Zdarza się, że polipy w żołądku są sygnałem występowania stanu zapalnego w obrębie przewodu pokarmowego lub choroby dziedzicznej. W każdym przypadku występowania polipów żołądka należy przeprowadzić badanie histologiczne oraz inne badania dodatkowe mające wykluczyć ryzyko powstania nowotworu.
Polipy żołądka – przyczyny
Polip żołądka to określenie makroskopowego tworu uwypuklającego się do światła żołądka. Zmiana ta wywodzi się z błony śluzowej żołądka. Polipy żołądka mogą występować pojedynczo, ale bywają też mnogie.
Polipy w żołądku można podzielić na kilka różniących się od siebie grup. Najczęstsze z nich to:
- polipy dna żołądka (fundic gland polyps, polipy Elsnera lub polipy trawieńcowe) – występujące najczęściej u chorych w średnim wieku, mogą być skojarzone z polipowatością rodzinną, są zazwyczaj mnogie i drobne. Ryzyko zezłośliwienia jest bardzo małe;
- polipy hiperplastyczne żołądka – najczęściej występują w okolicy przedodźwiernikowej żołądka, zazwyczaj jako pojedyncze zmiany;
- polipy gruczolakowate.
Inne polipy żołądka to polipy hamartoma, polipy nienabłonkowe: guz stromalny (GIST), mięśniak gładkokomórkowy, polip włóknisto-zapalny, trzustka ektopowa, tłuszczak i guzy neuroendokrynne.
Czynniki powodujące rozwój polipów na żołądku to długotrwała terapia lekami z grupy IPP, zmniejszającymi wydzielanie soku żołądkowego, stosowanymi na przykład w leczeniu refluksu żołądkowo-przełykowego. Mogą powstać również w wyniku przewlekłych zmian zapalnych żołądka o etiologii infekcyjnej (H. pylori), autoimmunologicznej (anemia złośliwa) lub chemicznej (żółciowe zapalenie żołądka). Polipy żołądka mogą pojawić się również w wyniku błędów dietetycznych, nadużywania alkoholu oraz palenia papierosów.
Jak działa układ pokarmowy? Dowiesz się tego z filmu:
Objawy jakie dają polipy żołądka?
Polipy żołądka zwykle nie dają objawów (tak jest w 90% obecnych polipów), a o ich istnieniu pacjent dowiaduje się podczas gastroskopii. Mogą występować nieznaczne krwawienia. Większość z nich nie ma potencjału zezłośliwienia.
Rzadko występują inne objawy, takie jak ból brzucha, wymioty, nudności. Dodatkowo może pojawić się uczucie zgagi, odbijanie oraz ból nadbrzusza oraz gorsze samopoczucie i biegunka. Objawy alarmujące, które mogą sugerować rozwijający się proces nowotworowy to znaczna utrata masy ciała oraz anemia świadcząca o utracie krwi.
Diagnostyka przy podejrzeniu polipów żołądka
Polipy żołądka są wykrywane za pomocą gastroskopii, czyli badania przewodu pokarmowego polegającego na wprowadzeniu endoskopu przez jamę ustną i oglądaniu za jego pomocą błony śluzowej przełyku oraz żołądka.
Polipy żołądka mogą zezłośliwieć, dlatego zaleca się ich usuwanie podczas gastroskopii oraz przesyłanie do badania histopatologicznego.
W niektórych przypadkach polipów hiperplastycznych dopuszcza się ich obserwację przez coroczną gastroskopię i pobieranie wycinków celem wykonania badania histopatologicznego. Dodatkowo zleca się badania na obecność bakterii H. pylori.
Polipy żołądka – leczenie
Postępowanie lecznicze, które należy wdrożyć, zależy od wyniku badania histologicznego oraz wielkości zmian, a także obrazu klinicznego i obecności objawów. Polipy uszypułowane o średnicy 1,0–2,0 cm usuwa się za pomocą endoskopii (polipektomia żołądka), natomiast polipy nieuszypułowane (zmiany o średnicy przekraczającej 2 cm) leczy się operacyjnie – wycina się je lub część żołądka. Endoskopowe usuwanie polipów żołądka nie jest bolesne, przeprowadza się je podczas gastroskopii.
Dodatkowo zaleca się zastosowanie antybiotykoterapii w celu eradykacji, czyli usunięcia bakterii Helicobacter pylori. Aż 80% polipów może ulec regresji po prawidłowo przeprowadzonym leczeniu za pomocą antybiotyków. W przypadku stosowania leków z grupy IPP może być konieczne ich odstawienie.
Dieta jako wsparcie procesu leczenia
Jaka dieta jest odpowiednia przy polipach żołądka? W przypadku wykrycia polipów żołądka, w ich leczeniu może być pomocna modyfikacja dotychczasowej diety polegająca na rezygnacji z produktów ciężkostrawnych i ostrych przypraw. Ważne jest również przestrzeganie zasad piramidy zdrowego żywienia. Zaleca się wyeliminowanie produktów zawierających duże ilości konserwantów, fast foodów i wysoko przetworzonej żywności. Niezbędne jest wykluczenie ze swojej diety alkoholu, papierosów oraz kawy. Zaleca się spożywanie dużej ilości owoców (niekoniecznie cytrusów) i warzyw (wskazane są warzywa gotowane). Należy pamiętać też o prawidłowym nawodnieniu.
Dieta po usunięciu polipa żołądka powinna zapobiegać powstawaniu kolejnym zmianom, dlatego nie warto wracać do złych nawyków żywieniowych, a dbać o siebie nawet wtedy, gdy wydaje się, że problem został już rozwiązany.
Bibliografia:
1. Noszczyk W., Chirurgia. Repetytorium. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016
2. Shaib Y.H., Rugge M., Graham D.Y., Genta R.M.: Management of gastric polyps: panendoscopy-based approach. Clin. Gastroenterol. Hepatol., 2013; 11 (11): 1374–1384
3. Abraham S.C.: Fundic Gland Polyps. Common and Occasionally Problematic Lesions. Gastroenterol. Hepatol. 2010; 6(1): 4851