Niepokalanek mnisi (vitex agnus castus) – właściwości lecznicze, stosowanie, przeciwwskazania i skutki uboczne kuracji

Fot: jardipartage / stock.adobe.com

Niepokalanek mnisi jest rośliną o licznych właściwościach leczniczych – stosuje go w postaci naparu z herbaty ekspresowej, m.in. na dolegliwości związane z napięciem przedmiesiączkowym. Oprócz tego niepokalanek mnisi stabilizuje poziom hormonów płciowych, a także wykazuje działanie moczopędne. Nie bez znaczenia jest również to, że niepokalanek mnisi jest bezpieczny dla zdrowia i rzadko wywołuje skutki uboczne – niekiedy ma początku kuracji mogą pojawić się nudności. 

Niepokalanek mnisi jest rośliną, która występuje głównie na terenie północnej Afryki, zachodniej i środkowej Azji oraz we wschodniej i południowej Europie. W Polsce roślinę tę można bardzo często spotkać w przydomowych ogródkach, w których pełni głównie funkcję dekoracyjną ze względu na swoje, przypominające lawendę, kwiaty.

Niepokalanek mnisi – właściwości

Właściwości lecznicze niepokalanka mnisiego, zwanego również pieprzowym, doceniane są w głównej mierze przez zwolenników medycyny naturalnej. Do niedawna uważano, że roślina ta hamuje wydzielanie FSH (hormonu folikulotropowego, odpowiedzialnego pośrednio za dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych, a także produkcję estrogenu). Jednakże jak wykazały najnowsze badania [1] wyciąg z niepokalanka mnisiego hamuje wydzielanie prolaktyny z gruczołu dokrewnego (przysadki mózgowej). Prolaktyna jest hormonem peptydowym, wpływającym bezpośrednio na poziom hormonów płciowych. Oznacza to, że niepokalanek mnisi dzięki hamowaniu wydzielaniu prolaktyny jednocześnie reguluje poziom hormonów płciowych – zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Za sprawą blokowania wydzielania prolaktyny niepokalanek mnisi wykazuje właściwości przeciwtrądzikowe.

Regularne stosowanie niepokalanka pieprzowego pozwala na ustabilizowanie poziomu hormonów płciowych. Dzięki temu tego typu kuracja łagodzi objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS), za które odpowiada najczęściej zbyt wysoki poziom prolaktyny. Wśród charakterystycznych symptomów PMS można wymienić, m.in.: rozchwianie emocjonalne, silny ból nadbrzusza, a także tkliwość piersi. Oprócz tego niepokalanek mnisi łagodzi objawy klimakterium, do których można zaliczyć: nieregularne krwawienia miesiączkowe, zmienność nastrojów, problemy ze snem, kołatanie serca, duszność [3]. Wśród innych właściwości leczniczych niepokalanka pieprzowego można wymienić:

  • regulowanie cyklu miesiączkowego,
  • łagodzenie mastodynii (bólu piersi, któremu towarzyszy obrzęk i nadwrażliwość),
  • wspomaganie laktacji,
  • przeciwdziałanie przedwczesnej ejakulacji (wytryskowi),
  • działanie moczopędne,
  • działanie przeciwgorączkowe,
  • działanie odkażające,
  • działanie uspokajające.

Jakie zioła były wykorzystywane w medycynie staropolskiej? Zobaczcie:

Zobacz film: Medycyna staropolska - zioła lecznicze. Źródło: W dobrym stylu

Niepokalanek mnisi – jak go stosować?

Do celów medycznych wykorzystuje się owoce niepokalanka mnisiego, które swoim wyglądem przypominają owoce pieprzu. Surowiec ten zawiera cenne składniki, w tym: olejek eteryczny, irydoidy glikozydowe, flawonoidy, diterpeny, a także kwasy tłuszczowe. Z punktu widzenia właściwości leczniczych niepokalanka pieprzowego najistotniejsze są diterpeny. Niepokalanek mnisi najczęściej stosuje się w formie naparu, przygotowanego z herbatki ekspresowej. Oprócz tego owoce tej rośliny można przyjmować w postaci tabletek, nalewek, wyciągów, a także preparatów homeopatycznych.

Niepokalanek mnisi a ciąża

Głównym przeciwwskazaniem do stosowania niepokalanka mnisiego jest ciąża, bowiem do tej pory nie przeprowadzono badań na temat kuracji przy użyciu tej rośliny w trakcie ciąży. Mimo to niepokalanek mnisi można bezpiecznie stosować podczas laktacji. Nie bez znaczenia jest to, że wiele preparatów, wspomagających produkcję mleka, zawiera wyciąg z owoców niepokalanka mnisiego. W tym kontekście istotne jest to, że niepokalanek mnisi jest wykorzystywany również w leczeniu niepłodności. Jego skuteczność potwierdzają niemieccy naukowcy, którzy przeprowadzili badania na 67 kobietach z rzadkimi miesiączkami lub całkowitym ich brakiem [2]. Po trzymiesięcznej kuracji preparatem, powstałym na bazie niepokalanka mnisiego, u wszystkich pacjentek znacznie podwyższył się poziom progesteronu, a 37 kobiet zaszło w ciążę.

