dłoniowe zgięcie palca IV i V).

Zobacz także: Parestezje kończyn – jakie są przyczyny parestezji? Czy mogą mieć związek z nerwicą?

Jak przebiega leczenie, kiedy wystąpi tężyczka?

Ostry atak tężyczki wymaga hospitalizacji w związku z wysokim ryzykiem skurczu krtani, który może doprowadzić do stanu zagrożenia życia. Leczenie polega na wyrównaniu braków w poziomie wapnia. Zazwyczaj podaje się preparaty zawierające sole wapnia (np. glukonian wapnia). Leczenie tężyczki utajonej również polega na podawaniu suplementów wapnia i magnezu, aby zapobiegać atakom. Podkreśla się również znaczącą rolę witaminy D w regulacji gospodarki wapniowej organizmu. Suplementacja preparatami witaminy D jest również zalecana u osób ze zdiagnozowaną tężyczką.

Tężyczka – dieta

Aby zapobiegać tężyczce należy stosować odpowiednią, zrównoważoną dietę, bogatą w wapń i magnez. Nie tylko należy przestrzegać zawartości tych pierwiastków w spożywanych produktach, ale również proporcji między nimi. Jadłospis powinien uwzględniać produkty typu: mleko pełne w proszku i zagęszczone niesłodzone, sery dojrzewające podpuszczkowe, sery topione i typu camembert, ser twarogowy owczy (bryndza), ryby (szproty wędzone, sardynki, łosoś), czekolada mleczna, soja, orzeszki (ziemne, włoskie, laskowe, pistacjowe), nasiona słonecznika, warzywa (brokuły, fasola, buraki, zielona pietruszka, rzeżucha), żółtka jajek oraz duże ilości chudego mleka.

Należy unikać wszelkich produktów, które zawierają kwas szczawiowy i kwas fitynowy, ponieważ są to substancje, które utrudniają wchłanianie wapnia w jelitach.

Czy wiecie czym jest spastyczność mięśni? Odpowiedź na filmie: