Pierścień Schatzkiego – przyczyny powstawania, objawy i leczenie zwężenia dolnej części przełyku

Fot. PIXOLOGICSTUDIO / Getty Images

Pierścień Schatzkiego jest włóknistą tkanką zlokalizowaną na połączeniu przełyku z żołądkiem. U części chorych jego obecność manifestuje się zaburzeniami połykania. Bywa, że utrudnia wykonywanie badań endoskopowych. Gdy ma bezobjawowy przebieg, nie wymaga leczenia.

O pierścieniu Schatzkiego mówi się, że stanowi przyczynę zwężenia dolnego przełyku, co prowadzi do dysfagii i wielu innych uporczywych objawów, ale dotyczy to jedynie niewielkiego odsetka chorych. U większości osób rozwój tej przypadłości nie daje żadnych symptomów, a o jej istnieniu dowiadują się w momencie wykonywania kontrolnych badań obrazowych.

Co to jest pierścień Schatzkiego i dlaczego powstaje?

Pierścień Schatzkiego to włóknista struktura odpowiedzialna za zwężenie dolnej części przełyku. Po raz pierwszy rozpoznano go w 1955 roku u pacjenta niemającego żadnych objawów klinicznych. Jego istnienie udokumentował Richard Schatzki – radiolog amerykańsko-niemieckiego pochodzenia. Wspólnie z innym lekarzem opublikował opis pierścieniowatej tkanki zlokalizowanej kilka centymetrów ponad wpustem żołądka w miejscu ujścia do niego przełyku.

Rodzaje pierścieni Schatzkiego

Na podstawie zdiagnozowanych przypadków medycznych wyróżniono dwa rodzaje pierścieni Schatzkiego:

  • oryginalny pierścień Schatzkiego opisany przez niemiecko-amerykańskiego radiologa, który jest włóknistą tkanką zwężającą przełyk. Jest też rzadziej spotykany;
  • pierścień Schatzkiego zbudowany z tej samej błony śluzowej, która wyściela przełyk.

Etiologia pierścienia Schatzkiego nie została do dziś wyjaśniona. Nie wiadomo, dlaczego fałd zwęża część przełyku. Za przyczynę jego powstawania uważa się refluks żołądkowo-przełykowy, lecz są to jedynie spekulacje. Ustalono jednak, że istotnym elementem jest średnica pierścienia, która warunkuje częstotliwość występowania objawów związanych z jego obecnością. Im jest ona mniejsza, tym niższe jest ryzyko nawrotu uporczywych symptomów.

Polecamy: Rak przełyku - objawy, rozpoznanie i leczenie

Zobacz film i dowiedz się jak zbudowany jest układ pokarmowy:

Zobacz film: Jak zbudowany jest układ pokarmowy? Źródło: 36,6.

Pierścień Schatzkiego – objawy kliniczne

U wielu osób pierścień Schatzkiego nie manifestuje się żadnymi objawami klinicznymi, dlatego chorzy mogą nie zdawać sobie sprawy z jego obecności. O chorobie dowiadują się przypadkiem, gdy wykonują kontrolne badania obrazowe. U części pacjentów zwężenie dolnego przełyku powoduje dysfagię, nazywaną zaburzeniami połykania. Przejście pokarmu przez przełyk jest utrudnione, więc zalega on na wysokości klatki piersiowej, co objawia się uczuciem pieczenia, odbijaniem lub dolegliwościami bólowymi, które są bardzo uporczywe dla pacjenta. Niektóre blokady wymagają interwencji chirurgicznej.

Polecamy: Przełyk - główne choroby i dolegliwości ze strony tego narządu

Jak rozpoznać pierścień Schatzkiego?

Rozpoznanie pierścienia Schatzkiego może nastręczać trudności, ponieważ jego symptomy są nieswoiste i do złudzenia przypominają szereg innych chorób związanych z przewodem pokarmowym, np. refluks lub przeponę przełyku. Jedyną metodą ich różnicowania są badania rentgenowskie z kontrastem lub dokładna endoskopia przewodu pokarmowego, czyli gastroskopia.

Do badania gastroskopowego chory musi się przygotować. Dzień przed zabiegiem powinien zjeść lekki posiłek, a w dniu jego wykonania pozostawać na czczo. Gastroskopię przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym, jeśli pacjent nie toleruje bólu lub narzędzi umieszczanych w jego jamie ustnej. Wprowadzenie endoskopu do przełyku pozwala na dokładną ocenę jego wnętrza i umożliwia pobranie materiału do badania histopatologicznego.

Inną metodą diagnostyczną pomocną w rozpoznaniu pierścienia Schatzkiego jest badanie rentgenowskie z użyciem kontrastu, a dokładnie papki barytowej. Przeprowadza się je na czczo. Polega ono na sukcesywnym piciu przez chorego barytu i wykonywaniu w tym czasie serii zdjęć rentgenowskich, które umożliwiają obejrzenie przełyku.

Polecamy: Dysfagia. Jak poradzić sobie z zaburzeniami połykania?

