Osad na zębach to przebarwienia, które można usunąć podczas specjalistycznego zabiegu oczyszczania u dentysty. Wspomagająco stosuje się różnego rodzaju środki wybielające.

Zobacz także:

Czy zęby można odbudować w jeden dzień?

Licówki porcelanowe i kompozytowe na zęby – ich zastosowanie oraz cena

Po jakim czasie od wypadnięcia mleczaków rosną zęby stałe?

Osad na zębach a kamień nazębny

Osad na zębach to wynik przebarwień powstających z powodu działania na płytkę nazębną czynników zewnętrznych. Są nimi przede wszystkim pokarmy, które codziennie spożywa człowiek, a także wypijane napoje. Osad nazębny powstaje bardzo często u osób, które piją kawę, mocną herbatę, czerwone wino. Sprzyja mu również palenie papierosów.

Biały, brązowy czy żółty osad na zębach to gładki nalot, który usuwa się za pomocą piaskowania. Różni się on znacząco od chropowatego kamienia nazębnego, który ułatwia odkładanie się na nim kolejnych warstw płytki nazębnej. Kamień, czyli zwapniałą płytkę nazębną, usuwa się podczas zabiegu o nazwie skaling. Jest on wskazany, ponieważ kamień to nie tylko problem kosmetyczny, lecz także zanieczyszczenie, które stwarza niebezpieczeństwo uszkodzenia szkliwa zębów oraz dziąseł.

Biały osad na zębach to płytka nazębna, którą można usunąć samodzielnie podczas dokładnego szczotkowania i nitkowania zębów. Jeśli pacjent nie będzie regularnie o to dbał, z czasem nalot zamieni się w twardy kamień nazębny.

Osad na zębach – przyczyny

Czarny osad na zębach pojawia się przede wszystkim u osób pijących mocną, czarną kawę i herbatę. Barwniki znajdujące się w tych napojach sprawiają, że nalot ciemnieje. Jego barwa zależy również od naturalnego koloru zębów, natomiast najczęściej jest on ciemny – od brązowego aż po czarny.

Ciemnobrązowy osad nazębny pojawia się u osób palących tytoń, szczególnie u nałogowych palaczy. Co ciekawe, przebarwienia może wywoływać zbyt częste stosowanie płukanek do ust zawierających chlorheksydynę. Pojawianiu się osadu sprzyja również doustne przyjmowanie preparatów żelaza. W takim przypadku na zębach pojawiają się ciemne plamy.

Jak usunąć osad z zębów?

Osad najlepiej usunąć w gabinecie dentystycznym. Profesjonalne usuwanie przebarwień wykonuje się za pomocą piaskarki. Od nazwy urządzenia pochodzi także określenie zabiegu – „piaskowanie”. Do usunięcia zewnętrznych przebarwień na zębach wykorzystuje się silny prąd stężonego powietrza i wody. Uzupełnia się je sproszkowanym dwuwęglanem sodu. Końcówkę urządzenia ustawia się pod kątem 30–60° w kierunku brzegu siecznego. Jest to ważne, bo dzięki takiemu ustawieniu podczas zabiegu (dość silnego) nie ma ryzyka uszkodzenia przyzębia. Przed rozpoczęciem piaskowania pacjentowi nakłada się okulary ochronne, a do jamy ustnej wkłada się ssak zbierający usuwany osad. Piaskowanie wykonuje się co 6–12 miesięcy. Zabieg poleca się wszystkim, ponieważ poza kawą, herbatą czy czerwonym winem także inne pokarmy i napoje przyczyniają się do budowania osadu nazębnego.

Zdarza się, że pacjenci mają zdecydowanie mniejsze niż standardowo pokłady osadu na zębach. W takiej sytuacji stosuje się polerowanie. Zęby czyści się wówczas za pomocą szczoteczki ze specjalną pastą polerską. Czasami zamiast po szczoteczkę sięga się po gumę polerską. Jedna i druga końcówka podłączane są do kątnicy unitu stomatologicznego. W przypadku powracającego, nasilonego i trudnego do usunięcia, osadu stosuje się również profesjonalne wybielanie zębów.

Domowe sposoby na usunięcie osadu z zębów

Czarny osad na zębach można usunąć w gabinecie stomatologicznym, trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że kluczowe w walce z tym problemem jest wprowadzenie zdrowych nawyków – rzucenie palenia, ograniczenie spożycia kawy i mocnej herbaty. Oczywiście można sięgnąć po pasty wybielające. Szczególnie z myślą o palaczach tytoniu producenci oferują specjalne linie wybielające. Pasty dla palaczy są z reguły bardziej ścierne, dzięki czemu, regularnie stosowane, sprzyjają usuwaniu pewnej warstwy brązowego osadu z zębów. Takie rozwiązania należy jednak łączyć z delikatniejszymi, ponieważ zbyt mocne produkty mogą doprowadzić do uszkodzenia szkliwa przez substancje ścierne i utleniające. Ponadto nigdy za pomocą pasty nie uda się usunąć całego osadu. Regularne wizyty u stomatologa mimo wszystko są koniecznością u palaczy.

Do dyspozycji pozostają płukanki wybielające, pozwalające zachować odpowiednią higienę jamy ustnej. One jednak wyłącznie wspomagają oczyszczanie. Zabrania się natomiast stosowania sody oczyszczonej, kwasku cytrynowego czy octu. Tego typu substancje mogą być bardzo niebezpieczne dla człowieka. Najskuteczniejszym rozwiązaniem jest więc po prostu zmiana nawyków oraz regularne piaskowanie zębów.

Co zamiast aparatu na zęby? Dowiesz się tego z filmu:

Bibliografia:

1. T. Pawlaczyk-Kamieńska, M. Borysewicz-Lewicka, Występowanie złogów nazębnych u 12-latków zamieszkujących środowisko wielkomiejskie, „Dental and Medical Problems” 46/2009.

2. M. Kasiak, M. Kasiak, Wybielanie i rozjaśnianie zębów – przegląd piśmiennictwa, „Farmacja Polska” 6/2010.