Korzystne właściwości nadmanganianu potasu znane są od wielu lat. Jest to związek chemiczny wykazujący dużą trwałość. Ponadto posiada silne własności utleniające, co sprawia, że jest powszechnie wykorzystywany w rozmaitych dziedzinach, a zwłaszcza medycynie. Stosuje się go do odkażania ran i oparzeń.

Co to jest nadmanganian potasu?

Nadmanganian potasu (z łac. kalium hypermanganicum) to nieorganiczny związek chemiczny, sól potasowa kwasu nadmanganowego, o wzorze sumarycznym KMnO4. Jest ciałem stałym, które ma postać krystalicznych ciemnofioletowych kryształów o metalicznym połysku, jednakże w zależności od stężenia i obecności innych związków zmienia wygląd. Łatwo rozpuszcza się w wodzie. Ma cierpki, gorzki i metaliczny posmak. Nadmanganian potasu można nabyć w postaci proszku lub tabletek w aptece.

Nadmanganian potasu – właściwości

Nadmanganian potasu posiada liczne cenne właściwości, takie jak działanie utleniające, bakteriobójcze, grzybobójcze, antyseptyczne, dezynfekujące, dezodorujące, ściągające, przeciwzapalne, przeciwropniowe, bakteriostatyczne, fungistatyczne, przeciwwirusowe, przeciwpierwotniakowe, przeciwobrzękowe i przeciwwysiękowe. Stężone roztwory nadmanganianu potasu mają właściwości żrące.

Zastosowanie nadmanganianu potasu

Nadmanganian potasu ma zastosowanie w medycynie tradycyjnej i alternatywnej oraz w kosmetologii. Używa się go zwłaszcza do przemywania i odkażania ran, oparzeń i owrzodzeń skóry. W tym celu wykorzystuje się roztwór 0,05%. Zastosowanie posiada także roztwór 0,025%, który służy do płukania jamy ustnej, przewodów słuchowych, gardła, spojówek i jamy nosowej. Substancja ta stosowana jest w chorobach dziąseł oraz zapaleniu krtani i gardła. Zauważono także, że przyspiesza proces gojenia się ran. Dowiedziono, że obkurcza drobne naczynka krwionośne, dzięki czemu hamuje krwawienia.

Pod wpływem działania związków organicznych, a zwłaszcza białek, nadmanganian potasu ulega redukcji i wydziela tlen atomowy, który niszczy bakterie, pierwotniaki czy grzyby. Ponadto unieszkodliwia jady bezkręgowców i kręgowców. Stosowany jest także do płukania żołądka przy zatruciach i podczas biegunki. W tym celu używa się roztworu 1:3000 (proporcje leku do rozpuszczalnika, czyli wody). Stymuluje proces oczyszczania jelit.

Nadmanganian potasu działa korzystnie na włosy i skórę, gdyż zmniejsza wydzielanie łoju i wykazuje właściwości złuszczające naskórek. Stosowany jest w łagodzeniu zmian trądzikowych. Leczy sączące się rany, ropnie, wysypkę, pęcherze, zmiany skórne w przebiegu ospy i łojotokowe zapalenie skóry.

Zobaczcie także, jakie złe nawyki szkodzą naszej skórze:

Jak stosować nadmanganian potasu?

Nadmanganian potasu jest powszechnie stosowany w ginekologii. Związek ten wykorzystać można do przyrządzenia nasiadówek przez kobiety w celu utrzymania na należytym poziomie higieny osobistej czy leczenia nadżerek oraz do podmywania. Jednakże najbardziej znanym sposobem użycia nadmanganianu potasu jest dodanie go do kąpieli. W takiej formie może leczyć nadmierną potliwość, grzybicę, łuszczycę, łojotok czy trądzik. Takie kąpiele nie powinny trwać dłużej niż 15 minut, a temperatura wody powinna wynosić maksymalnie 40°C.

Związek ten stosuje się w leczeniu uporczywych hemoroidów. Do przygotowania leczniczej kąpieli z nadmanganianu potasu na żylaki odbytu potrzebne są: 3 litry wody, kilka kryształków nadmanganianu potasu, 1 łyżeczka oleju roślinnego, 1 łyżeczka sody i 200 g gotowanego mleka. Wszystkie składniki należy połączyć i zagotować. Po lekkim przestudzeniu tak przygotowany roztwór dodaje się do wanny. Kąpiel nie powinna trwać dłużej niż 20 minut.

Nadmanganian potasu szybko łagodzi bóle stóp u osób zmagających się z modzelami. Do wody dodaje się roztwór nadmanganianu potasu i sól kosmetyczną, a następnie przez około 20 minut moczy stopy. Po zabiegu należy je dokładnie wytrzeć.

Skutki uboczne i przeciwwskazania do stosowania nadmanganianu potasu

Absolutnie niewskazane jest stosowanie nadmanganianu potasu do moczenia stóp przez osoby chore na cukrzycę, zmagające się z zespołem stopy cukrzycowej. Nie powinni go używać ludzie wykazujący nadwrażliwość i kobiety w ciąży oraz podczas laktacji.

Niewłaściwe wykorzystanie nadmanganianu potasu, a zwłaszcza niezachowanie prawidłowego stężenia tego związku chemicznego, może skutkować poważnymi powikłaniami. Wśród skutków ubocznych nadmanganianu potasu można wymienić m.in.: drgawki, działanie żrące i drażniące na skórę i oczy (może powodować oparzenia), uczulające na drogi oddechowe lub skórę, rakotwórcze, mutagenne na komórki rozrodcze, zaburzenia motoryczne i parkinsonizm spowodowany przewlekłym używaniem nadmanganianu potasu.

Nadmanganian potasu dla niemowlaka

Nadmanganian potasu stosowany jest przez niektóre mamy w pielęgnacji noworodka. Dodany w niewielkiej ilości do wody podczas kąpieli dziecka podniesie właściwości dezynfekcyjne codziennej higieny. Nie należy wrzucać substancji bezpośrednio do wanienki. Trzeba ją wcześniej rozpuścić w szklance ciepłej wody do uzyskania jasnoróżowego koloru, po czym wlać do wanny. Zalecany jest zwłaszcza dla dzieci z potówkami, zapaleniem skóry i odparzeniami.

Bibliografia:

1. Hassa R., Mrzigod J., Nowakowski J., Podręczny słownik chemiczny, Katowice, Videograf II, 2004.

2. Durrant P.J., Durrant B., Zarys współczesnej chemii nieorganicznej, Warszawa, PWN, 1965.

3. Habrat B., Baran-Furga H., Sienkiewicz-Jarosz H., Sein Anand J., Poniatowska R., Encefalopatia spowodowane dożylnym używaniem preparatów zawierających nadmanganian potasu stosowany jako reagent w produkcji metkatynonu (efedronu) z leków zawierających pseudoefedrynę, „Przegląd Lekarski”, 2013, 70(8), s. 613–616.