Padaczka jest chorobą wstydliwą, budzącą u części społeczeństwa lęk i odrazę. W niektórych państwach, np. w Tanzanii, wierzy się, że jest ona klątwą, zesłaną na człowieka za jego niegodziwe występki. W związku ze stygmatyzacją i niektórymi zakazami (w niektórych krajach osoby chore na padaczkę nie mogą prowadzić samochodu) epilepsja znacząco obniża jakość życia. Pierwsze medyczne przypadki zachorowania na padaczkę opisano już w starożytności. W epoce tej wierzono, że napady padaczkowe są stanem duchowym.

Padaczka - na czym polega padaczka i jakie są jej rodzaje?

Chociaż padaczka często jest określana jako odrębna jednostka chorobowa, to w rzeczywistości jest ona zespołem zaburzeń, związanych z funkcjonowaniem ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Najbardziej charakterystyczną dolegliwością towarzyszącą tej chorobie są napady padaczkowe, które są wynikiem nieprawidłowej aktywności neuronów, znajdujących się w korze mózgu. W zależności od charakteru napadów padaczkowych, wyróżnia się epilepsję: uogólnioną (pierwotną lub wtórną), częściową i niesklasyfikowaną.

Jak wygląda codzienne życie z padaczką? Dowiesz się tego z filmu:

Przyczyny padaczki

W większości przypadków przyczyny występowania padaczki są nieznane. Szacuje się, że duży wpływ na pojawienie się epilepsji mogą mieć uwarunkowania genetyczne. Osobami najbardziej narażonymi na wystąpienie objawów tego zaburzenia neurologicznego są chorzy na zespół Downa i zespół Angelmana. Najczęściej jednak padaczka jest skutkiem różnych chorób, w tym przede wszystkim: guzów mózgu, przebytych udarów, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, opryszczkowego zapalenia mózgu i wągrzycy ośrodkowego układu nerwowego. Niekiedy padaczka może pojawić się również jako skutek silnego urazu głowy. Ryzyko zachorowania na epilepsję wzrasta, jeśli towarzyszy mu wstrząśnienie mózgu i urazowe uszkodzenie mózgu. Padaczka może wystąpić również w wyniku takich chorób, jak malaria (febra) czy toksoplazmoza. Prawdopodobieństwo zachorowania na to schorzenie neurologiczne wzrasta także po zażywaniu narkotyków oraz spożywaniu nadmiernej ilości alkoholu. Wśród chorób, przyczyniających się do wystąpienia objawów epilepsji, można zaliczyć również: chorobę Alzheimera, stwardnienie rozsiane oraz stwardnienie guzowate.

Objawy epilepsji w różnych fazach rozwoju choroby

Najbardziej charakterystycznym objawem epilepsji są napady padaczkowe, które mogą mieć różny stopień intensywności, co jest uzależnione przede wszystkim od indywidualnych uwarunkowań chorego. Napady padaczkowe mogą przyjmować różną postać. Ich najłagodniejszą formą są tzw. małe napady, tzw. petit mal, które polegają na krótkotrwałej utracie świadomości. Z kolei najcięższą postacią napadów padaczkowych są tzw. grand mal, czyli duże napady, którym oprócz utraty świadomości towarzyszą również: utrata przytomności, drgawki, ślinotok, światłowstręt i szczękościsk. W medycynie wyróżnia się kilkanaście rodzajów napadów padaczkowych. Do najpowszechniejszych można zaliczyć:

• napady ruchowe, objawiające się trudnościami w poruszaniu się oraz lekkimi drganiami kończyn, 
  
• napady Jacksona (częściowe ruchowe proste), charakteryzujące się drganiem kciuka i palca wskazującego oraz kącika ust,
  
• napady z objawami psychicznymi, np. z omamami,
  
• napady skroniowe, cechujące się chwilową utratą świadomości oraz zaburzeniami wzroku i słuchu,
  
• napady nieświadomości, którym towarzyszy zanik świadomości, drganie powiek i nietrzymanie moczu, 
  
• napady toniczne, charakteryzujące się silnymi skurczami, które obejmują całe ciało,
  
• napady kloniczne, objawiające się mimowolnymi odruchami całego ciała.
  

Zobacz także: Padaczka skroniowa u dzieci i dorosłych: patogeneza, objawy, rozpoznanie i sposoby leczenia

Po ustąpieniu napadu padaczkowego zazwyczaj chory przez jakiś czas pozostaje w stanie otępienia, po czym wraca do normalnego stanu świadomości. Taki stan utrzymuje się maksymalnie do kilku godzin. Epilepsja w dłużej perspektywie może negatywnie odbijać się na psychice chorego. U dzieci, zmagających się z padaczką, mogą wystąpić problemy z nauką, co wynika z trudności w przyswajaniu nowych informacji. Niekiedy padaczce towarzyszy depresja i stany lękowe.

Atak padaczki - jak pomóc choremu?

Napad padaczki może stwarzać bezpośrednie zagrożenie dla życia chorego na epilepsję. Dlatego w takim przypadku bardzo ważna jest pierwsza pomoc. Osobę, która ma napad padaczki, należy ułożyć w pozycji bocznej ustalonej, ponieważ minimalizuje ona ryzyko zakrztuszenia się. Ponadto warto pamiętać również o: ułatwieniu oddychania oraz zapobieganiu samookaleczeniu się przez chorego. Co istotne, w stosunku do osoby, mającej napad padaczki, nie można: podejmować sztucznego oddychania, wkładać niczego pod głowę i do ust, powstrzymywać drgawek na siłę. Ponadto w takiej sytuacji choremu nie należy podawać nic do picia, a także go przenosić i szarpać.