Rwa ramienna, inaczej rwa barkowa, neuralgia barkowa, jest bardzo powszechnym zespołem bólowym, wynikającym ze zmian zwyrodnieniowych w obrębie kręgosłupa szyjnego. Objawia się bólem w barku promieniującym do kończyny górnej, klatki piersiowej i pleców.

Rwa barkowa - co to jest?

Rwa ramienna to zespół bólowy zaliczany do zespołów korzeniowych. Nerwy obwodowe mają ujście w obrębie rdzenia kręgowego, w tzw. korzeniach nerwowych. Stąd wzięło się potoczne określenie tej patologii - "korzonki". Rwa barkowa może powstać w wyniku zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa szyjnego, dyskopatii czy neuropatii nerwu obwodowego. Przejawia się bólem w okolicy karku, promieniującym wzdłuż całej kończyny górnej oraz do klatki piersiowej i pleców. Jest szczególnie nasilony podczas wykonywania gwałtownych ruchów.

Rwa barkowa - objawy

Początkowo występuje nie tyle ból, co nadmierne napięcie w okolicy karku. Później pojawia się ból promieniujący wzdłuż kończyny górnej, ale także może on objąć górną część klatki piersiowej i okolice łopatki. Niekiedy sięga aż po koniuszki palców. Na palący ból nakłada się nieprzyjemne mrowienie. To, co nasila objawy, to wykonywanie gwałtownych ruchów głową i kończyną górną. Osoby z rwą skarżą się, że ból nasila się przede wszystkim w nocy, w spoczynku. Nie oznacza to, że ból jest w spoczynku mocniejszy, tylko wynika to z faktu, że podczas spoczynku najczęściej osoby skupiają się na tego typu dolegliwościach. Ponadto utrudnia znalezienie wygodnej pozycji uśmierzającej ból, a w efekcie przeszkadza w zasypianiu.

Przewlekła rwa barkowa, nieleczona, może doprowadzić do ciężkich konsekwencji. Z czasem mrowienia nasilają się i pojawiają się różne nieprzyjemne odczucia, czyli tzw. parestezje. Dochodzi również do coraz większego osłabienia mięśni kończyny górnej, a nawet do zaników mięśni czy ubytków czucia.

Klinicznie rozróżnia się 3 stadia zaawansowania tej neuropatii:

• stopień I - charakteryzuje się przede wszystkim bólem spoczynkowym, szczególnie odczuwanym w nocy i okresowymi parestezjami;
  
• stopień II - ból i parestezje są zdecydowanie bardziej nasilone, w ciągu dnia nie ma okresów mniejszego nasilenia tego bólu;
  
• stopień III - stały, bardzo silny ból, zaniki mięśniowe i zaburzenia czucia.
  

Ciężkie postacie rwy występują wtedy, gdy przyczyną są uciski na nerwy.

Rwa barkowa - przyczyny

Przyczyn rwy ramiennej może być wiele. Wynikają one z patologii samego kręgosłupa, czyli struktury, w której nerwy obwodowe mają ujścia, a także z obwodowych patologii powodujących obrzęk lub ucisk na nerw. Są to najczęściej:

• choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa;
• dyskopatie;
• neuralgie - neuropatie uciskowe wynikające z uszkodzenia nerwu obwodowego przez ucisk w miejscu przebiegu nerwu. Ucisk na nerw może być spowodowany obrzękiem samego nerwu zwiększającym jego objętość w wąskiej przestrzeni kanału nerwu. Druga przyczyna to bezpośredni ucisk sąsiadujących struktur. Do neuralgii zalicza się właśnie zespół otworu górnego klatki piersiowej, czyli uciśnięcie splotu ramiennego przez sąsiadujące struktury w wyniku różnych anomalii anatomicznych, guzów czy tętniaków;
  
• zmiany hormonalne można doprowadzające do zmian w strukturze kośćca budującego kręgosłup.

Rwa barkowa - leczenie

Początkowo zalecany jest przede wszystkim oszczędzający tryb życia i standardowe niesteroidowe leki przeciwzapalne i przeciwbólowe (NLPZ). Oszczędzający tryb życia w tym przypadku polega po prostu na unikaniu gwałtownych ruchów czy długotrwałego siedzenia przed komputerem (pozycja sprzyjająca wystąpieniu objawów). Ból powinien ustąpić samoistnie po 3-4 tygodniach. Jednak nie powinno się lekceważyć problemu. Jeśli rwa wystąpiła, a tym bardziej jeśli zdarzyło się to ponownie, należy poszerzyć diagnostykę w celu znalezienia przyczyny bólu. Polecana jest fizjoterapia i rehabilitacja, szczególnie w nawracających zespołach bólowych.

Rwa barkowa - fizjoterapia

W początkowym etapie stosowany jest często masaż. Wtedy ból nie jest tak silny, by utrudniał przeprowadzenie zabiegu. Masaż ma na celu zniesienie napięcia mięśni, ich rozluźnienie i zmniejszenie ich nadwrażliwości.

Kolejnym krokiem jest terapia manualna, czyli ćwiczenia. Fizjoterapeuci dobierają formę terapii do swojego doświadczenia i możliwości danej osoby. Terapia manualna to nie tylko ćwiczenia w gabinecie fizjoterapeuty. Dana osoba dostaje zestaw ćwiczeń do wykonywania w domu podczas bólu, a także w celach prewencyjnych, by zapobiec podobnym incydentom w przyszłości.

Stosuje się również fizykoterapię, czyli np. krioterapię, laser, ultradźwięki. Zabiegi te są dobierane indywidualnie do potrzeb pacjenta.