Kroplówki – rodzaje, technika wykonania w domu

Fot: sudok1 / gettyimages.com

Kroplówki to sposób na szybkie, dożylne uzupełnienie niezbędnych substancji lub podanie leków. W trosce o bezpieczeństwo pacjenta, wykonując wlew, należy dbać o aseptykę i przeprowadzać zabieg zgodnie z obowiązującymi zasadami.

Kroplówka to metoda podawania odpowiednio przygotowanych, jałowych roztworów lub zawiesin bezpośrednio do żyły chorego. Wykonanie wlewu w warunkach domowych jest możliwe, o ile pacjent ma założony dostęp do żyły (motylek, wenflon lub wkłucie centralne, np. podobojczykowe), a podająca płyny osoba jest odpowiednio przeszkolona.

Wskazania do podawania kroplówek w domu

Kroplówka w domu chorego może być podawana w ramach pomocy doraźnej lub jako element stałego leczenia. Jednorazowe lub kilkukrotne wlewy dożylne wykonuje się najczęściej w następujących sytuacjach:

  • konieczność nawodnienia chorego z wysoką gorączką,
  • podanie leków rozkurczowych i przeciwbólowych, np. w przypadku kolki nerkowej,
  • podawanie innych zaleconych przez lekarza leków lub preparatów.

Systematyczne wykonywanie kroplówek może być niezbędne u chorych:

  • wyniszczonych (np. z powodu choroby nowotworowej lub anoreksji),
  • wymagających żywienia pozajelitowego, m.in. z powodu zespołu krótkiego jelita,
  • przygotowywanych do pewnych typów zabiegów lub znajdujących się w okresie pooperacyjnym,
  • wymagających regularnego podawania leków.

Niektóre typy przetoczeń (np. preparaty krwiozastępcze i krwiopochodne, immunoglobuliny, leki cytostatyczne, niektóre antybiotyki) wykonuje się wyłącznie pod kontrolą wykwalifikowanego personelu w gabinecie zabiegowym lub w szpitalu.

Rodzaje kroplówek do podawania w domu

Kroplówki podawane w domu to najczęściej preparaty służące uzupełnieniu płynów i elektrolitów. Są to odpowiednio przygotowane roztwory zawierające różne kombinacje jonów podstawowych pierwiastków, takich jak sód, potas, wapń, magnez, w postaci rozpuszczalnych soli (chlorków, cytrynianów, octanów, mleczanów). Płyny te są izotoniczne (ich osmolarność odpowiada osoczu krwi) i mają neutralną kwasowość (odczyn pH).

Najczęściej stosowane środki to:

  • fizjologiczny (0,5%) roztwór soli (NaCl),
  • płyn wieloelektrolitowy (PWE),
  • roztwór Ringera klasyczny lub z mleczanami.

Podstawowym płynem zabezpieczającym potrzeby energetyczne organizmu jest pięcioprocentowy roztwór glukozy. Jego stosowanie pozwala na uzupełnienie braków żywieniowych przez krótki czas. Jeśli chory nie może się normalnie odżywiać przez co najmniej kilka dni, komponuje się dla niego odpowiednią, zbilansowaną dietę pozajelitową.

Składa się ona nie tylko z węglowodanów, ale również z białek, tłuszczów i witamin. Odpowiednie preparaty są przygotowywane w specjalistycznych ośrodkach i regularnie dostarczane choremu. Ich okres przydatności bywa zwykle bardzo krótki. Osoby, które wymagają przewlekłego żywienia pozajelitowego, są tak przeszkolone, by dobierać dawki preparatów odpowiednio do obciążenia fizycznego i poziomu aktywności. Mając pewne doświadczenie, mogą przez wiele lat prowadzić niemal normalny tryb życia.

Jeśli chory wymaga podawania leków w kroplówce, to przed rozpoczęciem wlewu wstrzykuje się je do butelki z odpowiednim płynem. Czasem jest to dostarczony przez producenta leku specjalny roztwór, ale zwykle wykorzystywany jest roztwór fizjologiczny soli (0,9%) lub glukozy (5%). Wytwórca preparatu przeważnie załącza informację, jak i w czym należy rozpuścić lek.

Zobacz film i dowiedz się jak skutecznie pozbyć się biegunki:

Zobacz film: Przyczyny i leczenie biegunki. Źródło: 36,6.

Kroplówki witaminowe

Kroplówki witaminowe są najczęściej elementem długotrwałego żywienia pozajelitowego, ale niekiedy wykorzystywane są również z innych wskazań. Często przytaczany, choć niepoparty badaniami naukowymi, jest pogląd, że roztwór witamin może przyspieszyć regenerację organizmu po nadmiernym spożyciu alkoholu i zlikwidować objawy tzw. kaca. Niektóre ośrodki kosmetologiczne oferują kroplówki witaminowe jako część kuracji odmładzających, regenerujących, wzmacniających albo odtruwających organizm.

Jak podłączyć kroplówkę?

Podłączenie kroplówki w warunkach domowych jest możliwe przy zachowaniu kilku podstawowych zasad:

1. Chory musi mieć wenflon lub motylek założony do żyły obwodowej przez fachowy personel albo wykonane centralne wkłucie do dużego naczynia (np. do żyły podobojczykowej).

2. O miejsce wkłucia wenflonu należy odpowiednio dbać, zabezpieczać je przed możliwą infekcją i obserwować, czy w pobliżu nie tworzy się stan zapalny, krwiak albo czy podawane płyny nie wydostają się poza naczynie żylne.

