Grzybica jamy ustnej (inaczej kandydoza) w większości przypadków obejmuje zapalenie gardła, języka, podniebienia oraz dziąseł. Szczególnie narażone na infekcję są osoby z obniżoną odpornością, po antybiotykoterapii oraz chorujące na cukrzycę. Słodkie środowisko stanowi najlepszą pożywkę dla rozwoju grzybów.
Czym jest grzybica jamy ustnej?
Najczęściej infekcję wywołują grzyby z rodziny Candida. Ważnym faktem jest to, iż wiele osób jest nosicielami tych drobnoustrojów chorobotwórczych, jednak nie choruje. Zakażenie uzależnione jest bowiem od ogólnego stanu organizmu, kondycji układu odpornościowego, chorób przewlekłych, nawyków żywieniowych oraz wieku. Dlatego w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na grzybicę jamy ustnej znajdują się: noworodki i niemowlęta, osoby w starszym wieku, noszące protezy ortodontyczne, stosujące wziewne kortykosteroidy, w trakcie leczenia choroby nowotworowej, chore na AIDS oraz z wrodzonymi niedoborami odporności.
Rodzaje zakażenia grzybiczego jamy ustnej:
1. Kandydoza pierwotna – w tym przypadku zmiany grzybicze obejmują tkanki tylko w jamie ustnej:
- rzekomobłoniasta – ostry przebieg;
- rumieniowa – ostry przebieg;
- przewlekła hiperplastyczna;
- przewlekła rzekomobłoniasta;
- przewlekła rumieniowa.
2. Kandydoza wtórna – zmiany grzybicze nie ograniczają się jedynie do jamy ustnej, ale obejmują pozostałe błony śluzowe oraz skórę. Wyróżnia się kandydozę wtórną śluzówkowo-skórną.
Poza powyższą klasyfikacją wyodrębniane są jeszcze trzy odmiany grzybicy ustnej, które występują stosunkowo często: somatopatia protetyczna, zapalenie kącików ust (zajady) oraz pośrodkowe romboidalne zapalenie języka.
Grzybica jamy ustnej – leczenie
Jeśli istnieje podejrzenie, iż doszło do zakażenia jamy ustnej, należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który po rozpoznaniu rodzaju infekcji, określeniu obszaru zmian grzybiczych w jamie ustnej oraz ocenie stanu ogólnego podejmie decyzję o wdrożeniu optymalnej formy leczenia. Grzybica wymaga leczenia przyczynowego oraz objawowego. Farmakoterapia polega na stosowaniu środków w postaci tabletek, maści oraz zawiesin. Substancje czynne zwalczające kandydozę to m.in.: nystatyna, chlorchinaldol oraz natamycyna. Są to leki tzw. pierwszego wyboru, gdyż są skuteczne i nie niosą ryzyka działań niepożądanych. Kandydoza nie jest poważną chorobą i zazwyczaj jej leczenie nie trwa długo, jednak niektóre szczepy są odporne na działanie maści czy płynów przeciwgrzybiczych. Wówczas konieczne jest wdrożenie silniejszych leków, a leczenie może trwać nawet kilka tygodni. Ważne, aby wyleczyć infekcję grzybiczą, gdyż z łatwością może rozprzestrzenić się na dalsze odcinki organizmu i wywołać dużo poważniejsze powikłania.
Grzybica jamy ustnej – leczenie domowe
Nie istnieją domowe sposoby na całkowite wyleczenie infekcji grzybiczej w jamie ustnej. Mogą one jedynie wspomagać leczenie farmakologiczne i zminimalizować ryzyko nawrotu choroby. Pierwszym krokiem jest wyeliminowanie z diety produktów bogatych w węglowodany (stanowią one idealną pożywkę dla rozwoju grzybów). Należą do nich: słodycze, cukry, pieczywo, mąka, owoce. Warto wówczas spożywać duże ilości świeżych warzyw, jogurty naturalne, kefiry, maślanki oraz wszystkie produkty, które zawierają żywe kultury bakterii wspomagające układ immunologiczny (odpornościowy) w walce z toczącym się w organizmie stanem zapalnym. Ważne jest zwrócenie szczególnej uwagi na higienę jamy ustnej, regularne mycie zębów po każdym posiłku, używanie tylko swoich sztućców. W przypadku dzieci trzeba zwrócić uwagę, aby nie wkładały do ust żadnych przypadkowych przedmiotów.
Bibliografia:
- Łabuś M., Sekuła B., Kubica-Musiał M., Musiał M.: Leczenie grzybicy jamy ustnej – jak sobie radzić z grzybicą w praktyce. Periodontologia. Katowice, 2015.
- Staniszewska M., Bondaryk M., Kowalska M., Łuka M., Ochal Z.: Patogeneza i leczenie zakażeń Candida spp. Post. Microbiol., Warszawa, 2014.
- Paczkowska I., Wójtowicz A., Malm A.: Wybrane aspekty farmakoterapii kandydoz. F.P. Terapia i leki. Lublin, 2010.
- Petkowicz B., Skiba-Tatarska M., Wiskońska-Miszczuk J.: Kandydoza jamy ustnej. Gerontologia Polska, Viamedica. Lublin, 2006.
- Korzeniowska K., Pawlaczyk M.: Kandydoza jamy ustnej po wieloletnim stosowaniu glikokortykosteroidu wziewnego – opis przypadku. Farmacja Współczesna. Akademia medycyny. Poznań, 2018
Przeczytaj też: Grzybica układu pokarmowego – objawy, leczenie, diagnostyka
Zobacz też, czy niemycie zębów może prowadzić do raka?