Skutki uboczne kuracji niepokalankiem mnisim

Niepokalanek mnisi jest rośliną powszechnie stosowaną w kuracjach hormonalnych. Jego główną zaletą jest bezpieczeństwo, bowiem kuracja przy użyciu tego surowca nie powoduje żadnych skutków ubocznych (pod warunkiem stosowania preparatów zgodnie z zaleceniami producenta). Niekiedy na początku kuracji niepokalankiem mnisim mogą pojawić się nudności, które powinny samoistnie ustąpić. Nie bez znaczenia jest także to, że stosowanie tabletek antykoncepcyjnych oraz innych preparatów, zawierających progesteron, może wzmocnić działanie niepokalanka pieprzowego.

Jakie są zdrowe nawyki żywieniowe i jak je wyrobić? Zobaczcie na filmie:

Zobacz film: Zdrowe nawyki żywieniowe. Źródło: Dzień Dobry TVN 

Bibliografia:

[1] http://fpn.sum.edu.pl/archiwum/cale_numery/3_2007.pdf

[2]https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11025394

[3] http://www.lekwpolsce.pl/download.php?dokid=5343ce17e921b 

Data aktualizacji: 11.12.2018,
Opublikowano: 23.11.2017 r.

Komentarze (0)

Trwa dodawanie...
Komentarz dodany!
Komentarz nie mógł zostać dodany
Rodzaje i rola błonnika w diecie

Błonnik pokarmowy jest cennym wsparciem dla całego organizmu, ponieważ poprawia pracę jelit, zmniejsza poziom cholesterolu i optymalizuje poziom cukru we krwi. W tym artykule dzielimy się przydatną wiedzą na temat prozdrowotnych właściwości błonnika oraz produktów, które go zawierają. 

Czytaj więcej
Skończyłeś pięćdziesiąt lat? To warzywo powinno stać się twoim najlepszym przyjacielem

Po 50. roku życia gorzej działają nasze narządy, a niektóre procesy zachodzące w organizmie spowalniają. Na szczęście dzięki odpowiedniemu stylowi życia, a zwłaszcza diecie można temu zaradzić. Szczególnie cenne jest jedzenie porów. Dlaczego? 

Czytaj więcej
Jak stłumić nadmierny apetyt? Te sposoby ci w tym pomogą

Ciągły apetyt może się pojawić z bardzo wielu powodów. Często jest wynikiem nadmiernego stresu. Jak można sobie poradzić z potrzebą ciągłego sięgania po jedzenie?  

Czytaj więcej
Krupnik – idealna zupa na zimę. Oczyszcza jelita i wzmacnia organizm 

Krupnik to jedna z najbardziej popularnych zup. Choć ma tyle samo zwolenników, co przeciwników to stanowi jedno ze zdrowszych dań w rodzimej kuchni. Dlaczego warto jeść krupnik? 

Czytaj więcej
Witamina D3 - niedobór, dawkowanie, właściwości i działanie

Witamina D3 jest wyjątkowym związkiem chemicznym, gdyż w organizmie działa podobnie do hormonów. Jest typem witaminy D, który możemy przyjmować poprzez odżywianie oraz jako suplement diety. Zarówno jej niedobór, jak i nadmiar jest szkodliwy dla naszego organizmu.

Czytaj więcej
O której jeść śniadanie? To ważne dla naszego zdrowia 

Mówi się, że śniadanie to najważniejszy posiłek w ciągu dnia. Znaczenie ma nie tylko to, co, ale i o której godzinie zjemy. Kiedy jest najlepsza pora na śniadanie?  

Czytaj więcej
Witamina B6, niedobór, objawy, jak suplementować, w czym jest 

Witamina B6 jest niezbędna do prawidłowego działania organizmu. Wspomaga przyswajanie żelaza oraz magnezu. Ma również wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego. Gdzie jej szukać i co może świadczyć o jej niedoborze?  

Czytaj więcej
To warzywo może pomóc Ci uniknąć cukrzycy 

Leczenie cukrzycy nie ogranicza się tylko do przyjmowania leków. Konieczna jest także zmiana stylu życiu i diety. Zdaniem badaczy szczególnie cennym warzywem dla diabetyków jest okra. Jakie ma właściwości?  

Czytaj więcej
Adaptogeny - naturalne wsparcie dla całego organizmu

Adaptogeny to rośliny, które mają korzystny wpływ na działanie organizmu. W jaki sposób oddziałują na ciało człowieka i gdzie szukać tych wartościowych substancji?  

Czytaj więcej
Witamina E  to prawdziwe źródło młodości. Jak ją stosować? 

Witamina E - nazywana witaminą młodości - stanowi jeden z cenniejszych związków dla organizmu człowieka. Gdzie jej szukać i jak wpływa na organizm? 

Czytaj więcej