Ajurweda to system medycyny rozwijający się w Indiach od starożytności. Słowo to po hindusku oznacza ‘wiedzę o życiu’. Jednym z proponowanych przez ajurwedę sposobów na podtrzymanie zdrowia jest masaż. Jego stosowanie wynika z przekonania, że schorzenia dotyczące konkretnej części ciała dotyczą w rzeczywistości całego organizmu. Odczuwany w danym miejscu dyskomfort ma być jedynie objawem zaburzenia wewnętrznej równowagi. Zwolennicy ajurwedy twierdzą, że wynikające z niej metody pozwalają na uświadomienie sobie przyczyny stanów chorobowych.

Niektóre rodzaje masażu ajurwedyjskiego

Masaż abhyanga jest masażem całego ciała z wykorzystaniem ziołowych olejków. Zawiera się w nim masaż głowy, twarzy, dłoni, stóp, pleców, brzucha i klatki piersiowej. Działa on korzystnie na skórę, wzrok, trawienie i ogólne samopoczucie. To, jakich olejków używa się do masażu, zależy od typu konstytucjonalnego i dolegliwości. Przygotowuje się je, gotując w oleju mieszanki ziół. Masaż ajurwedyjski abhyanga może trwać od 5 do 60 minut i jest wykonywany jednocześnie przez dwie osoby. W jego trakcie masowany jest układany w 7 różnych pozycjach, w tym w siadzie i leżeniu na obu bokach. Ruchy obu masażystów powinny być delikatne i rytmiczne. Olejek wykorzystany do zabiegu spłukuje się w gorącej kąpieli, w której zamiast mydła często używa się sproszkowanej ciecierzycy.

Ajurwedyjski masaż shirodhara to masaż czoła i obszaru między brwiami za pomocą strumienia ciepłego oleju. Według hinduskiej filozofii w tym miejscu znajduje się trzecie oko, którego otwarcie pozwala na osiągnięcie stanu wyższej świadomości. W Europie masaż ten stosuje się jednak przede wszystkim w celach relaksacyjnych.

Padabhyanga to ajurwedyjski masaż stóp. Zgodnie z założeniami ajurwedy, zakończenia nerwowe w stopach są połączone z różnymi organami w całym organizmie. Z tego względu uważa się, że ich uciskanie może mieć pozytywny wpływ na narządy wewnętrzne. Działanie to nie zostało potwierdzone przez medycynę konwencjonalną, nie ma też jednak informacji o szkodliwości refleksologii. Masaż stóp można traktować jako sposób na suchość, szorstkość, zmęczenie i pękanie skóry stopy. To, jaki olejek zostanie użyty, zależy od dolegliwości, której chce się pozbyć masowany. Najczęściej stosuje się olejki: sezamowy, brahmi, gorczycowy, lawendowy i rozmarynowy.

Jaki masaż ajurwedyjski wybrać dla siebie?

Według hinduskiej filozofii ciało powstaje z pięciu żywiołów: eteru, powietrza, ognia, wody i ziemi. Różne połączenia tych elementów tworzą trzy podstawowe rodzaje energii:

• Vata – tworzą ją eter i powietrze.
  
• Pita – powstaje z ognia.
  
• Kapha – tworzą ją ziemia i woda.
  

To, w jakich proporcjach poszczególne energie zostaną połączone w jednym organizmie, decyduje o tzw. typie konstytucyjnym ciała i umysłu, po hindusku określanym jako „dosza”. Dosze różnią się między sobą oraz tym, jaki masaż jest dla nich najlepszy:

• Typ vata – osoby o tym typie są aktywne, ruchliwe, energiczne i niespokojne. Są szczupłe i niezbyt umięśnione, przez ich suchą i cienką skórę prześwitują naczynia krwionośne. Osobom takim zaleca się codzienne, samodzielne wykonywanie masażu rano lub wieczorem. Należy przy tym używać ciepłego oleju, co pozwala m.in. nawilżyć suchą skórę i ukoić ich wrażliwy układ nerwowy. Oleje zalecane przy typie vata to olej sezamowy, migdałowy i oliwa z oliwek. Dodatek olejku cyprysowego, cynamonowego lub galangalu wzmocni efekt rozgrzewający, olejki z drzewa sandałowego, róży i jaśminu bardziej uspokoją.
  
• Typ pita – osoby tego typu są średniej budowy i bardziej umięśnione niż osoby typu vata. Ich skóra jest miękka i ciepła, ale łatwo pojawiają się na niej sińce, wysypki i stany zapalne. Są stanowczy, ambitni i często dominują w rozmowie. Ponieważ często zapominają o dbaniu o siebie, zaleca się im wizyty u profesjonalnego masażysty. Ze względu na właściwości ich skóry odradza się stosowanie rozgrzewających olejków, które mogą powodować swędzenie i rozdrażnienie. Najlepszym wyborem są dla nich oleje: kokosowy, sezamowy, ghi oraz oliwa z oliwek. Ukojenie wybuchowego charakteru mogą przynieść olejki z drzewa sandałowego, gardenii, jaśminu, róży, kapryfolium, fiołka, irysa lub lotosu. Czasem jednak dobrym rozwiązaniem może być także masaż bez użycia olejku.
  
• Typ kapha – osoby typu kapha mają solidną, ciężką budowę ciała. Łatwo przybierają na wadze, co może być spowodowane dużym przyrostem tkanki tłuszczowej lub mięśniowej. Mają gładką, grubą skórę, duże i białe zęby. Bywają ociężałe i niezbyt chętne do podejmowania nowych aktywności. Z tego względu potrzebują masażu, który pobudzi ich krążenie. Najlepsze są dla nich energiczne masaże, podczas których potrząsa się ciałem, a nawet oklepuje się je pięściami. Zaleca się im stosowanie oleju z jojoby z dodatkiem olejku z szałwii, cedru, sosny, paczuli lub cynamonu.
  

Efekty i przeciwwskazania masażu ajurwedyjskiego

Masaż ajurwedyjski ma pozytywny wpływ na organizm. Jego efekty to między innymi:

• Ukojenie nerwów.
  
• Poprawa krążenia krwi i limfy.
  
• Polepszenie stanu skóry.
  
• Regulacja pracy układu pokarmowego.
  
• Ulga przy zrostach.
  
• Zmniejszenie opuchlizny.
  

Mimo wielu zalet masaż ajurwedyjski nie zawsze powinien być stosowany. Przeciwwskazaniami dla niego mogą być zabiegi chirurgiczne, ciąża, choroby zakaźne, choroby serca, wysokie ciśnienie i ostre przeziębienia, takie jak grypa.