Grudki, krostki czy plamy na skórze twarzy stanowią duży problem estetyczny. Przede wszystkim jednak zmiany takie są symptomem chorób, często nie tylko skórnych, ale i ogólnoustrojowych. Nigdy nie wolno ich lekceważyć, a leczenie należy podjąć zgodnie ze wskazaniami lekarza.

Bakteryjne choroby skóry twarzy

Choroby skóry twarzy mogą być spowodowane przez gronkowce i paciorkowce oraz inne Gram-dodatnie lub Gram-ujemne bakterie. Do zakażenia dochodzi zwykle w przypadku spadku odporności organizmu czy utraty ciągłości naskórka. Choroby wywołane przez gronkowce to: czyrak, liszajec zakaźny, zapalenie mieszków włosowych, figówka. Ich podstawowym objawem są zmiany ropne w obszarze mieszków włosowych, które mogą tworzyć całe ogniska lub przybierać postać pojedynczych guzków, krostek, pęcherzy.

Co wiesz o skórze? Sprawdź swoją wiedzę:

Częstą chorobą skóry twarzy jest róża spowodowana przez paciorkowce. Jej skórnym objawem jest ostry stan zapalny – ognisko zmiany są nieregularne, zaczerwienione, obrzęknięte, ostro odgraniczone od otoczenia, skóra jest wygładzona, napięta, lśniąca, nadmiernie ocieplona. Chorobie towarzyszą wysoka gorączka i dreszcze. Paciorkowce mogą także wywołać szkarlatynę, w przebiegu której na czole i policzkach występują rumień lub drobnoplamista wysypka.

Bakteryjną chorobą skóry twarz jest zapalna postać trądziku pospolitego (młodzieńczego) wywołana przez bakterie Propionibacterium acnes. Bakteryjne choroby skóry twarzy leczy się antybiotykami – miejscowo, a często także doustnie. Profilaktyka polega na utrzymywaniu właściwej higieny – stosowaniu antybakteryjnych kosmetyków, w przypadku mężczyzn – również odkażanie przyrządów do golenia.

Wirusowe choroby skóry twarzy

Choroby wirusowe to choroby zakaźne – przenoszone na skutek bezpośredniego kontaktu z osobą zarażoną. Dlatego wiele z nich dotyczy dzieci, na co dzień przebywających w dużych skupiskach – przedszkolach, szkołach. Typowa choroba wirusowa skóry twarzy to wywołana przez Herpes simplex (HSV) opryszczka. Jej objawem są wypełnione treścią surowiczą drobne pęcherzyki, najczęściej występujące w okolicy ust. Z czasem pękają, pozostawiając nadżerki. Okolice wykwitów skórnych często są bolesne.

Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) powoduje powstawanie brodawek – grudek o szorstkiej, nierównej powierzchni, często o brunatnym zabarwieniu. Za sprawą wirusa mięczaka zakaźnego (MCV) na skórze tworzą się guzki o gładkiej, kopulastej powierzchni, często z wgłębieniem w centrum. Mają one barwę skóry zdrowej lub białawą. Chorobom nie towarzyszą świąd ani dolegliwości bólowe.

Powyżej opisane choroby skóry twarzy zwykle ustępują samoistnie, ale można je leczyć za pomocą stosowanych miejscowo chemioterapeutyków, hamujących namnażanie się wirusów. Brodawki i guzki można usunąć chirurgicznie.

Stan chorobowy skóry twarzy powstaje w przebiegu wirusowych schorzeń ogólnoustrojowych, do których należą ospa wietrzna, półpasiec, różyczka, odra. Są to zwykle dolegliwości wieku dziecięcego, ale mogą też być przyczyną choroby skóry twarzy u dorosłych. W przypadku ospy czy półpaśca objawem są swędzące grudki, które przechodzą w wypełnione płynem surowiczym pęcherzyki (przysychając, pokrywają skórę strupami). Wysypka różyczkowa lub odrowa to małe, czerwone plamki, które z czasem zlewają się w jedną, nadając skórze czerwoną barwę.

