Aorta to naczynie biegnące od lewej komory serca do jamy brzusznej i miednicy, gdzie rozdziela się na dwie tętnice biodrowe. Jest to główne naczynie, które doprowadza krew z serca do narządów ciała człowieka.

Czym jest rozwarstwienie aorty i jakie są tego przyczyny?

Rozdzielenie lub rozdarcie się warstwy aorty nazywane jest rozwarstwieniem. Przyczyną takiego stanu są najczęściej choroby układu sercowo-naczyniowego (np. nadciśnienie tętnicze)(zwłaszcza po 60. roku życia) bądź silne uderzenie, np. na skutek wypadku samochodowego.

Rozwarstwienie aorty piersiowej ma miejsce, kiedy do rozdarcia dochodzi na odcinku klatki piersiowej. Dzieje się to, gdy ciśnienie krwi w naczyniu jest zbyt wysokie i uszkadza przez to jego delikatną warstwę wewnętrzną, co może grozić krwotokiem wewnętrznym. Ostre rozwarstwienie aorty jest bezpośrednim zagrożeniem życia dla człowieka. Wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej – najczęściej jest to zabieg operacyjny bądź wewnątrznaczyniowy.

Czynnikami ryzyka wystąpienia rozwarstwienia aorty są również: wadliwa budowa tkanki łącznej, wrodzona wada serca, palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze, zmiany miażdżycowe, zażywanie narkotyków, w szczególności kokainy.

Rozwarstwienie aorty – objawy

Objawem świadczącym o tym, że mogło dojść do rozwarstwienia aorty piersiowej, jest bardzo silny, piekący ból w klatce piersiowej oraz na plecach, odczuwany najczęściej pomiędzy łopatkami. Dolegliwość pojawia się nagle i mocno przeszkadza w codziennym funkcjonowaniu.

Rozwarstwienie aorty – diagnostyka

Szybkie wykrycie rozwarstwienia aorty jest kluczowe dla uratowania życia pacjenta. Osobom z podejrzeniem rozwarstwienia aorty wykonuje się echokardiografię przezprzełykową, która polega na wprowadzeniu specjalnej głowicy USG przez gardło do wnętrza ciała. W diagnostyce schorzenia stosuje się również tomografię komputerową oraz rezonans magnetyczny.

Rozwarstwienie aorty – leczenie

Rozwarstwienie aorty leczy się 3 metodami: poprzez farmakologię (którą wdraża się w celu leczenia chorób towarzyszących i zwiększających ryzyko krwotoku, np. nadciśnienia tętniczego), operację naprawczą lub zabieg wewnątrznaczyniowy. Leczenie ma na celu zapobiegnięcie pęknięciu aorty oraz zahamowaniu swobodnego przepływu krwi na w różne części ciała. O tym, jaką metodę leczenia wybrać, decyduje lekarz na podstawie natężenia schorzenia, a także indywidualnych predyspozycji pacjenta.

Rozwarstwienie aorty – operacja i zabieg wewnątrznaczyniowy

Operacja naprawcza ma na celu rekonstrukcję uszkodzonego odcinka aorty. Chirurg nacina klatkę piersiową lub okolice mostka. Rozwarstwiony odcinek aorty zostaje zastąpiony protezą naczyniową, czyli specjalną rurką, która ma za zadanie zastąpić naczynie krwionośne. Zabieg chirurgiczny trwa kilka godzin. Po operacji pacjent musi zostać na oddziale intensywnej terapii przez kilka dni, a potem jeszcze około 10 w szpitalu, ponieważ część pacjentów nie jest w stanie przyjmować samodzielnie pokarmów bezpośrednio po operacji. Okres rekonwalescencji wynosi około 3 miesięcy.

Zabieg wewnątrznaczyniowy polega na wykonaniu niewielkiego nacięcia w okolicy biodra, w celu dostania się do tętnic udowych. W to miejsce umieszcza się specjalną rurkę z tkaniny, tzw. stent graft wewnątrznaczyniowy, który umieszcza się bezpośrednio w uszkodzonej części aorty. Takie działanie powoduje, że rozwarstwienie zamyka się, dając możliwość swobodnego przepływu krwi przez to miejsce.

Operacja może trwać około 3 godzin. Ze względu na to, że nacięcie, jakie wykonuje chirurg, jest znacznie mniejsze niż w wypadku tradycyjnej operacji zastępczej, pacjent szybciej wraca do zdrowia. Istnieje możliwość opuszczenia szpitala już w kilka dni po zabiegu. Okres rekonwalescencji wynosi z reguły od 4 do 6 tygodni. Operacja to zabieg inwazyjny, dlatego niesie za sobą ryzyko powikłań, jak np. wystąpienie krwiaków. Przez operacją należy dokładnie omówić z lekarzem wszelkiego rodzaju działania niepożądane, jakie mogą wystąpić.

Zabieg wewnątrznaczyniowy a wizyty kontrolne

Po zabiegu wewnątrznaczyniowym należy regularnie zgłaszać się na wizyty kontrolne, na których wykonuje się najczęściej tomografię komputerową lub zdjęcia rentgenowskie. Najczęstszym problemem, jaki należy kontrolować jest przemieszczenie się stent graftu, na skutek zmiany kształtu naczyń krwionośnych w wyniku rozwarstwienia. Pierwsze badanie kontrolne powinno odbyć się w miesiąc po operacji. W jego trakcie wykonuje się zazwyczaj pobór krwi, badanie lekarskie, tomografię komputerową i prześwietlenie.