Oman wielki pełni rolę rośliny ozdobnej i leczniczej. Wiele jego cennych właściwości prozdrowotnych wynika z zawartości inuliny, czyli polisacharydu zaliczanego do grona prebiotyków. Podkreśla się zwłaszcza jego działanie wykrztuśne i zdolność do pobudzania wydzielania soków trawiennych. Stosowany jest w leczeniu zapalenia dróg moczowych, górnych dróg oddechowych i nerek.
Oman wielki – co to jest?
Oman wielki (z łac. inula helenium L.) to gatunek wieloletniej rośliny, zaliczanej do rodzaju oman i rodziny astrowatych. Występuje na większości obszaru Europy i Azji Środkowej. Ma postać krzewu o wysokości ponad 2 m, podziemne bulwiaste kłącze, grubą, wzniesioną, rozgałęzioną łodygę. Łodygowe liście są lancetowate, karbowane i pozbawione ogonków, a odziomkowe jajowate i na długich ogonkach. Kwitnie od czerwca do września. Ma złoto-żółte kwiaty o średnicy do 8 cm.
Oman wielki i zastosowanie prozdrowotne rośliny
Oman wielki wykazuje liczne działanie prozdrowotne, a surowcem leczniczym jest korzeń (z łac. radix inulae). Jako roślina lecznicza stosowany jest w łagodzeniu objawów chorób układu oddechowego, co wynika z jego silnych właściwości wykrztuśnych. Polecany jest przy nieżycie gardła, tchawicy i oskrzeli. Oman znany jest z działania żółciotwórczego, żółciopędnego, uspokajającego, przeciwbakteryjnego, moczopędnego czy przeciwzapalnego. Ostatnia z wymienionych właściwości omanu wielkiego znalazła zastosowanie szczególnie w przypadku stanów zapalnych jamy ustnej i gardła. Roślina reguluje krwawienia menstruacyjne i pobudza laktację.
Korzeń omanu przyśpiesza wchłanianie składników pokarmowych i wspomaga leczenie chorób pasożytniczych. Ze względu na obecność fitosteroli skutecznie obniża poziom tzw. złego cholesterolu LDL, ogranicza ryzyko rozwoju chorób serca i komórek nowotworowych, co zauważa się szczególnie w przypadku raka prostaty. Zawarta w nim inulina, będąca naturalnym prebiotykiem, stymuluje wzrost pożytecznych bakterii jelitowych, obniża poziom glukozy we krwi i reguluje wypróżnianie.
Oman wielki – uprawa
Oman wielki uprawia się ze względu na jego walory ozdobne. Jest mrozoodporny, dobrze rośnie na słonecznych i częściowo zacienionych stanowiskach, przepuszczalnej, próchnicznej, umiarkowanie wilgotnej glebie. Oman wielki rozmnaża się przez nasiona lub podział kłączy. Wysiew bezpośrednio do gleby przypada na kwiecień. Opakowanie 5g nasion kosztuje około 10 zł. Istnieje też możliwość nabycia sadzonek omanu wielkiego, gdzie koszt jednej to około 5 zł. Oman wielki to niezwykle efektowna i okazale wyglądająca roślina, która stanowi przeważnie tło dla innych kwiatów. Najlepiej wygląda w towarzystwie krzewów i niższych drzew. Dobrze prezentuje się na rabatach, przy kamiennych ścianach i ogrodach naturalistycznych.
Zobaczcie, przy jakich dolegliwościach warto pamiętać o ziołach:
Herbata z korzenia omanu
Korzeń omanu wielkiego stanowi częsty składnik ziołowych mieszanek. Popularne połączenie to czystek, płatki nagietka, oman – korzeń. Herbata wspiera trawienie i przyspiesza usuwanie z organizmu zbędnych produktów przemiany materii. Napar przygotowuje się, zalewając czubatą łyżeczkę ziół szklanką wrzątku, po czym odstawia pod przykryciem na 10–15 minut do zaparzenia. Zalecane dzienne spożycie wynosi 3 razy po szklance.
Inną ciekawą propozycją jest połączenie korzenia omanu, kory kaliny i wierzby. Napar sporządza się poprzez zalanie 2 łyżek ziół 0,5 l ciepłej wody, podgrzewa przez 5 minut i odstawia na 15 minut do zaparzenia. Zalecane dzienne spożycie to 2 razy po szklance. Napar wspomaga łagodzenie dolegliwości związanych z endometriozą.
Cenne właściwości lecznicze ma napar z samego korzenia omanu. Przygotowuje się go, zalewając łyżkę roślinnego surowca szklanką wrzątku, następnie pozostawia pod przykryciem na 30 minut i przecedza. Napar na bazie korzenia omanu poleca się na pasożyty. Zalecane dzienne spożycie to 2 razy po pół szklanki między posiłkami. Działanie synergistyczne na owsiki i glistę wobec omanu wykazują arcydzięgiel, wrotycz, piołun, rozmaryn, tymianek.
Korzeń omanu – nalewka
Korzeń omanu znalazł zastosowanie w produkcji leczniczej nalewki. Do jej przygotowania niezbędne są: 50 g sproszkowanego surowca ziołowego i 250 ml alkoholu 40–60%. Korzeń zalewa się alkoholem i odstawia na 2 tygodnie. Po tym czasie przefiltrowuje i przelewa do butelek. Zalecane dzienne spożycie wynosi 2–3 razy po łyżeczce. Prócz doustnego przyjmowania nalewkę można po rozcieńczeniu z wodą wykorzystać do przemywania zmienionej chorobowo skóry. Doskonale łagodzi problem trądziku i wyprysków oraz nadmiernego łojotoku. Zmniejsza podrażnienia i obrzęki skóry.
Korzeń omanu wielkiego można kupić w większości aptek, w sklepach zielarskich i dzięki sprzedaży internetowej. Opakowanie 100 g ciętego lub mielonego korzenia to koszt 8 zł.