Zakażenia pasożytnicze wywołane przez przywrę ludzką określane są mianem schistosomatozy. Obserwuje się je na terenach endemicznych, podmiejskich, ale przede wszystkich u osób podróżujących. Przywry z rodzaju Schistosoma należą do płazińców. Ich żywicielami pośrednimi są niektóre gatunki ślimaków słodkowodnych. Większość zakażeń występuje u osób zamieszkujących kraje afrykańskie. Szczególnie często zakażenia obejmują grupy dzieci i młodych dorosłych. Do organizmu człowieka przywry wnikają przez skórę bądź błony śluzowe, nawet nieuszkodzone. Wraz z krwią przemieszczają się do płuc. Tam dojrzewają i ponownie wraz z krwią przemieszczają się do ostatecznego miejsca bytowania – krezki jelita cienkiego i pęcherza moczowego. Człowiek wydala przywrę, która trafia do zbiornika wodnego i ponownie do ślimaków.

Schistosomatoza – przyczyny

Zakażenia przywrą ludzką z rodzaju Schistosoma wynikają z jej wniknięcia do skóry osób mających kontakt ze zbiornikami wodnymi na terenach endemicznych. Istnieje kilka gatunków przywr:

• Schistosoma haematobium, czyli przywra krwi. Bytuje w splotach żylnych znajdujących się wokół pęcherza moczowego, gdzie składa też jaja;

• Schistosoma mansoni to przywra, która bytuje w żyłach krezkowych i żyle wrotnej oraz jej odgałęzieniach, a jaja składa w błonie śluzowej jelit;

• Schistosoma mekongi, intercalatum, mansoni, japonikum znajdują się przede wszystkim w naczyniach krążenia wrotnego.

Zakażenie przyczynia się do powstania zapalenia o charakterze ziarniniakowym, co z kolei powoduje włóknienie i może prowadzić do zmian nowotworowych w obrębie pęcherza moczowego. Nie bez znaczenia pozostają również przywry bytujące w krążeniu wrotnym wątroby, ponieważ przyczyniają się do powstania nadciśnienia wrotnego i zapalenia wątroby.

Zobacz film i dowiedz się jak walczyć z pasożytami

Nasilenie choroby zależy od stopnia inwazji przywr w organizmie człowieka. Im więcej osobników dojrzałych i więcej złożonych jaj, tym gorszy jest przebieg choroby. Zakażenia obejmują głównie kraje afrykańskie, chociaż zakażenie u człowieka może utrzymywać się latami po opuszczeniu nawet danego kraju.

Jak rozpoznać schistosomatozę?

Rozpoznanie schistosomatozy odbywa się na podstawie objawów klinicznych i szczegółowego wywiadu zebranego z chorym. Badania pozwalające na potwierdzenie rozpoznania to wykrywanie jaj w moczu lub kale chorego. Ponadto można je uwidocznić w materiale biopsyjnym. Można wykorzystać także badania na obecność swoistych przeciwciał przeciwko jajom schistosomatozy. Początkowa faza zakażenia może jednak nie dawać dodatnich wyników w badaniach serologicznych, dlatego wykonuje się badania mikroskopowe próbki moczu.

Objawy zakażenia przywrą ludzką

Najczęstszym objawem u podróżnych jest obecność krwi w moczu. Częste zakażenia mogą nawet powodować tzw. hematospermię, czyli obecność krwi w ejakulacie. Krwiomocz ustępuje po leczeniu.

Przywry mogą lokalizować się poza typowymi miejscami, np. w ośrodkowym układzie nerwowym. Objawiają się wtedy różnymi deficytami neurologicznymi u chorego, porażeniem i innymi objawami neurologicznymi. Inną formą objawów schistosomatozą jest gorączka Katayama. Objawy obejmują wysoką gorączkę, biegunkę, wymioty, kaszel, bóle głowy, wysypkę o charakterze alergicznym, powiększenie śledziony, bóle mięśni, wzrost poziomu eozynofili we krwi.

Leczenie zakażenia pasożytniczego przywrą ludzką opiera się na podaniu prazykwantelu doustnie, najczęściej w pojedynczej dawce. Jest to lek popularny w leczeniu chorób pasożytniczych.

Jak rozpoznać chorobę pasożytniczą? Odpowiedź znajdziesz w filmie