Krwawienie z nosa może mieć wiele przyczyn. Najczęstszą z nich jest niegroźne podrażnienie błony śluzowej, czasami krwotok może jednak świadczyć o poważnych urazach lub chorobach ogólnoustrojowych. Może przydarzyć się w każdym momencie, warto więc dowiedzieć się, jak go zatamować.

Przyczyny krwotoku z nosa

Z krwawieniem z nosa spotkał się z pewnością niemal każdy. Bardzo często obserwuje się je w okresie wzrostu bez żadnej przyczyny.

W nosie znajduje się rozległa siatka naczyń krwionośnych i zazwyczaj to pęknięcie ściany jednego z nich doprowadza do wycieku krwi. Krwawienia mogą przybierać różną postać – niektóre są bardzo obfite, inne to ledwie zauważalne plamienia. Najczęściej dochodzi do uszkodzenia bardzo dobrze unaczynionego splotu Kiesselbacha, znajdującego się w dolnej części przegrody nosowej. Tego typu krwotoki nosa udaje się zwykle powstrzymać w ciągu 10 minut. Zdecydowanie poważniejsze są krwawienia pochodzące z tylnej części przegrody.

• uraz mechaniczny – najczęstszą przyczyną krwawienia z nosa jest fizyczne uszkodzenie cienkich ścian naczyń krwionośnych. Może dojść do niego w wyniku uderzenia, ale także poprzez zbyt silne dmuchnięcie, a nawet kichnięcie lub kaszlnięcie. Często doprowadza od niego nagła zmiana ciśnienia – np. podczas wznoszenia się samolotu;
  
• polipy nosa – wbrew pozorom polipy nosa są dość często obserwowaną dolegliwością. Przede wszystkim wiążą się z problemami z oddychaniem i charakterystycznym katarem, jednak w niektórych przypadkach może pojawić się również krwawienie z nosa;
  
• przesuszenie błony śluzowej – do przesuszenia śluzówki doprowadzają przede wszystkim czynniki środowiskowe – zbyt niska wilgotność powietrza i długie przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach. Sucha błona śluzowa jest podatna na powstawanie uszkodzeń i strupów, które mogą powodować krwawienie z nosa; Przewlekłe stosowanie niektórych leków również może doprowadzić do wysuszenia śluzówki
  
• nowotwór – do krwotoków z nosa doprowadzają również łagodne i złośliwe zmiany w obrębie jamy nosowo-gardłowej oraz zatok;
  
• nieżyt nosa – błona śluzowa nosa ulega podrażnieniu w przebiegu tej bardzo powszechnej choroby, a to przekłada się na zwiększoną podatność na uszkodzenia;
  
• nadciśnienie tętnicze – zbyt wysokie ciśnienie krwi może doprowadzać do pęknięcia naczynek i krwotoku z nosa;
  
• skrzywienie przegrody nosowej;
  
• cukrzyca;
  
• włókniak młodzieńczy – nowotwór okolicy nosogardła, który najczęściej dotyka dorastających chłopców w wieku 10–14 lat;
  
• miażdżyca naczyń krwionośnych;
  
• choroby układowe – krwotok z nosa jest charakterystyczny dla przebiegu sarkoidozy i AIDS;
  
• zaburzenia krzepnięcia krwi, choroby krwi, takie jak anemia lub białaczka.
  

Leki a krwawienie z nosa

Krwotok z nosa może powodować również zażywanie niektórych leków. Często obserwuje się je po zażyciu aspiryny, która zmniejsza krzepliwość krwi. Podobnie działają środki przeciwpłytkowe, w tym heparyna. Może do niego prowadzić również długotrwałe zażywanie preparatów w aerozolu, w tym ksylometazoliny. Poza tym krwotoki z nosa powoduje brak witamin – pacjenci, u których krwawienia pojawiają się regularnie, powinni uzupełnić niedobór witaminy C i K.

Wskazania do dalszej diagnostyki z powodu krwawienia z nosa

Jeżeli krwawienie udaje się szybko zatamować i nie pojawia się zbyt często, nie ma powodów do obaw. Częste krwotoki z nosa powinny jednak wzbudzić obawy i skłonić do dalszej diagnostyki. Niezwłocznie skorzystać z pomocy lekarskiej muszą także ci, u których krwawienie trwa dłużej niż 20 minut – może być niebezpieczne dla zdrowia i życia, a tylko profesjonalna tamponada i podanie leków obkurczających naczynie umożliwia zatamowanie krwotoku.

Pierwsza pomoc w przypadku krwotoku z nosa

Pomimo licznych akcji społecznych, wielu chorych wciąż nie wie, jak tamować krwotok z nosa. Nieumiejętne próby udzielenia pomocy mogą prowadzić do zaostrzenia krwawienia lub nieprzyjemnych konsekwencji zdrowotnych. Pod żadnym pozorem nie należy odchylać głowy do tyłu – w takim ułożeniu krew ścieka po ścianach gardła. Przede wszystkim wskazane jest zachowanie spokoju, następnie powinno się dokładnie wyczyścić nos z zalegających skrzepów i zanieczyszczeń, siąść prosto i przechylić tułów do przodu, przy tym lekko uciskając na płatki nosa. W ten sposób tworzy się naturalny tampon. Po kilku minutach należy sprawdzić, czy krwawienie ustąpiło. Bezpośrednio po jego zatamowaniu nie należy wydmuchiwać nosa, konieczne jest także powstrzymywanie się od ćwiczeń fizycznych oraz unikanie pomieszczeń z suchym powietrzem. Najlepiej odpoczywać przez kilka najbliższych godzin, aby nie dopuścić do powrotu dolegliwości. Jeżeli krwawienie z nosa utrzymuje się przez 20 minut, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, w wielu przypadkach konieczne jest założenie specjalnego cewnika.