Jedną z form terapii tarczycy jest jodowanie. Stosuje się tę metodę leczenia w przypadku znacznego powiększenia tarczycy, w nadczynności, kiedy chory nie kwalifikuje się do operacji. Metoda ta ma jednak pewne przeciwwskazania, jak np. ciąża. Na efekty leczenia należy czekać kilka tygodni, a podczas terapii należy przestrzegać ściśle określonych zaleceń.

Jodowanie tarczycy – co to jest?

Jodowanie tarczycy to inaczej terapia jodem radioaktywnym. Stosowana jest przy nadczynności tarczycy, szczególnie jeśli chory nie jest kwalifikowany do zabiegu operacyjnego lub kiedy nadczynność tarczycy nie poddaje się leczeniu farmakologicznemu. W nadczynności tarczycy dochodzi do nadmiernej produkcji hormonów. Pojawiają się objawy w postaci nietolerancji ciepła, nadmiernej potliwości, utraty masy ciała mimo braku diety, zwiększonego apetytu, bezsenności, wewnętrznego niepokoju, osłabienia siły mięśniowej, pobudzenia, nerwowości czy biegunki. Dołączają się często drżenia rąk, kołatania serca, wzrost ciśnienia tętniczego. U kobiet dochodzi do zaburzeń miesiączkowania. Przyczyną nadczynności tarczycy najczęściej jest choroba Gravesa-Basedowa, czyli nadczynność tarczycy na tle autoimmunologicznym. U starszych osób częściej nadczynność wynika z powstawania tzw. woli guzkowych nadczynnych. W przypadku tej pierwszej, cała tarczyca odpowiedzialna jest za nadprodukcję hormonów. Wole guzkowe polegają natomiast na występowaniu pojedynczych lub mnogich guzków aktywnych, wydzielających hormony w nadmiarze.

Zobacz nasz film i dowiedz się za co odpowiada tarczyca

Przygotowanie do zabiegu jodowania tarczycy

Jodowanie tarczycy to dość prosty zabieg. Chory przyjmuje kapsułkę z jodem, a następnie mierzy się tzw. jodochwytność tarczycy i poziom hormonów tarczycy. Przed przystąpieniem do zabiegu konieczne jest wykluczenie procesu nowotworowego w tarczycy za pomocą biopsji lub USG. Absolutnym przeciwwskazaniem do zabiegu jodowania tarczycy jest ciąża.

Zaleca się wykonanie testu ciążowego przed przystąpieniem do leczenia, choć nie jest to terapia zalecana w okresie reprodukcyjnym. Po zabiegu jodowania nie wolno jeszcze przez co najmniej pół roku zajść w ciążę. U mężczyzn również zalecane jest odłożenie planów reprodukcyjnych o co najmniej pół roku, a najlepiej o rok. U wszystkich leczonych okres kwarantanny po zabiegu obejmuje około 2 tygodni. Wynika to z tego, że jod jest później wydalany z organizmu, wobec czego może stanowić zagrożenie, szczególnie dla dzieci czy kobiet w ciąży w otoczeniu. Dlatego kontakt z nimi powinien być w tym czasie maksymalnie ograniczony.

Skąd wiadomo, że tarczyca choruje? Odpowiedź znajdziesz w naszym filmie

Zasady działania jodowania tarczycy

W jodowaniu tarczycy stosuje się izotop promieniotwórczy jodu J131. Emituje on dwa rodzaje promieniowania – o krótkim i długim zasięgu. Największe znaczenie ma krótkie promieniowanie beta, które oddziałuje na komórki tarczycy znajdujące się w sąsiedztwie nagromadzonego radiojodu. Nie działa ono na tkanki sąsiadujące, a już na pewno nie na narządy oddalone od tarczycy. Ponadto tylko tarczyca ma zdolność gromadzenia podanego jodu, wobec czego zakres terapeutyczny ogranicza się wyłącznie do tego gruczołu. Dochodzi do uszkodzenia komórek tarczycowych, tarczyca ulega obumarciu, zwłóknieniu. Zmniejsza się jej objętość i produkcja hormonów. Jodowanie wywołuje miejscowy stan zapalny w tarczycy i stąd te zmiany. Najczęściej wystarczy pojedyncze jodowanie, choć są chorzy, u których powtarza się ten proces dwu-, trzykrotnie.

Skutki jodoterapii

Po kilku tygodniach od leczenia obserwowany jest spadek syntezy hormonów przez tarczycę. Jod przez kilka dni po zabiegu jest aktywny w komórkach tarczycy, hamuje syntezę hormonów tarczycy. Zdarza się, że skutkiem leczenia nadczynności jest niedoczynność tarczycy. Z wiekiem tarczyca ulega naturalnemu zwłóknieniu na skutek starzenia się komórek organizmu. Dlatego też nawet jeśli podczas terapii jodowania zniszczono tylko część tarczycy, w przyszłości może rozwinąć się niedoczynność tego gruczołu. Jednak jest ona znacznie łatwiejsza do leczenia, dlatego nie jest to bardzo niepożądany skutek uboczny jodowania tarczycy. Można nawet powiedzieć, że niedoczynność jest naturalnym skutkiem jodowania tarczycy.

Jak wygląda chora tarczyca? Dowiesz się tego z naszego filmu