Ludzki kręgosłup jest naturalnie krzywy, dzięki czemu możliwe jest utrzymanie postawy wyprostowanej i unoszenie głowy. Wygięcie do przodu nazywane jest lordozą, a wygięcie do tyłu – kifozą. Istnieją dwie lordozy – szyjna i lędźwiowa oraz dwie kifozy – krzyżowa i piersiowa. Wady lordozy lędźwiowej to pogłębienie, spłycenie lub zniesienie. Lordoza lędźwiowa spłycona powoduje zmniejszenie naturalnych krzywizn kręgosłupa, przez co jest on bardziej podatny na ból i przeciążenia. W przypadku zniesienia lordozy lędźwiowej kręgosłup jest zupełnie wyprostowany w odcinku lędźwiowym, co znacznie zwiększa podatność na urazy.
Przyczyny zniesienia, spłycenia i pogłębienia lordozy lędźwiowej
Do spłycenia fizjologicznej lordozy lędźwiowej dochodzi w wyniku rozwoju chorób zwyrodnieniowych kręgosłupa. Problem ten jest rzadziej spotykany niż pogłębienie fizjologicznej lordozy lędźwiowej. Przyczyną zniesienie lordozy lędźwiowej może być przyjmowanie nieprawidłowej pozycji w trakcie siedzenia. Bardzo często powstaje ona w wyniku nadmiernego przeciążania kręgosłupa poprzez odchylenie do tył miednicy. Problem ten pojawia się wskutek nieprawidłowej pozycji siedzącej. Przyczyną mogą być także urazy mechaniczne, stan zapalny oraz zaburzenia odcinka piersiowego, powodujące znoszenie lordozy na odcinku lędźwiowym.
Zobacz także: Zwyrodnienie kręgosłupa szyjnego – objawy, przyczyny, leczenie, zapobieganie, ćwiczenia, zwyrodnienie a bóle i zawroty głowy
Nadmierna lordoza lędźwiowa, czyli lordoza pogłębiona, może być efektem innych wad postawy, np. pogłębionej kifozy, a także urazów, takich jak zwichnięcie biodra. Schorzenie może wynikać również z innych schorzeń reumatologicznych i zwyrodnieniowych lub stanowić powikłanie gruźlicy. Wada często związana jest z rwą kulszową oraz zwyrodnieniem krążków międzykręgowych. Przyczyną może być także ciąża, zwłaszcza mnoga, oraz nadmiar tkanki tłuszczowej na brzuchu.
Objawy pogłębionej i spłyconej lordozy lędźwiowej
Zniesienie lordozy lędźwiowej objawia się przede wszystkim bólem kręgosłupa, który staje się podatny na wszelkie przeciążenia., zanika naturalne wygięcie kręgosłupa w odcinku lędźwiowym.
Hiperlordoza lędźwiowa powoduje nienaturalne, łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną. Plecy są wklęsłe, przez co z boku sylwetka przybiera kształt litery C. Schorzeniu towarzyszą dolegliwości bólowe, kurcze mięśniowe, mrowienie, a niekiedy nawet drętwienie dolnych kończyn. Przy dużej wadzie mogą pojawić się zaburzenia w oddawaniu moczu i stolca.
Lordoza lędźwiowa – ćwiczenia korekcyjne
Zniesioną lordozę lędźwiową oraz pogłębioną lordozę lędźwiową można skutecznie leczyć za pomocą ćwiczeń. Podstawowe ćwiczenia polegają na znalezieniu prawidłowego ustawienia miednicy i utrwaleniu prawidłowej postawy. W tym celu należy:
- ustawić stopy równoległe do siebie, na szerokość kolców biodrowych,
- równomiernie rozłożyć ciężar ciała (nie przenosić go na zewnętrzne, wewnętrzne krawędzie stóp ani na pięty),
- lekko napiąć brzuch,
- utrzymać proste plecy ze ściągniętymi łopatkami i barkami opuszczonymi w dół.
W takiej pozycji należy poruszać biodrami do przodu i do tyłu, stopniowo zmniejszając zakres ruchu do momentu, gdy kość łonowa i kolce biodrowe będą na tej samej płaszczyźnie. W takiej pozycji należy siedzieć, chodzić, a także ćwiczyć, ponieważ zapewnia ona zrównoważone spięcie mięśni stabilizujących oraz odpowiednią podstawę dla kręgosłupa. Początkowo może to być trudne, ale z czasem stanie się naturalne.
Ćwiczenia w spłyceniu lordozy lędźwiowej wymagają rozluźnienia przykurczonych mięśni, czyli mięśni brzucha, biodrowo-lędźwiowych oraz grupy mięśni kulszowo-goleniowych. Wzmocnione muszą być prostowniki grzbietów i pośladków. Odpowiednie ćwiczenia powinny być skonsultowane z terapeutą, który najpierw musi ustalić przyczynę wady.
W przypadku lordozy pogłębionej konieczne jest stosowanie ćwiczeń pozwalających na rozluźnienie mięśnia prostownika grzbietu odcinka lędźwiowego prostego uda, czworobocznego lędźwi i biodrowo-lędźwiowego. Wzmacniać należy mięśnie brzucha, mięśnie pośladkowe wielkie oraz mięśnie kulszowo-goleniowe. Dobór ćwiczeń należy pozostawić lekarzowi. Zalecane aktywności fizyczne to przede wszystkim pływanie i joga.
Leczenie pogłębionej i spłyconej lordozy lędźwiowej
Lordoza lędźwiowa zachowana nie wymaga specjalnego leczenia. Najlepszym sposobem na wyrównanie lordozy lędźwiowej są ćwiczenia korekcyjne, a w razie potrzeby także rehabilitacja. Bardzo ważne jest określenie przyczyn schorzenia, ponieważ tylko wtedy lekarz może zaordynować leczenie, np. w gruźlicy. Leczenie spłyconej i pogłębionej lordozy lędźwiowej wymaga nie tylko wykonywania ćwiczeń i utrwalenia prawidłowej postawy ciała, ale także stosowania odpowiednich materacy i poduszek do spania. W trudniejszych przypadkach może być konieczne noszenie gorsetu ortopedycznego.