Potworniak to twór, który już samą nazwą wzbudza strach. Jest to bardzo specyficzny nowotwór, który składa się nie z jednego typu komórek, lecz z wielu komórek z różnych części organizmu. Zalicza się do nich komórki skóry, włosów, gruczołów łojowych, ślinianek, tkanki chrzęstnej i kostnej, tkanek nerwowych i mięśniowych. Można w strukturze potworniaka odnaleźć nawet zęby. Niekiedy potworniaki zawierają tkanki o aktywności hormonalnej, przez co w różnym stopniu mogą dawać objawy ogólnoustrojowe. U większości osób potworniak zostaje wykryty przypadkowo podczas wykonywania badania ultrasonograficznego (USG) lub innych badań obrazowych. Zdarza się, że potworniak zostaje wykryty u kobiety w ciąży podczas USG.

Gdzie występuje potworniak?

Potworniak to nowotwór mogący lokalizować się właściwie wszędzie, choć wymieniając kolejne możliwe miejsca jego powstawania, należy kierować się według środkowej linii, wyznaczającej symetrię ciała. Główne narządy, w których powstaje potworniak, to:

• gonady męskie i żeńskie, czyli jądra i jajniki,

• kręgosłup,

• śródpiersie,

• nosogardziel,

• ośrodkowy układ nerwowy,

• pęcherz moczowy,

• wątroba,

• przestrzeń zaotrzewnowa.

Potworniak dojrzały i niedojrzały

Wyróżnia się dwa rodzaje potworniaków, co również wskazuje na ich charakter. Dzieli się potworniaki na dojrzałe i niedojrzałe. Potworniaki dojrzałe zawierają komórki zróżnicowane. Są uznawane raczej za niezłośliwe, choć mogą przekształcić się w formę inwazyjną. Oznacza to, że jedna komórka wchodząca w skład potworniaka ulega dodatkowemu rozrostowi nowotworowemu.

Potworniak dojrzały lokalizuje się przede wszystkim w jajniku i jądrach. Rośnie powoli. Czasem przez wiele lat, osiągając czasami bardzo znaczące rozmiary. Potworniaki niedojrzałe zbudowane są z niedojrzałych komórek, o nieokreślonych jeszcze funkcjach. Podobnie jak w przypadku potworniaków dojrzałych, występują najczęściej w jajnikach. Jednak w przeciwieństwie do nich rosną szybko i naciekają okoliczne tkanki i narządy. Mogą również przerzutować.

Potworniak – przyczyny

Nie określono dokładnej przyczyny powstawania potworniaków. Choć można powiedzieć, że powstają w wyniku „zgubienia się” komórek już w czasie rozwoju organizmu. Organizm człowieka powstaje z trzech listków zarodkowych, przekształcających się stopniowo w różne tkanki ciała ludzkiego. Można uznać, że potworniak to twór, który powstał poprzez nieprawidłowe umiejscowienie się niektórych komórek.

Potworniak – objawy

Najczęściej potworniak lokalizuje się w gonadach, czyli w jądrach u mężczyzn i w jajnikach u kobiet. Objawy z nim związane są następujące:

• ból podbrzusza,

• zaparcia,

• brak apetytu,

• uczucie pełności w brzuchu,

• nudności i wymioty,

• ból przy oddawaniu stolca i moczu,

• upławy,

• zaburzenia miesiączkowania.

Niedojrzałe potworniaki jajnika bardzo często złożone są z komórek tarczycy. Tworzą wole jajnikowe i powodują, że kobieta ma objawy nadczynności tarczycy.

Leczenie potworniaka

Jedyną możliwą i skuteczną metodą leczenia jest operacja i wycięcie potworniaka, szczególnie w przypadku stwierdzenia niedojrzałej formy. Można wykonać zabieg metodą klasyczną lub laparoskopową. Konieczne jest badanie histopatologiczne usuniętych tkanek. Zmiany łagodne nie wymagają dodatkowego leczenia. Złośliwe mogą obligować do wdrożenia chemioterapii czy radioterapii.