Częste skrzepy krwi podczas okresu należą do niepokojących objawów i mogą występować w przebiegu różnych zaburzeń ginekologicznych, dlatego należy je bezwzględnie skonsultować z ginekologiem. Mogą je wywoływać stany zapalne lub mogą pojawić się podczas obfitego krwawienia miesiączkowego. Jednak u większości kobiet pojawienie się skrzepów w treści wydostającej się z pochwy podczas miesiączki bywa zjawiskiem fizjologicznym.

Przyczyny skrzepów podczas okresu – tyłozgięcie macicy

Istnieje wiele przyczyn powstania skrzepów podczas okresu. Mogą rozwijać się w wyniku zmian anatomicznych, do których należy zwłaszcza tyłozgięcie macicy, czyli nadmierne odgięcie trzonu macicy ku tyłowi (zgięcie w kierunku kręgosłupa). Rozpoznaje się je nawet u ¼ kobiet. Stan ten może powodować zastój krwi żylnej w obrębie miednicy małej. Takie ułożenie macicy może wynikać z endometriozy czy stanów zapalnych w obrębie miednicy. Może być spowodowane obecnością zrostów w miednicy mniejszej będących konsekwencją zabiegów chirurgicznych w obrębie jamy brzusznej. Nierzadko tyłozgięcie macicy może pojawiać się po ciąży. Objawami typowymi dla tyłozgięcia macicy są bóle w okolicy krzyżowej, bolesne i obfite miesiączki oraz ból podczas stosunku płciowego.

Mięśniaki, polipy, torbiele – źródło skrzepów krwi podczas okresu

Za pojawienie się skrzepów krwi podczas okresu mogą odpowiadać mięśniaki macicy, inaczej zwane włókniakami macicy. Zaburzają one prawidłowe obkurczanie się tego narządu. Są formą guzów, zazwyczaj niezłośliwych, składających się z tych samych mięśni co ściany macicy. Za ich powstawanie odpowiadają zmiany stężeń hormonów steroidowych jajnika, przede wszystkim estrogenów. Powodują krwawienia i ból w podbrzuszu. Mogą być przyczyną niepłodności, nawracających poronień i porodu przedwczesnego. W 25% przypadków wymagają usunięcia.

Duże skrzepy podczas okresu mogą świadczyć o obecności polipów na szyjce macicy (szyjkowe) lub jamie macicy (endometrialne). Są to fragmenty przerośniętej błony śluzowej macicy. Tak samo jak w przypadku mięśniaków wywołane są zaburzeniami hormonalnymi w postaci nadmiaru estrogenu. Oprócz powodowania skrzepów przy okresie mogą prowadzić do rozregulowania cyklu miesiączkowego, krwawień międzymiesięcznych, plamień kontaktowych (po stosunkach seksualnych) i zaburzeń płodności. Poddawane są leczeniu hormonalnemu, a w ostateczności zabiegom usunięcia.

Duże skrzepy przy okresie mogą być wywołane przez torbiel jajnika, czyli wypełnioną płynem zamkniętą przestrzeń w obrębie jajnika. Cysta na jajniku powstaje najczęściej z powodu zahamowania pęknięcia pęcherzyka Graafa. Towarzyszą jej także miesiączki krwotoczne, nudności i wymioty, rozregulowanie cyklu miesiączkowego, bóle podbrzusza i odczuwalne bóle jajnika, na którym znajduje się torbiel. Leczenie jest hormonalne lub operacyjne.

Endometrioza przyczyną skrzepów krwi podczas okresu

Endometrioza jest najczęstszą przyczyną dużych skrzepów krwi podczas okresu. Jest to występowanie błony śluzowej trzonu macicy poza jej naturalnym umiejscowieniem. Stan ten dotyczy 6–15% kobiet, przy czym występuje głównie u pań w wieku rozrodczym. Charakterystycznymi dolegliwościami są bolesne miesiączki i ból przy współżyciu lub podczas oddawania moczu czy stolca. Pomimo intensywnych badań etiopatogeneza tej choroby nadal pozostaje nie w pełni poznana. Leczenie endometriozy jest farmakologiczne i chirurgiczne.

Skrzepy w obfitym okresie

Obecność dużej ilości skrzepów podczas okresu stwierdza się przy tzw. krwotoku miesiączkowym. Określa się tak obfitą miesiączkę (utrata krwi może wynosić nawet powyżej 150 ml), która może doprowadzić do niedokrwistości, a w konsekwencji do zaburzeń w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Miesiączki krwotoczne trwają powyżej 4–5 dni. W tym czasie należy szczególnie dbać o higienę intymną, często dokonywać zmiany produktów higienicznych (podpasek czy tamponów), ograniczyć wysiłek fizyczny, odpoczywać z uniesionymi nogami i spożywać produkty bogate w żelazo. Powtarzające się krwotoki miesiączkowe należy skonsultować z lekarzem.

Co oznaczają skrzepy przy okresie?

Skrzepy krwi w czasie okresu to częsty wynik zaburzeń hormonalnych zachodzących w osi podwzgórze–przysadka–jajnik. Powodują one zmiany charakteru krwawień menstruacyjnych, które stają się bardziej obfite ze skrzepami. Cierpią na nie zwłaszcza młode dziewczęta, które niedawno zaczęły miesiączkować, i kobiety po porodzie.

Duże skrzepy podczas okresu mogą być oznaką rozwijającej się choroby nowotworowej, np. raka trzonu macicy, któremu towarzyszą też miesiączki krwotoczne i obfite upławy z dróg rodnych, czy raka szyjki macicy, podczas którego występuje krwawienie po stosunku lub między menstruacjami, a także raka jajnika.

Ponadto skrzepy krwi w okresie pojawiają się podczas choroby von Willebranda, czyli najczęściej występującej skazy krwotocznej. Jest ona spowodowana ilościowym lub/i jakościowym defektem glikoproteiny osocza – czynnika von Willebranda (vWF). Skrzepy krwi przy okresie dotyczą kobiet z chorobami tarczycy i zmagających się z zespołem zapalenia miednicy mniejszej, która objawia się silnym bólem przedniej ściany brzucha i poniżej pępka (w miednicy i podbrzuszu).

Skrzepy krwi pojawiające się w terminie przypadającym na okres mogą być objawem poronienia ciąży, zwłaszcza jeśli towarzyszy im silny ból brzucha. Duże skrzepy krwi przy okresie mogą się pojawić u kobiet noszących wkładki domaciczne.

Bibliografia:

1. Bręborowicz G.H., Położnictwo i ginekologia, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007.

2. Surynt E., Czekańska M., Tomaszewska K., Jakiel G., Leczenie endoskopowe mięśniaków macicy, „Postępy Nauk Medycznych”, 2011, XXIV(1), s. 64-67.

3. Basta A., Brucka A., Górski J . i wsp., Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące diagnostyki i metod leczenia endometrioza, „Ginekologia Polska”, 2012, 83(11), s. 871-876.

4. Bykowska K., Klasyfikacja i diagnostyka choroby von Willebranda, „Hematologia”, 2013, 4(1), s. 24–34.