Rodzajów termometrów jest bardzo dużo. Wybór urządzenia powinien być uzależniony od tego komu i gdzie będzie mierzona temperatura, a tę - zarówno u dzieci, jak i u dorosłych - można sprawdzać pod pachą, w ustach, odbycie, na czole oraz w uszach.

Mierzenie temperatury – dlaczego jest istotne?

Mierzenie temperatury jest istotne, ponieważ może sygnalizować wiele chorób. Dzięki niemu możliwe jest też kontrolowanie przebiegu różnych schorzeń. Gorączka to informacja od organizmu, że w jego wnętrzu pojawiła się np. infekcja. Podwyższona temperatura ciała jest jednym z mechanizmów obronnych chroniących przed chorobą. Podczas mierzenia temperatury bardzo istotne jest miejsce ciała, w którym się go dokonuje. Można to zrobić, używając różnego rodzaju termometrów.

Tradycyjne termometry rtęciowe - zgodnie z rozporządzeniem Unii Europejskiej - w 2009 roku zostały wycofane ze sprzedaży. Nie znaczy to jednak, że klasyczne termometry przestały być dostępne. Zamiast rtęci do ich produkcji wykorzystuje się stop galu - mówił w studiu Dzień Dobry TVN Ane Piżl, ratownik medyczny.

Związek ten jest bezpieczniejszy dla środowiska naturalnego i ludzkiego organizmu. Pomiar wykonywany za jego pomocą jest bardzo dokładny.

Kolejne urządzenie do mierzenia temperatury to termometr elektroniczny, dzięki któremu można uzyskać wynik szybciej niż w przypadku klasycznego. Z kolei termometr bębenkowy na podczerwień został zaprojektowany do pomiarów wykonywanych we wnętrzu ucha. Do uzyskania wyniku potrzeba jedynie kilku sekund. Jest to najdokładniejsza metoda mierzenia temperatury. Przed użyciem należy go trzymać przez co najmniej 30 minut w temperaturze pokojowej. Ważne jest też, aby skóra osoby, u której ma być wykonany pomiar nie była wychłodzona. Zimne urządzenie i chłodne ciało zaniżają bowiem wynik, zafałszowując go.

Mierzenie temperatury u dorosłego

Pomiar ciepłoty ciała u dorosłych można wykonywać w różnych miejscach: w odbycie, ustach, pod pachą, a także w waginie, w uszach lub na czole. Najdokładniejszy będzie ten dokonany w odbycie. Temperatura, która świadczy o dobrym stanie organizmu to 36,2-36,7 stopnia Celsjusza. Przy mierzeniu temperatury w ustach otrzymuje się wynik o 0,3-0,8 stopnia różnicy w stosunku do pomiaru odbytniczego. Najbardziej znane miejsce, w którym mierzy się ciepłotę ciała to dół pachowy. Temperatura jest tam o 0,5-1,5 stopnia niższa niż w odbycie. u noworodków różnica między tymi pomiarami jest o wiele mniejsza niż u osób dorosłych. Mierzenie temperatury w pochwie różni się jedynie o 0,1-0,3 stopnia w porównaniu do tej w odbycie. Termometr douszny daje bardzo rzetelny pomiar, a bezdotykowy – jest najwygodniejszy.

Mierzenie temperatury u niemowlaka

Mierzenie temperatury u niemowlaka najczęściej wykonuje się za pomocą termometru bezdotykowego. Pomiaru dokonuje się w odległości 5-15 cm od czoła dziecka przez około 3 sekundy. Obecne na rynku termometry dają bardzo dokładne pomiary. Mierzenie temperatury u niemowlaka można wykonać również za pomocą termometru doodbytniczego. Inne miejsca pomiaru to: usta, ucho oraz dół pachowy.

W przypadku bardzo małych dzieci (noworodków, niemowlaków) mierzenie temperatury będzie najlepszym rozwiązaniem. Można do tego wykorzystać klasyczny termometr lub urządzenie bezdotykowe - mówił specjalista.

