Ślina pijawki lekarskiej zawiera hirudynę, czyli substancję o działaniu przeciwzakrzepowym oraz histaminę powodującą rozszerzenie naczyń krwionośnych. Hirudoterapia jest w zasadzie bezbolesna, dopiero po odstawieniu pijawek od skóry pojawia się zaczerwienienie i obrzęk.

Pijawka lekarska – odmiana najczęściej stosowana w hirudoterapii

Mimo że występuje bardzo wiele odmian pijawek, to pijawka lekarska (Hirudo medicinalis) cieszy się największą popularnością. Obok niej w terapii wykorzystuje się jeszcze 15 innych, mniej znanych gatunków.

Pijawki nie należą do zwierząt uznawanych za ładne, znacznie częściej wywołują wstręt. Mają podłużny i spłaszczony kształt, a ich skóra jest śliska i gładka, o ciemnobrązowej lub czarnej barwie. Ciało pijawki może rozciągać się i kurczyć – najwięksi przedstawiciele gatunku w Polsce mogą osiągnąć wielkość do 15 cm. Z przodu pasożyta znajduje się przyssawka i otwór gębowy z trzema szczękami. Za ich pomocą jest on w stanie przebić skórę na grubość około 1,5 mm. Pijawka lekarska jednorazowo może wessać do 15 ml krwi, której nie wykorzystuje od razu, a znaczną jej część magazynuje w uchyłku jelita.

Hirudoterapia stosowana była już w starożytności. Obecnie popularne stały się sterylne hodowle pijawek leczniczych, które trzyma się w odpowiednim oświetleniu i temperaturze i właściwie się odżywia. Hodowla trwa trzy lata i w jej trakcie, a także w trakcie zabiegu, najważniejsza jest higiena.

Zobaczcie, na czym polega leczenie pijawkami i czy jest bezpieczne? Odpowiedź na filmie:

Leczenie pijawkami

W przeszłości terapia pijawkami lekarskimi miała na celu upuszczenie zepsutej krwi. Tę praktykę wykorzystywali starożytni Egipcjanie, Grecy, a następnie cała średniowieczna Europa. W późniejszych latach pijawki popadły w niełaskę i jeszcze w połowie XIX wieku stosowane były jedynie przez znachorów, podczas gdy medycyna konwencjonalna zupełnie odrzuciła ten typ terapii.

Obecnie pijawki lekarskie wróciły do łask, a związki, które zawiera ich ślina, są doceniane przede wszystkim ze względu na poprawę funkcjonowania układu krążenia. Rezultaty hirudoterapii zależą od wielu czynników, w tym płci, wagi i zaawansowania choroby.

Pijawki na żylaki

Hirudoterapia może być stosowana jako zamiennik farmakoterapii, a niekiedy również leczenia operacyjnego w usuwaniu żylaków. Sprawdza się również w terapii zakrzepicy żylnej, owrzodzenia podudzi oraz samego zapalenia skóry.

Żylaki kończyn dolnych powstają przez wadliwie działające zastawki w żyłach, które powodują zaleganie krwi w naczyniach zamiast jej swobodnego przepływu do serca. Są to widoczne, miejscowe poszerzenia i uwypukleniem żył, które poza względami estetycznymi mogą powodować ból i stany zapalne. Leczenie pijawkami sprawdza się zwłaszcza na pierwszym etapie powstawania żylaków.

Ssanie krwi przez pijawki poprawia mikrocyrkulację krwi – następuje lepsze ukrwienie i dotlenienie tkanki, rozszerzeniu ulegają naczynia włosowate, a co się z tym wiąże, skuteczniej zostają wydalane toksyny. W terapii żylaków kluczowe są właściwości substancji, które zawiera ślina pijawek – ich działanie przeciwzakrzepowe i tromboliczne, czyli niszczące zalegające zakrzepy. Dodatkowo część związków spełnia funkcję przeciwzapalną i odbudowującą zniszczone komórki.

Zobacz także: Zastrzyki przeciwzakrzepowe – jak długo należy je brać i kiedy można je zastąpić tabletkami przeciwzakrzepowymi?

Osoby poddane hirudoterapii opisują jej efekty jako: zmniejszenie uczucia ciężkości nóg, likwidacja obrzęków, rozjaśnienie i wygładzenie skóry, zmniejszenie bólu. Dodatkowo nowo powstałe zmiany widocznie się wchłaniają. Niestety w przypadku starych żylaków nawet pijawki nie są w stanie zlikwidować powstałych guzków i zgrubień widocznych na żyłach.

Zobaczcie na filmie poniżej, kiedy wskazane jest zastosowanie leczenia pijawkami:

Pijawki lecznicze – na co pomagają?

Lista chorób, w leczeniu których można zastosować hirudoterapię, jest naprawdę długa i imponująca. Pijawka lekarska jest w stanie złagodzić dolegliwości związane z:

• wrzodami żołądka i dwunastnicy,
  
• alergią,
  
• bólem głowy,
  
• reumatyzmem,
  
• zapaleniem korzonków,
  
• rwą kulszową,
  
• chorobami płuc i oskrzeli,
  
• miażdżycą,
  
• chorobą niedokrwienną serca,
  
• krwiakami, zakrzepami i trudno gojącymi się ranami,
  
• hemoroidami,
  
• nadciśnieniem i niedociśnieniem,
  
• chorobami kręgosłupa,
  
• impotencją,
  
• przerostem prostaty,
  
• depresją,
  
• niektórymi chorobami kobiecymi,
  
• cellulitem.
  

Na leczenie pijawkami nie należy się decydować bez udziału doświadczonej osoby. Istnieje kilka bezwzględnych przeciwwskazań do terapii, wśród których są: ciąża, hemofilia, zaawansowana anemia, uczulenie na hirudozwiązki, nowotwory złośliwe, a także wiek poniżej 10 lat. Należy skonsultować się ze specjalistą w przypadku występowania przeciwwskazań względnych, czyli: umiarkowanej anemii, miesiączki u kobiet, zaburzeń krzepliwości krwi, niskiego ciśnienia czy alergii.