Przepuklina udowa powstaje wskutek osłabienia powłok brzusznych i przedostania się do kanału udowego części jelita lub innego narządu jamy brzusznej. Jedyną skuteczną metodą leczenia jest zabieg chirurgiczny.

Przepuklina udowa – objawy

Przepuklina pachwinowa powstaje najczęściej u kobiet, typowo w okresie ciąży, albo u osób w wieku powyżej 60–65 lat. Z większą częstością pojawia się po stronie prawej, co związane jest nie tylko z kolejnością zamykania się określonych przestrzeni okołootrzewnowych w trakcie życia płodowego, ale również z faktem, że wejście do lewego kanału udowego (czyli tzw. pierścień udowy wewnętrzny) jest zasłonięte przez esicę.

Skąd się bierze przeklina? Odpowiedź znajdziesz w naszym filmie

Najczęstszym elementem znajdowanym w worku przepuklinowym (będącym uwypukleniem otrzewnej ściennej) są odcinki jelita cienkiego, choć może to być również kątnica (początkowy odcinek okrężnicy), ściana powiększonego pęcherza albo przydatki. Charakterystycznymi objawami przepukliny pachwinowej są:

• pojawiający się na stałe lub okresowo guzek na przednioprzyśrodkowej powierzchni uda, tuż poniżej więzadła pachwinowego,

• powiększanie się guzka w trakcie pracy tłoczni brzusznej – czyli w trakcie oddawania stolca, kaszlu, śpiewania, wysiłku fizycznego,

• dolegliwości bólowe, pojawiające się lub nasilające przy podnoszeniu lub dźwiganiu ciężkich przedmiotów, kaszlu, defekacji.

Do tych objawów mogą dołączyć okresowe zaburzenia pasażu jelitowego (wzdęcia, uczucie pełności w jamie brzusznej, problemy z defekacją). Dzieje się tak, jeśli przepuklina osiągnie większe rozmiary albo jeśli stanie się nieodprowadzalna (na skutek zrostu z tkankami kanału udowego nie udaje się jej wycofać do jamy brzusznej).

Uwięźnięcie przepukliny udowej

Uwięźnięcie przepukliny udowej jest jej najgroźniejszym powikłaniem i może powodować bezpośrednie zagrożenie życia chorego. O uwięźnięciu (zadzierzgnięciu) przepukliny mówi się wtedy, gdy worka przepukliny wraz z zawartością nie daje się odprowadzić do wnętrza jamy brzusznej. Na skutek jego skręcenia lub uciśnięcia dochodzi do zaburzeń ukrwienia odcinka jelita znajdującego się w przepuklinie lub zablokowania przepływu mas pokarmowych. Może to być przyczyną odcinkowej martwicy jelita albo niedrożności.

Uwięźnięciu towarzyszy zwykle znaczna bolesność w obrębie przepukliny, a czasem również miejscowy obrzęk lub zaczerwienienie. Objawami niedrożności są:

• wzdęcie i silny ból brzucha, wymioty,

• zatrzymanie stolca,

• zanik ruchów perystaltycznych jelit,

• przechodzące we wstrząs przyspieszenie tętna i spadek ciśnienia,

• w późniejszej fazie – objawy posocznicy i rozlanego zapalenia otrzewnej.

O ile podejrzewa się martwicę uwięźniętego odcinka jelita, nie wolno próbować odprowadzać przepukliny do wnętrza jamy brzusznej. Grozi to perforacją martwej ściany jelita i zapaleniem otrzewnej.

Na czym polega leczenie przepukliny? Dowiesz się tego z naszego filmu

Przyczyny przepukliny udowej

Podstawową przyczyną powstawania przepukliny udowej jest osłabienie ściany jamy brzusznej w wąskiej przestrzeni pomiędzy kością łonową a więzadłem pachwinowym. U osób młodych najczęściej spowodowane jest ono nadmiernym rozciągnięciem (ciąża u kobiet, a u mężczyzn dźwiganie ciężkich przedmiotów lub inny uraz). Powięzi stanowiące barierę dla przepukliny słabną również i wiotczeją u osób starszych, co (szczególnie u kobiet) prowadzi często do powstania przepukliny.

Przepuklina udowa – leczenie

Wejście do kanału udowego jest wąskie, a wciśnięcie się do niego worka przepuklinowego (zwykle zawierającego fragment jelita) stwarza duże ryzyko uwięźnięcia i pojawienia się powikłań (pojawiają się one w niektórych grupach nawet w 20% przypadków). Dlatego przepuklina udowa powinna być z wyboru leczona operacyjnie już w momencie rozpoznania. Jeśli jest ona odprowadzalna, zabieg można wykonać nawet w znieczuleniu miejscowym lub lędźwiowym.

Celem zabiegu jest przywrócenie warunków, w których przepuklina nie będzie mogła wejść do kanału udowego. Wykonuje się tzw. plastykę, która polega na wzmocnieniu ściany brzucha przez zdwojenie niektórych blaszek powięzi, zmniejszenie światła wrót przepukliny. Jeśli spowodowała ona deformację okolicznych tkanek, wszywa się w powłoki specjalną siatkę zapobiegającą nawrotowi choroby. W określonych sytuacjach zabieg może być przeprowadzony laparoskopowo.

W przypadku niedrożności lub martwicy jelita zabieg ma na celu przywrócenie prawidłowego pasażu jelitowego poprzez odprowadzenie przepukliny, kontrolę żywotności jelita, ewentualną resekcję martwiczego odcinka i leczenie towarzyszących powikłań. Plastykę kanału przepukliny wykonuje się w terminie późniejszym, po ustabilizowaniu stanu chorego.

Przepuklina udowa – rehabilitacja po zabiegu

Postępowanie po zabiegu przepukliny udowej w początkowej fazie ma na celu oszczędzanie operowanej okolicy: należy zrezygnować z intensywnej aktywności ruchowej i pracy fizycznej. Zalecana jest dieta lekkostrawna, by uniknąć wzdęć i zaparć, które mogłyby spowodować wzrost ciśnienia w jamie brzusznej i sprzyjać nawrotowi przepukliny. Z tego samego powodu, w razie potrzeby, stosuje się intensywne leczenie kaszlu albo uporczywego kichania.

Stopniowo można zezwalać choremu na powrót do normalnego życia. Należy jednak pamiętać, że gojenie operowanych tkanek może trwać nawet pół roku oraz że mimo najlepiej wykonanej plastyki powłok jamy brzusznej zawsze istnieje ryzyko nawrotu przepukliny.

Zobacz film i dowiedz się jak wygląda operacja usunięcia przepukliny