Dobór filtrów słonecznych (fotoprotekcyjnych) zależy m.in. od karnacji, kondycji skóry, wystawienia na promieniowanie słoneczne, a także od tolerancji substancji zawartych w preparatach. Coraz częściej używa się naturalnych filtrów przeciwsłonecznych, które nie alergizują, a ich skuteczność jest porównywalna do tych syntetycznych.
Filtr przeciwsłoneczny – działanie
Każdego dnia, w szczególności podczas słonecznego, skóra wystawiana jest na działanie promieniowania ultrafioletowego. Niezbędna jest więc codzienna ochrona przed szkodliwymi czynnikami emitowanymi przez środowisko.
Skóra w sposób naturalny broni się przed promieniowaniem słonecznym, wytwarzając zwiększoną ilość melaniny, co można zauważyć pod postacią powstającej opalenizny. Efektami poddawania się promieniowaniu UV są także zaczerwienienie i podrażnienie skóry. Pod wpływem promieni skóra szybciej się starzeje i jest bardziej podatna na powstawanie nowotworów.
Przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego można ochronić się poprzez stosowanie filtrów przeciwsłonecznych, które występują pod postacią substancji odbijających lub pochłaniających promieniowanie. Substancje te chronią przed promieniowaniem UVB (to ono ma działanie podrażniające skórę) lub UVA (odpowiada za starzenie się skóry), czasem przed obydwoma rodzajami promieniowania jednocześnie.
Bardzo duże znaczenie ma obecność dodatkowego składnika preparatów fotoprotekcyjnych, który występować może w towarzystwie filtrów przeciwsłonecznych – substancji utleniającej. Ma ona redukować wolne rodniki powstające w skórze pod wpływem promieniowania słonecznego, co zmniejsza prawdopodobieństwo powstania uszkodzeń.
Coraz częściej do preparatów chroniących przed promieniami słonecznymi wprowadza się składniki naturalne, które mają zdolność pochłaniania promieniowania UV. Naturalne filtry przeciwsłoneczne zawarte są w niektórych olejach: kokosowym, sezamowym, awokado, w oleju z nasion dzikiej marchwi.
Nie każda substancja mająca działanie fotoprotekcyjne jest odpowiednia do stosowania na skórę. Aktualnie obowiązują wytyczne zawarte w dokumencie „Lista substancji promieniochronnych dozwolonych do stosowania w kosmetykach”, który został opublikowany 30 marca 2005 r., ze zmianami z dnia 10 grudnia 2009 r.
Polecamy: 10 najskuteczniejszych sposobów na podrażnienia słoneczne
Więcej na temat tego, dlaczego należy używać kremów z filtrem znajdziecie na filmie:
Filtry przeciwsłoneczne – rodzaje
Pod względem mechanizmu działania filtry przeciwsłoneczne dzielą się na filtry przeciwsłoneczne chemiczne oraz fizyczne. Te pierwsze mają za zadanie absorbować promienie słoneczne, drugie natomiast działają w mechanizmie odbijania lub rozpraszania promieni słonecznych.
Filtry przeciwsłoneczne fizyczne, których przedstawicielami jest ditlenek tytanu, mają właściwości kryjące, odbijają promieniowanie zarówno UVA, jak i UVB. Ich mankamentem jest możliwość brudzenia ubrań i z tego względu, choć lepiej chroniące, są rzadziej stosowane.
Filtry przeciwsłoneczne chemiczne, które pochłaniają promieniowanie i zamieniają je na energię cieplną, dzielą się pod względem długości fali pochłanianego promieniowania UV. Nie chronią one przed promieniowaniem UVA, które daje odległe skutki.
Najwyższy filtr przeciwsłoneczny
Stopień ochrony przed promieniowaniem słonecznym określany jest przez wskaźnik SPF (sun protection factor). Na jego podstawie można wyróżnić różne rodzaje filtrów słonecznych:
- miski: 2, 4, 6 SPF
- średni: 8, 10, 12 SPF
- wysoki 15, 20, 25 SPF
- bardzo wysoki 30, 40, 50 SPF
- ultrawysoki 50+ SPF.
Najwyższą ochronę przeciwsłoneczną zapewnia filtr 100 SPF.
Jaki filtr przeciwsłoneczny wybrać?
Każda osoba powinna indywidualnie dobrać kosmetyki z filtrem przeciwsłonecznym do swojej karnacji. W polskiej populacji sugerowane jest używanie filtrów przeciwsłonecznych 50 SPF, by osiągnąć pełną ochronę, ale dobrym wyborem będą także filtry 30 i 40.
Należy wybierać produkty, które chronią zarówno przed promieniowaniem UVA, jak i UVB, niealergizujące, dobrze rozprowadzające się na skórze, wodoodporne.
Wysokie filtry przeciwsłoneczne (50+, 100) powinny być stosowane szczególnie u dzieci, osób w czasie leczenia światłouczulającego, z jasną karnacją.
Odpowiedni filtr przeciwsłoneczny dla niemowląt powinien być bezzapachowy, delikatny, nieobciążający, hipoalergiczny. Dobrym wyborem będzie preparat w postaci emulsji z filtrem przeciwsłonecznym. Należy szukać produktów, w których zaznaczona jest na opakowaniu możliwość stosowania od pierwszych miesięcy życia.
Filtry przeciwsłoneczne – stosowanie
Preparaty z filtrami przeciwsłonecznymi w kosmetykach powinno stosować się przez cały rok. Kremy/emulsje z filtrem przeciwsłonecznym, by prawidłowo chroniły przed promieniami UV, nakłada się 20 minut przed wyjściem z domu. Aplikację powtarza się co około 2 godziny i po wyjściu z kąpieli.
Należy pamiętać o przechowywaniu kremów z filtrami przeciwsłonecznymi w odpowiedniej temperaturze – od 5 do 25℃, by umożliwić im prawidłowe działanie.
Bibliografia:
- Bojarowicz H. - Kosmetyki ochrony przeciwsłonecznej. Część I. Filtry UV oraz ich właściwości. Probl Hig Epidemiol 2014, 95(3): 596-601.