Nagietek lekarski to roślina z rodziny astrowatych. Pochodzi z obszarów położonych w basenie Morza Śródziemnego. Ze względu na walory estetyczne, nagietek często uprawiany jest w Polsce jako roślina ozdobna. Bardzo rzadko spotyka się odmiany rosnące dziko. Z leczniczych właściwości nagietka lekarskiego medycyna naturalna korzysta już od czasów średniowiecza – pierwsze wzmianki na temat terapii z jego użyciem pochodzą z XII wieku. Ziele działa przeciwzapalnie, przeciwgrzybiczo, spazmolitycznie i żółciotwórczo. Dzięki bogatemu spektrum działania, nagietek wykorzystywany jest do leczenia rozmaitych dolegliwości.

Kwiat nagietka – charakterystyka

Nagietek lekarski to roślina o niewysokich (do 50 cm), bogato rozgałęzionych łodygach, pokrytych miękkim włosiem. Kwiaty mają intensywny, pomarańczowy kolor. W polskich warunkach roślina kwitnie od kwietnia do sierpnia. Surowcem leczniczym i pielęgnacyjnym są koszyczki kwiatowe lub płatki nagietka.

Nagietek – właściwości

Kwiaty nagietka zawierają wiele składników aktywnych. Do najważniejszych z nich zalicza się:

• olejek eteryczny,
  
• flawonoidy,
  
• saponiny trójterpenowe,
  
• karotenoidy (karoten i ksantofilen),
  
• polisacharydy,
  
• kwasy fenolowe,
  
• poliacetyleny,
  
• kumaryny,
  
• fitosterole,
  
• śluzy,
  
• żywice,
  
• gorycze.

Dzięki bogactwu powyższych składników, kwiaty nagietka wykorzystuje się do leczenia wielu dolegliwości. Nagietek posiada następujące właściwości:

• działa przeciwzapalnie,
  
• działa napotnie,
  
• zwiększa odporność na infekcje,
  
• działa spazmolitycznie,
  
• przyspiesza gojenie i regenerację skóry,
  
• działa antyoksydacyjnie (jest silnym przeciwutleniaczem),
  
• łagodzi obrzęki,
  
• zwalcza bakterie, grzyby i wirusy,
  
• stymuluje produkcję żółci i soku żołądkowego,
  
• nawilża i zmiękcza skórę,
  
• opóźnia procesy starzenia się skóry.
  

Nagietek – zastosowanie

• Nagietek w dolegliwościach żołądkowych – kwiaty nagietka działają osłonowo, przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie na błonę śluzową żołądka. Dzięki temu łagodzą dyskomfort trawienny, objawy choroby wrzodowej i stany zapalne. Spożywanie naparu lub nalewki z nagietka poleca się przy skurczach i nieżytach żołądka, wrzodach żołądka lub dwunastnicy, stanach zapalnych błony śluzowej. Nagietek, wraz z innymi lekami, może być stosowany w nieoperacyjnym raku żołądka lub stanach przednowotworowych (tylko po konsultacji z onkologiem).
  
• Nagietek jako środek wspomagający pracę wątroby – ziele stosowane wewnętrznie pozytywnie wpływa na produkcję żółci i jej transport do dwunastnicy. Po nagietek warto sięgnąć w stanach niewydolności wątroby, w zaburzeniach funkcjonowania, spowodowanych toksynami, a także po przebytym zapaleniu wątroby.
  
• Nagietek w stanach zapalnych – dzięki właściwościom przeciwzapalnym, nagietek może być stosowany do płukania jamy ustnej lub gardła. Przynosi ulgę w stanach zapalnych dziąseł, gardła i krtani. Napar z kwiatów nagietka może być stosowany także do przemywania oczu w zapaleniu spojówek lub w jęczmieniu.
  
• Nagietek przy bolesnym miesiączkowaniu i chorobach intymnych – za sprawą działania rozkurczowego (spazmolitycznego), herbata z nagietka łagodzi ból miesiączkowy. Kwiaty nagietka, wykorzystywane do nasiadówek lub do przemywania okolic intymnych, łagodzą upławy, pieczenie i podrażnienia.
  
• Nagietek jako środek przyspieszający regenerację skóry – karotenoidy zawarte w płatkach nagietka przyczyniają się do stymulowania wzrostu nabłonka skóry. Maści, okłady lub kremy z nagietka stosuje się na otarcia, odmrożenia, odleżyny i inne rodzaje ran.
  
• Nagietek w pielęgnacji skóry – składniki aktywne zawarte w zielu nagietka nie tylko przyspieszają procesy regeneracyjne naskórka, ale wpływają także na poprawę nawilżenia i napięcia skóry. Dzięki działaniu antybakteryjnemu i ściągającemu, drogeryjne oraz domowe kosmetyki z nagietkiem są pomocne w łagodzeniu objawów trądziku.
  
• Nagietek jako środek rozluźniający i uspokajający – olejek eteryczny, znajdujący się w zielu nagietka, wykazuje działanie aromaterapeutyczne – obniża tętno i ciśnienie, uspokaja i sprzyja relaksowi.
  

Herbata, maść i nalewka z nagietka – jak przygotować lecznicze substancje

• Napar (herbata) do użytku wewnętrznego – 1 łyżkę suszonych kwiatów nagietka zalej szklanką wrzącej wody, przykryj i odstaw do zaparzenia na 15 minut. Spożywaj 2-3 razy w ciągu dnia, po pół szklanki naparu.
  
• Napar do użytku zewnętrznego – 4 łyżki płatków nagietka zalej wrzącą wodą i gotuj pod przykryciem, na małym ogniu, przez 10 minut. Napar odcedź i ostudź. Stosuj do przemywania ran, oczu, płukania skóry głowy i włosów.
  
• Nalewka z nagietka – garść suszonych kwiatów rozdrobnij w moździerzu i włóż do szklanej butelki. Ziele zalej 500 ml czystej wódki, szczelnie zakręć butelkę i odstaw w ciepłe miejsce na 2 tygodnie. Po tym czasie przefiltruj i rozlej do czystych butelek. Stosuj w bólach menstruacyjnych i dolegliwościach trawiennych – 2 razy dziennie po 20 kropli podanych na łyżce cukru lub miodu.
  
• Maść z nagietka – ½ szklanki olej roślinnego (kokosowego, słonecznikowego, z pestek winogron) umieść w garnku i doprowadź do wrzenia. Do gotującego się oleju dodaj 2 garście kwiatów nagietka i gotuj przez 10-15 minut. Uzyskaną miksturę przetrzyj przez sitko o drobnych oczkach. Maść umieść w słoiku i przechowuj w lodówce. Stosuj 1 lub 2 razy dziennie do pielęgnacji cery problematycznej.