Odstępstwa od normy – obniżony lub podwyższony poziom granulocytów we krwi – mogą świadczyć o chorobie. Dokładna analiza parametrów granulocytów w morfologii krwi wraz z innymi objawami pozwala na postawienie diagnozy.

Co to są granulocyty?

Granulocyty to komórki krwi należące do leukocytów, zwanych białymi krwinkami. Stanowią bardzo ważny element układu odpornościowego. Swoją nazwę zawdzięczają obecności ziarnistości (granulek) w cytoplazmie. Wyróżnia się trzy rodzaje granulocytów: neutrofile, eozynofile oraz bazofile. Podział jest ustalany według zdolności pochłaniania barwników oraz pełnienia funkcji. Wszystkie rodzaje granulocytów powstają i różnicują się w szpiku kostnym, mają zdolność pochłaniania i trawienia drobnoustrojów (fagocytozy).

Rodzaje granulocytów

Największą grupą białych krwinek są granulocyty obojętnochłonne – neutrofile. Ich główną funkcją jest obrona organizmu przed bakteriami, a w mniejszym stopniu również przed innymi drobnoustrojami. Wśród tej populacji wyróżnia się obojętnochłonne granulocyty segmentowane oraz granulocyty pałeczkowate. Granulocyty kwasochłonne – eozynofile – to komórki odpowiedzialne za reakcję odpornościową organizmu związaną głównie z zetknięciem się z alergenem lub pasożytami. Wpływają również na działanie innych komórek układu odpornościowego i biorą udział w powstawaniu niektórych chorób, głównie alergicznych. Granulocyty zasadochłonne, czyli bazofile to z kolei populacja białych komórek krwi, których rola jest najbardziej widoczna w reakcjach alergicznych oraz anafilaktycznych.

Normy granulocytów

Podstawowym badaniem oceniającym ilościowo komórki krwi oraz ich budowę jest morfologia. Granulocyty zlicza się obecnie metodą automatyczną. Często lekarz zleca rozszerzone badanie – morfologię krwi z pełnym różnicowaniem granulocytów, które pozwala określić rozkład procentowy poszczególnych populacji. Odsetek powinien zostać zawsze zestawiony z wynikiem ogólnej liczby białych krwinek, co pozwala na prawidłową interpretację wyniku.

Normy u dorosłych wynoszą:

• granulocyty obojętnochłonne: 1800 – 8000/µl; 60–70% (w tym pałeczkowate 3–5%, segmentowane 57–65%),

• granulocyty kwasochłonne: 50–400/µl; 2–4%,

• granulocyty zasadochłonne: 0–300/µl; 0–1%.

Należy pamiętać, że nie każde odchylenie od normy świadczy o poważnej chorobie, a interpretacja wyniku powinna być dostosowana do indywidualnego przypadku.

Podwyższone granulocyty w morfologii krwi – interpretacja wyników

Poziom granulocytów powyżej normy jest zwykle oznaką przebytych niedawno lub trwających w organizmie patologii. Należy jednak pamiętać, że wynik powinien być zawsze interpretowany jednocześnie z analizą innych parametrów morfologii krwi oraz z uwzględnieniem występujących objawów.

Poziom granulocytów obojętnochłonnych we krwi powyżej 8000/µl (neutrofilia) może być spowodowany przez:

• ostre zakażenia bakteryjne,

• białaczki szpikowe,

• urazy,

• nadmiar hormonów steroidowych we krwi,

• stan po masywnej utracie krwi,

• niektóre choroby reumatoidalne.

Eozynofilia (stan podwyższenia granulocytów kwasochłonnych – poziom powyżej 400/µl) u dzieci oraz dorosłych może występować rodzinnie, nie posiadać wyraźnej przyczyny lub być wtórna do niektórych chorób układowych, leków bądź inwazji pasożytniczych. Znaczne przekroczenie normy może być sygnałem toczącego się procesu rozrostowego.

Zobacz film i dowiedz się z czego składa się krew:

Bazofilia, czyli wysoki poziom granulocytów zasadochłonnych (>300/µl) natomiast może występować w alergiach, gruźlicy, niektórych chorobach nowotworowych, białaczkach szpikowych i czerwienicy prawdziwej.

Odmłodzenie populacji białych krwinek w rozmazie – podwyższenie granulocytów pałeczkowatych – świadczy zwykle o zakażeniu. Liczba granulocytów niedojrzałych (IG) sugeruje wysokie prawdopodobieństwo infekcji bakteryjnej. Wydaje się, że będzie coraz większa rola tego badania w diagnostyce chorób zakaźnych i odróżnianiu ich od zaburzeń wywoływanych przez wirusy.

Granulocyty obniżone

Odchyleniem, które można dość często zaobserwować w wynikach morfologii krwi, jest obniżenie neutrofili. Niskie granulocyty obojętnochłonne mogą świadczyć o zakażeniach wirusowych, niedokrwistości aplastycznej lub chorobach autoimmunologicznych. Takie odchylenie jest charakterystyczne dla niektórych grup leków np. tiamazolu stosowanego w nadczynności tarczycy oraz po leczeniu chemioterapią lub radioterapią. Łagodna lub umiarkowana neutropenia zwykle nie jest powodem do niepokoju, o ile nie towarzyszą jej ciężkie infekcje, które wymagają zastosowania antybiotyków. Każdorazowo zalecana jest obserwacja i powtórzenie badania w celu wykluczenia przewlekłego obniżenia poziomu granulocytów obojętnochłonnych, które może świadczyć o zaburzeniach odporności i być zagrożeniem dla organizmu.

Bibliografia:

1. A. Szczeklik, Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, Kraków 2018.

2. J. Pavare, Assessment of Immature Granulocytes Percentage to Predict Severe Bacterial Infection in Latvian Children: An Analysis of Secondary Data, [w:] „Medicina (Kaunas)”. 2018 Sep; 54(4), s. 56.

3. L. Riley, Jedda Rupert Evaluation of patients with leukocytosis, [w:] „American Family Physician”, 2015; 92 (11), s. 1004–1011.