Aby to zrobić, trzeba ułożyć dziecko na boku lub plecach, a następnie rozchylić jego nóżki. Termometr powinien być natłuszczony, np. wazeliną. Należy go włożyć na głębokość nie większa niż 2 cm. Norma to 36,8-37,5 stopnia Celsjusza. Warto wiedzieć, że kiedy gorączka spada, pomiar wewnątrz ciała może być niższy od zewnętrznego. Mierzenie temperatury w ustach to sposób zalecany dla dzieci, które skończyły 5 lat i współpracują z osobą, która wykonuje pomiar. W innym przypadku termometr mógłby zostać przegryziony. Prawidłowe wartości to 35,5-37,5 stopnia Celsjusza. Aby otrzymać wiarygodny pomiar, mały pacjent powinien trzymać termometr nieruchomo w ustach.

Dzieci powyżej 3. roku życia mogą mieć mierzoną temperaturę we wnętrzu ucha. Warto sprawdzić czy w jego wnętrzu nie ma zbyt dużej ilości woskowiny, która mogłaby zmienić wynik. Prawidłowe wartości przy pomiarze w uchu to 36,6-38 stopni. Natomiast mierzenie temperatury pod pachą jest najmniej dokładne w stosunku do temperatury wewnątrz ciała. Pomiar należy wykonywać, mocno przyciskając rękę do tułowia przez około 3 minuty. Wynik w normie to 34,7-37,3 stopnia Celsjusza.

Zobacz film i dowiedz się więcej o tym, jak prawidłowo mierzyć temperaturę:

Mierzenie temperatury jak robić to prawidłowo?

Mierząc temperaturę warto pamiętać o kilku zasadach. Ciepłota ciała jest większa po wysiłku fizycznym (niektóre zalecenia mówią, aby przed wykonaniem wysiłku odczekać nawet 10 minut), gorącej kąpieli oraz po zjedzeniu posiłku. U osób odwodnionych, przeżywających silne emocje lub po intensywnych ćwiczeniach może pojawić się nawet stan podgorączkowy.

Znaczenie będzie miała także pora dnia, o której wykonujemy pomiar. Najniższa jest rano, a najwyższa – po południu. Może się różnić o około 0,5 stopnia Celsjusza. Z tego powodu najlepiej jest mierzyć ciepłotę ciała co najmniej dwa razy dziennie. Zalecane pory to 7:00-9:00 i 16:00-18:00.

Trzeba pamiętać, że niektórzy producenci zastrzegają, że skóra w chwili wykonywania pomiaru nie powinna być tłuszczona. W praktyce oznacza to, że nawet makijaż może wpłynąć na wynik pomiaru. Warto zaznaczyć, że wzrost temperatury nie zawsze ma związek ze stanem zapalnym. Zdarza się, że taki skok mogą powodować niektóre leki, a nawet - w przypadku kobiet - faza cyklu - dodaje specjalista.

Kiedy można mówić o gorączce?

Prawidłowa temperatura ciała nie powinna przekraczać 37 stopni Celsjusza. Jeśli mieści się ona w przedziale 37,1-38 stopni mówi się o stanie podgorączkowy. Wynik pomiaru powyżej 38 stopni świadczy już o gorączce.

Jakie są rodzaje termometrów?

• cieczowe - potrzebują dużo czasu na pomiar, ale są tanie i dają wiarygodny wynik;

• chemiczne - są lekkie, małe, świetnie nadają się do apteczki, ich wadą jest to, że wynik pomiaru uzyskuje się po 1-3 minutach;

• douszny - sprawdza temperaturę na błonie bębenkowej, doskonale sprawdza się u dzieci i jest bardzo wiarygodny (przed wykonaniem pomiaru trzeba sprawdzić, czy w uchu nie znajduje się zbyt dużo woskowiny, ponieważ jej nadmiar może zaburzyć wynik); 
  

• elektroniczny-dotykowy - można nim mierzyć temperaturę w odbycie, dlatego najlepiej sprawdza się u małych dzieci, u starczych dziec z jego pomocą można mierzyć również temperaturę pod pachą, jednak uzyskany w ten sposób wynik może nie być wiarygodny;
  

• bezdotykowy - aby dał wiarygodny wynik trzeba postępować ściśle z zaleceniami producenta, tj. ustawić go w odpowiedniej odległości od skóry, do tego skóra musi być sucha. Bardzo dobrze sprawdza się do mierzenia temperatury w miejscach publicznych.