3. Podawać można wyłącznie płyny dopuszczone do obrotu, zakupione w aptece lub dostarczone przez personel medyczny.

4. Preparaty podaje się pod warunkiem, że do momentu użycia były prawidłowo przechowywane, opakowania nie są uszkodzone, a widoczny płyn wygląda prawidłowo i nie ma w nim żadnych zmętnień ani osadów.

5. Kroplówkę wykonuje się za pomocą jednorazowego zestawu do przetoczeń i (w miarę możliwości i potrzeb) pompy infuzyjnej.

6. Prędkość podawania leków i odstęp pomiędzy poszczególnymi dawkami są zgodne z zaleceniem lekarza.

7. Zaobserwowanie przez chorego lub podającego kroplówkę jakichkolwiek niepokojących objawów w trakcie wlewu powinno być powodem natychmiastowego przerwania kroplówki i konsultacji z personelem medycznym. Podawany płyn należy w takim przypadku oczywiście zabezpieczyć i zachować do badania.

Ostatnim i najważniejszym punktem jest podłączanie kroplówki przez odpowiednio przygotowaną osobę. W trakcie całego wlewu powinna ona obserwować chorego.



Data aktualizacji: 10.12.2018,
Opublikowano: 09.03.2018 r.

Komentarze (2)

Trwa dodawanie...
Komentarz dodany!
Komentarz nie mógł zostać dodany

amelie2 16.07.2020r.

Nie podano jak przygotować zestaw do podania kroplówki, jak regulować szybkość przepływu płynu infuzyjnego.

Rb 11.03.2018r.

Zdjęcie jest mylące, bo przedstawia opryszczkę, popularnie zwaną zimnem.

Zobacz wszystkie 2 komentarzy
Alzheimerem można się zarazić? Niepokojące odkrycie badaczy

Priony to groźne białka, które przyczyniają się do rozwoju choroby Creutzfeldta-Jakoba. Najnowsze badania sugerują, że związki te mają swój udział w powstawaniu zmian w mózgu typowych dla schorzeń otępiennych, w tym alzheimera. Jak to możliwe?  

Czytaj więcej
Te objawy mogą wskazywać na cukrzycę, można je łatwo rozpoznać 

Cukrzyca to poważna choroba, z którą zmaga się coraz więcej osób. Jej najbardziej charakterystycznym objawem jest wysoki poziom glukozy we krwi. Co może o nim świadczyć? 

Czytaj więcej
Rak szyjki macicy, jak się przed nim chronić? W Polsce kobiety umierają z jego powodu codziennie

Rak szyjki macicy to choroba, którą w wielu krajach udało się niemal całkowicie wyeliminować. Niestety Polska znajduje się w grupie państw, w których nowotwór wciąż stanowi poważny problem.  

Czytaj więcej
Kiedy zaszczepić dziecko na odrę? WHO alarmuje, niepokojący wzrost zachorowań

W minionym roku odnotowano aż 45-krotny wzrost zachorowań na odrę. W ocenie WHO ten skok spowodowany jest mniejszą liczbą szczepień ochronnych wykonanych w czasie pandemii COVID-19. Czy grozi nam powrót tej niebezpiecznej choroby? 

Czytaj więcej
Sanepid apeluje: Ruszyły sczepienia przeciw odrze, uzupełnijmy zaległości 

Odra to wyjątkowo niebezpieczna i trochę zapomniana choroba. Niestety rezygnacja ze szczepień ochronnych może sprawić, że choroba wróci. Jak bardzo jest groźna?  

Czytaj więcej
W tym wieku przestań pić alkohol, aby uniknąć demencji. Lekarze potwierdzają

Picie alkoholu jest groźne dla zdrowia. Badacze przekonują, że w pewnym wieku sięganie po napoje wyskokowe staje się wyjątkowo niebezpieczne. Kiedy należy go zupełnie odstawić? 

Czytaj więcej
Nowe objawy COVID-19. To już nie utrata węchu i słuchu. Nowy wariant koronawirusa

Mimo że pandemii już nie ma, to koronawirus SARS-CoV-2 nie zniknął. Wirus mutuje i cały czas stanowi zagrożenie dla naszego zdrowia. Od pewnego czasu najbardziej aktywny jest wariant JN.1. Co o nim wiadomo? Jak bardzo jest niebezpieczny?  

Czytaj więcej
Alkohol na mrozie? To może być śmiertelnie niebezpieczne połączenie 

Wiele osób uważa, że nic tak nie rozgrzewa w zimie, jak alkohol. Tymczasem sięganie po tego rodzaju trunki, gdy przebywamy na mrozie może być bardzo niebezpieczne. Dlaczego i jakie mogą być tego konsekwencje? 

Czytaj więcej
Wirus RSV dominuje w polskich gabinetach, szaleje wśród dzieci i dorosłych 

Przybywa małych pacjentów zakażonych wirus RSV. Co gorsza, infekcja bywa na tyle niebezpieczne, że część dzieci wymaga hospitalizacji. Co warto wiedzieć o tym patogenie? Jak rozpoznać, że to właśnie on stoi za chorobą dziecka?  

Czytaj więcej
Niedobór witaminy B12, może doprowadzić do poważnych konsekwencji 

Witamina B 12 to jedna z ważniejszych substancji, bez których organizm człowieka nie może się obejść. Co może przemawiać za jej niedoborem? 

Czytaj więcej