Wirusowe choroby ogólnoustrojowe najczęściej leczy się objawowo, łagodząc zmiany skórne środkami o działaniu odkażającym, ściągającym, przeciwhistaminowym, przeciwbólowym.

Grzybicze choroby skóry twarzy

Choroby grzybicze skóry twarzy są rzadsze niż bakteryjne i wirusowe. Przeważnie nie rozwijają się one na skutek świeżego zakażenia, lecz są efektem namnożenia grzybów drożdżopodobnych, które często bytują na zdrowej skórze. Przyczyną zmian chorobowych mogą być grzyby z rodzaju Malassezia, których wzrostowi sprzyja wzmożona produkcja łoju. Powodują rozwój takich dermatoz, jak łupież pstry czy łojotokowe zapalenie skóry. Objawami tych chorób są rumieniowate plamy na skórze, które pokrywa łuskowaty, łuszczący się naskórek. Zmianom najczęściej towarzyszy uciążliwy świąd.

Częstą chorobą grzybiczą skóry twarzy jest (wywołana namnożeniem grzybów Candida) kandydoza kącików ust, która objawia się ich obustronnym, bolesnym pękaniem oraz nadżerkami. Dermatozy skóry twarzy leczy się głównie miejscowymi środkami o charakterze przeciwgrzybicznym i przeciwzapalnym.

Alergiczne i autoimmunologiczne choroby skóry twarzy

Najczęstsza choroba skóry twarzy wywołana przez reakcję alergiczną to atopowe zapalenie skóry. Jest to przewlekła dermatoza przebiegająca z okresami zaostrzeń i remisji. Kontakt z alergenem powoduje zaczerwienienie, suchość, łuszczenie się i świąd skóry, a także zwiększa skłonność do wtórnych zakażeń bakteryjnych.

Stan chorobowy skóry twarzy to często objaw chorób autoimmunologicznych. Rozwijają się one na skutek zaburzeń układu odpornościowego, który atakuje własne komórki i tkanki organizmu. Choroby te trwają przez całe życie, a ich objawy mogą zaostrzać się okresowo.

Ich przykładem jest toczeń rumieniowaty, który wywołuje rumień na kościach policzkowych i grzbiecie nosa. Z kolei objawem łuszczycy są owalne, zaróżowione grudki pokryte srebrzystą łuską.

W chorobach alergicznych i autoimmunologicznych zmiany skórne leczy się objawowo, np. za pomocą leków przeciwhistaminowych czy kortykosteroidów. Ze względu na nawracający charakter dolegliwości, niezbędna jest terapia skojarzona, dostosowana do konkretnego przypadku.

Przebarwienia skóry twarzy

Zmianami chorobowymi skóry twarzy są jej przebarwienia, będące skutkiem zaburzeń pigmentacji, najczęściej nadprodukcji naturalnego barwnika skóry – melaniny. Powszechną dolegliwością jest ostuda, w przebiegu której na czole, brodzie, policzkach, nad górną wargą powstają nieregularne, ostro ograniczone ciemne plamy. Do zaburzeń barwnikowych należą też plamy soczewicowate, które najczęściej są skutkiem starzenia się. Są to owalne, wyraźnie odgraniczone od zdrowej skóry przebarwienia w kolorach od żółtobrunatnego po ciemnobrązowy. Przebarwienia związane z niedoborem melaniny to białe plamy na skórze, które powstają np. w przebiegu bielactwa.

W przypadku przebarwień skóry twarzy najistotniejsza jest profilaktyka, np. unikanie ekspozycji na promieniowanie UV. Powstałe zmiany można usuwać preparatami wybielającymi lub z pomocą zabiegów kosmetycznych – peelingów, krioterapii, laseroterapii.