Kozłek lekarski pomaga przy wielu dolegliwościach. Kobiety mogą stosować go w przypadku bolesnego miesiączkowania. Roślina pozwala ukoić nerwy i zażyć spokojnego snu.

Kozłek lekarski – charakterystyka

Kozłek lekarski posiada kłącza – podziemne łodygi i korzeń. Składowe części rośliny znajdują zastosowanie w lecznictwie. Od czerwca do sierpnia wypuszcza także kwiaty, od białych po różowe i lekko fioletowe. Mają słodkawy zapach, który stanowi afrodyzjak dla kotów. Korzeń kozłka (tzw. korzeń waleriany) jest wykorzystywany zarówno w medycynie konwencjonalnej, jak i niekonwencjonalnej.

Roślinę można spotkać przy brzegach wód, na niskich torfowiskach, na mokrych łąkach oraz w wilgotnych lasach – zwłaszcza w łęgach olszowych. Miejsca suche czasami porasta kozłek w formie skarlałej. Jednak w celach spożywczych i leczniczych roślina nie jest pozyskiwana z naturalnych miejsc występowania, a ze specjalnie wyodrębnionych upraw, żeby zapobiec uszczupleniu jego naturalnych zasobów. Poza tym zawiera ona wtedy więcej substancji aktywnych.

Kozłek wykazuje właściwości zdrowotne o różnych natężeniach w zależności od rozpuszczalnika, na bazie którego przyrządzony został wyciąg z rośliny – alkoholowy ma silniejsze działanie niż wodny. Zawarte w kozłku substancje aktywne, głównie olejki eteryczne, lepiej rozpuszczają się w alkoholu. Kłącza i korzenie rośliny powinny być suszone w przeznaczonych do tego celu suszarniach, w których panuje temperatura maksymalna 35°C. Przy oddziaływaniu wyższych temperatur zdrowotne właściwości kozłka giną.

Kozłek lekarski – właściwości zdrowotne

Ziele kozłka lekarskiego stosowane jest przy wielu dolegliwościach – m.in. żołądkowych, towarzyszących miesiączce czy nawet łupieżu.

Kozłek a układ pokarmowy

Medycyna niekonwencjonalna od dawna zna właściwości kozłka, które oddziałują zbawiennie na wszelkie dolegliwości układu pokarmowego. Kozłek lekarski wzmaga wydzielanie śliny, która pomaga trawić pokarm już od momentu przyjęcia go do ust. Roślina ma również działanie wiatropędne i rozkurczowe – pomaga więc przy skurczach i bólach żołądka. Wzmaga także wydzielanie soków żołądkowych i dzięki temu pokarm jest szybciej trawiony.

Zobacz także: Nagietek – właściwości lecznicze i kosmetyczne. Jak stosować nagietek lekarski?

Kozłek a układ moczowy

Roślina działa pomocniczo także w schorzeniach układu moczowego. Pomaga wypłukiwać piasek z nerek, działa leczniczo przy zakażeniach i zapaleniach pęcherza oraz dróg moczowych. Osoby zmagające się z kamicą nerkową mogą z powodzeniem stosować kozłka.

Kozłek na PMS i miesiączkę

Kozłek pomaga także przy bólach miesiączkowych i zespole napięcia przedmiesiączkowego. Działa uspokajająco, rozkurczająco i niweluje ból. Wskazany jest także dla kobiet w okresie przekwitania.

Kozłek w walce z łupieżem

Napary z kozłka stosowane zewnętrznie – na skalp głowy – pomagają zwalczyć łupież. Rozprawiają się również z łojotokiem i niektórymi chorobami skóry.

Kozłek na uspokojenie i niezakłócony sen

Waleriana stosowana jest w celach uspokajających – dzięki działaniu korzeni i kłączy kozłka zostaje obniżona aktywność ośrodkowego układu nerwowego. Dzięki temu zmniejsza się uczucie niepokoju, zlikwidowane zostają stany napięcia, pobudzenia nerwowego i zdenerwowania. Wyciągi z rośliny wspomagają układ nerwowy w osiągnięciu odprężenia psychicznego.

W przypadku osób cierpiących na umiarkowaną bezsenność i zmagających się z trudnościami w zasypianiu, których powodem może być całodzienne napięcie, nerwy i stres, waleriana również sprawdzi się znakomicie. Korzeń i kłącze kozłka poprawiają jakość snu, redukują czas potrzebny do zaśnięcia i sprawiają, że można spokojnie przespać noc bez nadmiernego wybudzania.

Zobacz także: Szałwia lekarska – zastosowanie, właściwości lecznicze i kosmetyczne. Kiedy stosować szałwię?

Kozłek lekarski – jak go stosować? Skutki uboczne

Walerianę uważa się za dosyć bezpieczny preparat, jednak nie można stosować jej ciągle i w dużych dawkach. Optymalny czas jednorazowej kuracji wynosi 30 dni – po tym czasie powinno się zrobić 14-dniową przerwę, po upływie której ponownie można stosować zioło.

Zaleca się nie przyjmowania kozłka lekarskiego równolegle z zażywaniem leków zwiotczających mięśnie, uspokajających lub antydepresantów. Nie można także pić wtedy alkoholu. Osoby zmagające się z chorobami nerek i wątroby oraz chore na raka powinny skonsultować z lekarzem, czy mogą stosować walerianę.

Przeciwwskazaniami do stosowania kozłka są także: ciąża, karmienie piersią, prowadzenie pojazdów i obsługa urządzeń mechanicznych oraz operacje w znieczuleniu ogólnym. Leki stosowane przez anestezjologów wchodzą w reakcję z walerianą, która może zaburzyć ich działanie.

Kozłka nie powinny przyjmować dzieci poniżej 12 roku życia, natomiast osoby starsze mogą mieć po nim zawroty głowy lub doznać omdleń i zaburzeń świadomości.