Choroby bakteryjne są stosunkowo częstą grupą chorób zakaźnych atakujących człowieka. Takie schorzenia, jak: angina, próchnica zębów, gruźlica, salmonella, borelioza, a także stany zapalne poszczególnych narządów wywołane infekcją bakteryjną, są znane niemal wszystkim.
Choroby bakteryjne – jak dochodzi do zakażenia?
Chorobami zakaźnymi nazywane są wszystkie schorzenia, które zostały wywołane biologicznymi czynnikami chorobotwórczymi. Wśród nich istnieją choroby o stosunkowo łagodnym przebiegu, których rozprzestrzenianiu się można łatwo zapobiec, a także choroby szczególnie niebezpieczne i łatwo rozprzestrzeniające się, mogące wywołać epidemię. Wśród nich wyróżnia się m.in. cholerę i dżumę, które należą do chorób bakteryjnych. Bakterie będące mikroorganizmami są przyczynami bakteryjnych chorób zakaźnych, które wywołują objawy stanu chorobowego poprzez:
- miejscowy rozwój (rozmnażanie, replikacje),
- rozsiew do innych narządów,
- działanie czynników bakteryjnych (jady bakteryjne, egzotoksyny, endotoksyny),
- odpowiedź immunologiczną organizmu,
- działanie o charakterze alergizującym.
W medycynie przebieg choroby zakaźnej dzieli się na okresy: wylęgania (inkubacji), objawy zapowiadające (prodromalne), okres pełnoobjawowy, okres zdrowienia (rekonwalescencji). Choroby zakaźne, w tym również choroby bakteryjne mogą być wywołane bezpośrednim kontaktem z zakażonymi ludźmi (np. drogą kropelkową, poprzez pocałunki, wskutek kaszlu itd.), kontaktem z zakażonymi zwierzętami (bakteryjne choroby odzwierzęce), kontaktem pośrednim (np. poprzez zakażone przedmioty, wodę, pokarm), zakażeniami wertykalnymi (z matki na płód w czasie ciąży lub porodu), a także poprzez ugryzienie owada (wektory).
Bakteryjne choroby skóry
Bakteryjne choroby skóry są wywołane głównie infekcją gronkowcową oraz paciorkowcową. Jak informują lekarze, należą do nich m.in. czyraki, zapalenia mieszków włosowych, figówka, liszajec, róża. Współczesne metody leczenia chorób dermatologicznych o podłożu bakteryjnym pozwalają w pełni uporać się z zakażeniami, objawami i skutkami schorzeń. W porównaniu do pozostałych chorób skóry (autoimmunologicznych czy nowotworów skóry) leczenie infekcji bakteryjnych daje dobre efekty.
Bakteryjne choroby przenoszone drogą płciową
Zdaniem ginekologów jedną z najpowszechniejszych chorób przenoszonych drogą płciowych jest rzeżączka, zwana także tryprem. To schorzenie wywołane zakażeniem bakteriami gram-ujemnymi, które są nazywane dwoinkami rzeżączki. Przybiera postać ostrą lub przewlekłą. Zakażenia rozwijają się w drogach moczowo-płciowych (nabłonek walcowaty i przejściowy), odbycie i gardle. Objawy rzeżączki są często mylone z zapaleniem pęcherza moczowego oraz pochwy. Symptomami zakażenia jest najczęściej ból i pieczenie w czasie oddawania moczu, ponad to u mężczyzn występuje biała, żółta, a nawet zielona wydzielina z penisa, ból w czasie wzwodu, a u kobiet ropne upławy, zaburzenia cyklu miesiączkowego.
Stan zapalny może również dotyczyć gardła, odbytu, spojówek. Niewyleczona rzeżączka może doprowadzić do powikłań takich jak , zapalenie prostaty, najądrza, zapalenie narządów miednicy mniejszej, powstanie ropni narządów płciowych Może dojść do rozwoju zespołu stawowo-skórnego którego objawami są najczęściej: bóle stawów, wykwity skórne, podwyższona temperatura ciała. Niekiedy istnieje ryzyko, że bakteria rzeżączki przedostanie się do układu krwionośnego i wywoła posocznicę.
Bakteryjną chorobą przenoszoną drogą płciową jest kiła, zwana także syfilisem. Kiłą można zarazić się poprzez infekcje krętkiem bladym. Objawy początkowe to najczęściej specyficzny pojedynczy, niebolesny naciek w okolicach narządów płciowych, zmieniający się po czasie w owrzodzenie. Nieleczony syfilis może doprowadzić do utraty wzroku, zaburzeń psychicznych, uszkodzenia układu nerwowego. Innymi chorobami bakteryjnymi przenoszonymi drogą płciową są: wrzód miękki (weneryczny), chlamydiozy, ziarniniak pachwinowy.
Pozostałe choroby bakteryjne
Choroby bakteryjne, które występują u człowieka, to m.in.: angina, dżuma, cholera, tężec, salmonelloza, błonica, trąd, szkarlatyna, dur brzuszny, czerwonka, zatrucie jadem kiełbasianym, gorączka reumatyczna, krztusiec, borelioza, choroba kociego pazura, choroba legionistów, choroba Whipple’a, mykoplazmoza, wąglik, zapalenie pępka, zakażenie połogowe, ornitoza, paciorkowcowe zapalenia gardła.
Leczenie chorób bakteryjnych
Jak wyjaśniają lekarze, infekcje bakteryjne wymagają leczenia antybiotykami (np. penicyliną w przypadku anginy). W czasie leczenia antybiotykami niepodważalną kwestią jest stosowanie leków osłonowych (probiotyki), dzięki czemu flora bakteryjna w przewodzie pokarmowym nie ulega zniszczeniu i zostaje zminimalizowane ryzyko biegunki czy grzybicy przewodu pokarmowego spowodowanej stosowaniem antybiotyków. Diagnostyka i późniejsze leczenie chorób bakteryjnych w większości sytuacji opiera się na ocenie objawów, rzadziej wykonuje się specjalne testy, które wykrywają poszczególne drobnoustroje (ciężkie zapalenia płuc, zapalenia migdałków). Wszystkie infekcje bakteryjne wymagają leczenia ze względu duże ryzyko powikłań.