Grypa żołądkowa, zwana zwyczajowo jelitówką, to zakażenie przewodu pokarmowego wywołane przeważnie przez rotawirusy, norowirusy bądź bakterie z rodzaju Campylobacter. Szczyt zachorowalności przypada na okres zimowy. Objawy grypy żołądkowej pojawiają się w ciągu 1–2 dni od zarażenia, do którego dojść może drogą pokarmową lub kropelkową.
Objawy grypy żołądkowej – co odpowiada za ich powstanie?
Za pojawienie się grypy żołądkowej odpowiadać mogą różne czynniki. Wśród dorosłych chorobę wywołują głównie norowirusy. Z kolei objawy grypy żołądkowej u dzieci powodowane są przeważnie przez rotawirusy. Szacuje się, że do 70–90% infekcji rotawirusowych prowadzi wirus A. W populacji dzieci za około 10% przypadków jelitówki odpowiadają norowirusy. Oprócz etiologii wirusowej możliwa jest także bakteryjna (bakterie z rodzaju Salmonella, Campylobacter, Shigella, Escherichia coli) lub pasożytnicza, przy czym rzadko się je stwierdza.
Jak szybko pojawiają się objawy grypy żołądkowej?
Początkowe objawy grypy żołądkowej pojawiają się w ciągu 1–2 dni od zakażenia. Następuje ono drogą pokarmową lub kropelkową. W pierwszym przypadku choroba szerzy się przez zakażony patogenami pokarm lub wodę. Sprzyja jej niski poziom higieny osobistej i sanitarnej otoczenia. Z kolei zakażenie drogą kropelkową wiąże się z bezpośrednim kontaktem z wydzielinami chorej osoby lub przedmiotami przez nie zanieczyszczonymi. Ryzyko szerzenia jelitówki jest szczególnie wysokie w dużych skupiskach ludzkich, np. w szkołach, zakładach pracy.
Jakie są objawy grypy żołądkowej?
Objawy grypy żołądkowej u dorosłych i dzieci są podobne. Choroba prowadzi przeważnie do biegunki lub wymiotów. Inne dolegliwości ze strony układu pokarmowego stanowią: nudności, brak apetytu, kurczowe bóle jamy brzusznej. W przypadku wirusowej etiologii choroby stwierdza się dodatkowo podwyższoną temperaturę ciała, której towarzyszą dreszcze, wzmożona potliwość, ogólne osłabienie, uczucie rozbicia, ból głowy lub mięśni. Z kolei gdy za rozwój grypy żołądkowej odpowiada zakażenie bakteryjne, u chorego pojawić się mogą krwawe stolce. Dzieci podczas choroby odmawiają jedzenia, stają się nadmiernie płaczliwe, rozdrażnione, apatyczne. Dodatkowo pojawić mogą się u nich kolki i ulewanie.
Objawy grypy żołądkowej zarówno u dorosłych, jak i u dzieci ustępują przeważnie w ciągu 3–5 dni, maksymalnie do tygodnia. Wyjątek stanowią przypadki choroby w krajach ubogich, w których utrzymuje się nawet przez kilka tygodni.
Jak sobie poradzić z grypą żołądkową? Dowiesz się tego z filmu:
Objawy grypy żołądkowej – ryzyko odwodnienia
Objawy grypy żołądkowej, takie jak intensywne biegunki lub wymioty, wiążą się z ryzykiem odwodnienia. Rozumie się je jako stan, kiedy ilość wody w organizmie jest mniejsza niż wymagana do prawidłowego funkcjonowania. Odwodnienie jest szczególnie niebezpieczne dla pacjentów pediatrycznych i geriatrycznych. Skutkuje spadkiem sił, obniżeniem poziomu odporności, zaburzeniem gospodarki elektrolitowej. W ciężkich przypadkach dojść może do utraty świadomości, a nawet uszkodzenia organów wewnętrznych i śmierci. Początkowo odwodnienie nie daje żadnych objawów. Wraz z ubytkiem wody stwierdza się m.in.: uczucie silnego pragnienia, spadek masy ciała, suchość w ustach, ból i zawroty głowy, zmniejszoną ilość oddawanego moczu, osłabienie, zaburzenia widzenia, omdlenie, przyspieszony oddech, zmniejszenie potliwości, ustanie wydzielania śliny, zapadnięte oczy, senność, zaburzenia mowy.
Objawy grypy żołądkowej a nawadnianie organizmu
Bardzo ważnym elementem leczenia grypy żołądkowej jest nawadnianie organizmu. Choremu na jelitówkę najlepiej podawać mineralną wodę niegazowaną, niesłodzoną herbatę, napary z mięty pieprzowej, rumianku, szałwii, kobylaka, borówki czernicy. Wymienione zioła działają przeciwbiegunkowo, przeciwbólowo oraz łagodzą skurcze jelit. Możliwe jest także stosowanie specjalnych mieszanek nawadniających, które dostępne są w postaci tabletek lub saszetek do rozpuszczenia w wodzie. Specjaliści przestrzegają przed podawaniem choremu na grypę żołądkową słodkich napojów. Zawarty w nich cukier, ściągając wodę do jelit, nasila biegunkę. Oprócz tego, czym będzie się nawadniać organizm, ważny jest także sposób pojenia. Nie powinno się pić łapczywie – dochodzi wówczas do wzmożenia wymiotów. Należy pić często, ale małymi łyczkami. W cięższych przypadkach, gdy nawadnianie doustne jest niemożliwe, konieczna może okazać się hospitalizacja. Wówczas prowadzone jest nawadnianie dojelitowe lub dożylne.
Łagodzenie objawów grypy żołądkowej przez probiotyki
W wyniku grypy żołądkowej kondycja flory bakteryjnej przewodu pokarmowego ulega pogorszeniu. Żeby złagodzić dolegliwości choroby i zregenerować uszkodzoną błonę śluzową żołądka, wskazane jest stosowanie probiotyków. Preparaty te hamują rozwój patogennych mikroorganizmów. W ich składzie znajdują się wyselekcjonowane kultury bakteryjne lub drożdży, w tym przeważnie bakterie kwasu mlekowego.
Bibliografia:
- P.H. Dennehy, Viral gastroenteritis in children, „The Pediatric Infectious Disease Journal” 2011, 30(1), s. 63–64.
- M. Pakulska, A. Jackowska-Tracz, M. Tracz, Norowirusy w żywności – najczęstszy niebakteryjny czynnik zakażeń pokarmowych u ludzi, „Życie Weterynaryjne” 2014, 89(8), s. 694–695.
- M. Korycka, Epidemiologia zakażeń rotawirusowych u dzieci, „Przegląd Epidemiologiczny” 2001, 55, s. 275–279.
- H. Ciborowska, A. Rudnicka, Dietetyka. Żywienia zdrowego i chorego człowieka, PZWL, Warszawa 2014.
- N.J. Peckenpaugh, Podstawy żywienia i dietoterapia, Elsevier, Wrocław 2011.