Leczenie pierścienia Schatzkiego

Pierścień Schatzkiego nie zawsze wymaga leczenia. Z terapii można zrezygnować, jeśli chory nie ma napadów dysfagii, a obecność struktury nie przeszkadza mu w codziennym życiu. Jeśli zaś nawroty zaburzeń połykania uniemożliwiają przyjmowanie pokarmów, niezbędne jest leczenie chirurgiczne. Technika wykonania zabiegu należy do lekarza prowadzącego.

Objawowy pierścień Schatzkiego leczy się rozszerzadłami mechanicznymi lub balonowymi. Polegają one na umieszczeniu rurki prowadnicowej w żołądku oraz rurek rozszerzających w dole przełyku, zmieniających swój rozmiar. Zabieg przeprowadza się metodą endoskopową w sedacji dożylnej, która zmniejsza dyskomfort pacjenta. Jego wykonanie wiąże się z tymczasowym podrażnieniem w miejscu założenia rurek, co łagodzi się inhibitorami pompy protonowej. Dzięki temu rozwój choroby można powstrzymać na kilka miesięcy, a nawet na wiele lat.

Bibliografia:

  1. J. Terlikiewicz, R. Makarewicz, Zaburzenia połykania, Polska Medycyna Paliatywna 2003, 2, 1, s. 31–38.
Data aktualizacji: 22.05.2019,
Opublikowano: 22.05.2019 r.

Komentarze (0)

Trwa dodawanie...
Komentarz dodany!
Komentarz nie mógł zostać dodany
Alzheimerem można się zarazić? Niepokojące odkrycie badaczy

Priony to groźne białka, które przyczyniają się do rozwoju choroby Creutzfeldta-Jakoba. Najnowsze badania sugerują, że związki te mają swój udział w powstawaniu zmian w mózgu typowych dla schorzeń otępiennych, w tym alzheimera. Jak to możliwe?  

Czytaj więcej
Te objawy mogą wskazywać na cukrzycę, można je łatwo rozpoznać 

Cukrzyca to poważna choroba, z którą zmaga się coraz więcej osób. Jej najbardziej charakterystycznym objawem jest wysoki poziom glukozy we krwi. Co może o nim świadczyć? 

Czytaj więcej
Rak szyjki macicy, jak się przed nim chronić? W Polsce kobiety umierają z jego powodu codziennie

Rak szyjki macicy to choroba, którą w wielu krajach udało się niemal całkowicie wyeliminować. Niestety Polska znajduje się w grupie państw, w których nowotwór wciąż stanowi poważny problem.  

Czytaj więcej
Kiedy zaszczepić dziecko na odrę? WHO alarmuje, niepokojący wzrost zachorowań

W minionym roku odnotowano aż 45-krotny wzrost zachorowań na odrę. W ocenie WHO ten skok spowodowany jest mniejszą liczbą szczepień ochronnych wykonanych w czasie pandemii COVID-19. Czy grozi nam powrót tej niebezpiecznej choroby? 

Czytaj więcej
Sanepid apeluje: Ruszyły sczepienia przeciw odrze, uzupełnijmy zaległości 

Odra to wyjątkowo niebezpieczna i trochę zapomniana choroba. Niestety rezygnacja ze szczepień ochronnych może sprawić, że choroba wróci. Jak bardzo jest groźna?  

Czytaj więcej
W tym wieku przestań pić alkohol, aby uniknąć demencji. Lekarze potwierdzają

Picie alkoholu jest groźne dla zdrowia. Badacze przekonują, że w pewnym wieku sięganie po napoje wyskokowe staje się wyjątkowo niebezpieczne. Kiedy należy go zupełnie odstawić? 

Czytaj więcej
Nowe objawy COVID-19. To już nie utrata węchu i słuchu. Nowy wariant koronawirusa

Mimo że pandemii już nie ma, to koronawirus SARS-CoV-2 nie zniknął. Wirus mutuje i cały czas stanowi zagrożenie dla naszego zdrowia. Od pewnego czasu najbardziej aktywny jest wariant JN.1. Co o nim wiadomo? Jak bardzo jest niebezpieczny?  

Czytaj więcej
Alkohol na mrozie? To może być śmiertelnie niebezpieczne połączenie 

Wiele osób uważa, że nic tak nie rozgrzewa w zimie, jak alkohol. Tymczasem sięganie po tego rodzaju trunki, gdy przebywamy na mrozie może być bardzo niebezpieczne. Dlaczego i jakie mogą być tego konsekwencje? 

Czytaj więcej
Wirus RSV dominuje w polskich gabinetach, szaleje wśród dzieci i dorosłych 

Przybywa małych pacjentów zakażonych wirus RSV. Co gorsza, infekcja bywa na tyle niebezpieczne, że część dzieci wymaga hospitalizacji. Co warto wiedzieć o tym patogenie? Jak rozpoznać, że to właśnie on stoi za chorobą dziecka?  

Czytaj więcej
Niedobór witaminy B12, może doprowadzić do poważnych konsekwencji 

Witamina B 12 to jedna z ważniejszych substancji, bez których organizm człowieka nie może się obejść. Co może przemawiać za jej niedoborem? 

Czytaj więcej