Choć ludzki organizm jest dobrze przystosowany do filtrowania pyłów, które wdycha razem z powietrzem, niektóre substancje bez problemu przedostają się do płuc. Jeśli człowiek jest narażony na kontakt z nimi przez lata, może to doprowadzić do nieodwracalnych zmian i choroby nazwanej pylicą płuc, która jest jedną najczęściej występujących chorób zawodowych w Polsce.

Co to jest pylica płuc i jakie są jej przyczyny?

Pylica płuc to choroba, która powstaje na skutek osadzania się pyłów w płucach, w wyniku czego dochodzi do włóknienia płuc i utraty ich elastyczności. Z czasem wydolność oddechowa znacznie spada, a do organizmu człowieka jest dostarczane coraz mniej tlenu, co może zaburzać także pracę serca. Pylica zazwyczaj jest związana ze środowiskiem, w którym człowiek przebywa przez wiele godzin dziennie - z miejscem pracy albo zamieszkania.

Pylica płuc - objawy

Początkowo pylica płuc może przebiegać bezobjawowo. Pierwsze objawy, które mogą świadczyć o zachorowaniu, to trudności z oddychaniem i uporczywy suchy kaszel. W miarę postępowania choroby powstają nieodwracalne zmiany w płucach, które skutkują znacznym spadkiem wydolności oddechowej, uczuciem permanentnego zmęczenia oraz odkrztuszaniem wydzieliny często zabarwionej na kolor wdychanego pyłu. Objawy mogą także objąć niedotlenienie różnych tkanek w organizmie, co objawia się łatwym sinieniem niektórych części ciała i zaburzeniami pracy mózgu.

U kogo występuje pylica płuc?

Należy pamiętać, że pylica płuc jest najczęściej chorobą zawodową. Bezpośrednią jej przyczyną jest odkładanie się pyłów trudnych do odfiltrowania w płucach. Dlatego pylica najczęściej występuje u:

• górników - w związku z odkładaniem się w płucach pyłu węglowego,
  
• pracowników przemysłowych narażonych na wdychanie węgla, azbestu i krzemu,
  
• rolników,
  
• osób pracujących z ptactwem - na skutek ekspozycji na ich pierze,
  
• stolarzy, parkieciarzy i pracowników tartaku,
  
• spawaczy,
  
• osób zatrudnionych w przemyśle pirotechnicznym i elektrycznym, w branżach budowlanych oraz przy wydobyciu i obróbce boksytu (zagrożenie osadzaniem się pyłu aluminiowego).

Diagnozowanie pylicy płuc

Diagnoza pylicy płuc przebiega w oparciu o wywiad uwzględniający miejsce pracy i zamieszkania oraz występujące dolegliwości. Potwierdzić ją może rentgenowskie prześwietlenie klatki piersiowej oraz bronchoskopia i badania krwi.

Czy pylica płuc jest wyleczalna?

Pylica jest chorobą postępującą, wywołującą trwałe zmiany w płucach, dlatego trudno mówić o jej pełnej wyleczalności. Terapia opiera się głównie na działaniach o charakterze zachowawczym, pozwalających zminimalizować objawy i zwiększyć wydolność płuc. W nasilonych stadiach pylicy stosuje się kortykosteroidy oraz terapię tlenową. Na wcześniejszym etapie jej rozwoju, często korzysta się z leków usprawniających działanie układu oddechowego, na przykład rozszerzających oskrzela.

Bardzo dużą rolę w walce z pylicą płuc odgrywa profilaktyka. Osoby narażone na nią zawodowo powinny często dokonywać badań profilaktycznych, aby szybko wykryć początki rozwoju choroby. Jeśli testy wykażą początki pylicy, powinno się ograniczyć ekspozycję na pyły - najlepiej poprzez zmianę pracy lub miejsca zamieszkania. Ważne jest także stosowanie odzieży ochronnej oraz odpylaczy w miejscu pracy.

Pylica płuc - rodzaje

Pylicę płuc dzieli się ze względu na pyły ją wywołujące. Przykładem mogą być:

• Pylica węglowa jest chorobą zawodową górników i powstaje na skutek osadzających się pyłów węgla. Może wystąpić również u osób zamieszkujących miejsca o bardzo dużym zanieczyszczeniu pyłami węgla. Charakteryzuje się odkrztuszaniem zabarwionej na czarno wydzieliny.
  
• Pylica azbestowa występuje u osób narażonych na wdychanie cząstek azbestu. Często prowadzi do raka oskrzeli i płuc.
  
• Pylica krzemionkowa powstaje w wyniku trwałej ekspozycji na krzem, najczęściej u osób zatrudnionych w przemyśle hutniczym i porcelanowym oraz w produkcji materiałów ognioodpornych.

Pylica płuc - czy można dostać odszkodowanie?

Pylica płuc jest jedną z najczęściej występujących chorób zawodowych. Osoby nią dotknięte z dużą szansą powodzenia mogą starać się o odszkodowanie (po przejściu badań u lekarza medycyny pracy). Jego wysokość jest zależna od procentowego ubytku na zdrowiu. Można również starać się o trwałą rentę w związku z chorobą zawodową. Należy jednak pamiętać, że żadne pieniądze nie wynagrodzą utraty zdrowia, warto więc dbać o odpowiednią profilaktykę.

Bibliografia: